Wykolejony

Thomas Ravnsholdt od roku przebywa na przymusowym urlopie od wykonywania zawodu policjanta. Jego żona została zamordowana przez do tej pory nieschwytanego sprawcę, a nieustająca wściekłość z tego powodu, połączona z uczuciem dogłębnej pustki po stracie ukochanej, wpycha Thomasa w objęcia nałogu alkoholowego. Z całkowitego marazmu udaje się go wyrwać przyjacielowi, który prosi bohatera o przysługę wymagającą wykorzystania talentów śledczych: odnalezienie Maszy, zaginionej od kilku lat litewskiej imigrantki. Choć Ravnsholdt jeszcze o tym nie wie, prawda zostaje dość szybko wyjawiona czytelnikom: Masza trafiła do niewoli Slavrosa, gangstera z Europy Wschodniej, który zmusza sprzedawane mu kobiety do pracy w swoich domach publicznych. Dziewczyna robi wszystko, by przetrwać w przerażającym środowisku w jakim się znalazła, co staje się tym trudniejsze, im więcej nadziei traci...

Wykolejony to książka niezła warsztatowo i umiarkowanie interesująca: jej główną wadę stanowi fakt, że wszystko to już widzieliśmy w innych, lepszych powieściach. Główny atut książki, czyli wątek przemocy seksualnej i wykorzystywania szukających lepszej egzystencji emigrantek ze wschodu, choć poruszający, tak naprawdę nie mówi i nie pokazuje niczego nowego. Sporą część intrygi poznajemy z prowadzonego przez Maszę dziennika, opisującego przerażające warunki życia więzionych prostytutek, i choć fragmenty te są dobrze napisane, to po pewnym czasie zaczynają nużyć powtarzalnością.

Pewną wadą jest również to, że powieść rozkręca się dość powoli – wystarczy rzec, że śledztwo w sprawie zaginięcia dziewczyny rozpoczyna się około sto dwudziestej strony, a zanim do tego dojdzie, mamy okazję obserwować znajdującego się na emocjonalnym dnie Thomasa, co także zaczyna irytować już po kilku sprowadzających się do tego samego scenach. Główny bohater to obowiązkowy dla kryminału jako gatunku zmęczony życiem, cyniczny facet, który zejdzie choćby i do piekła, by doprowadzić sprawę do końca. Nie jest to złe samo w sobie, ostatecznie popularność pewnych klisz fabularnych jest uzasadniona tym, jak pasują do niektórych książek, jednak rozczarowuje fakt, że Ravnsholdta jako postać niemal całkowicie definiuje jego depresja – nie ma co liczyć ani na interesujące monologi wewnętrzne o otaczającej go rzeczywistości, ani na ukrytą głębię charakteru.

W powieści pojawia się również trzeci istotny bohater: seryjny morderca, porzucający na sztokholmskich wysypiskach śmieci ciała kobiet, którego związku z Thomasem i Maszą długo nie poznajemy. Niestety, wątek ten kompletnie nie pasuje do reszty książki: głównym konfliktem napędzającym fabułę są poszukiwania Maszy, a niemal kompletnie oderwany od reszty intrygi, a dodatkowo opatrzony retrospekcjami zabójcy wątek jest zupełnie niepotrzebny, i gdyby go wyciąć z powieści, ta nie tylko nic by na tym nie straciła, a prawdopodobnie zyskała. Rozczarowuje też zakończenie, które nie dość, że zbyt wygodnie dla bohaterów kończy niezamknięte wcześniej wątki, to dodatkowo sprawia wrażenie doczepionego na siłę, jak gdyby autor uświadomił sobie, że zostało mu jeszcze kilka pustych kartek, więc równie dobrze może je zapełnić.

Skupiłem się na krytyce książki, ale ta nie jest tak zła, jak sugerowałyby powyższe akapity: lektura jest przyjemna, ale ostatecznie Wykolejony wypada przeciętnie na tle innych, lepiej napisanych skandynawskich kryminałów. Powinien przypaść do gustu większości czytelników, o ile nie są zagorzałymi fanami gatunku, bo w tym przypadku debiut Krefelda może i nie rozczaruje ich tak jak mnie, ale też raczej nie zagości w pamięci na dłużej.