Przypływ

Przypływ rozpoczyna się opisem morderstwa młodej, ciężarnej kobiety, utopionej podczas przypływu w pewną księżycową noc 1987 roku. Prowadzącemu sprawę Tomowi Stiltonowi nie udaje się zidentyfikować ofiary, ustalić motywu ani tym bardziej złapać sprawców zbrodni. Mijają dwadzieścia trzy lata. Studentka Wyższej Szkoły Policyjnej, Olivia Rönning, wybiera właśnie tę sprawę jako temat swojej wakacyjnej pracy z analizy niewyjaśnionych morderstw z przeszłości. Dziewczyna zaczyna badać fakty, zbierać informacje i prowadzić rozmowy z wszystkimi osobami zaangażowanymi w dochodzenie które wyrażą chęć współpracy. Nieoczekiwanie najtrudniej jest dotrzeć do Toma Stiltona, a zaskoczona Olivia odkrywa, że gdziekolwiek zwróci się o pomoc, czy do byłych współpracowników czy też przyjaciół śledczego, wszędzie napotyka mur milczenia... W tym samym czasie w Sztokholmie dochodzi do serii napadów i pobić bezdomnych, a pewien atakowany przez opinię publiczną biznesmen otrzymuje nagrodę dla najlepszej szwedzkiej firmy działającej za granicą.

Co łączy ze sobą te sprawy? Czy uda się odnaleźć Toma Stiltona? Kim była niezidentyfikowana ofiara z zatoki Nordkoster? Podczas lektury Przypływu w głowie każdego czytelnika będą się kołatały te, jak i inne, niezwykle liczne pytania. Ta powieść to barwna i skomplikowana mozaika wielu wątków, postaci, wydarzeń teraźniejszych i przeszłych. Każdy ma coś do ukrycia, sprawy które lepiej wymazać z pamięci i nigdy do nich nie wracać. Lecz przeszłość często dogania chwilę obecną, zmuszając do konfrontacji z naszymi demonami. I tak naprawdę właśnie o zderzeniu z przeszłością jest ta książka. Jej bohaterowie muszą się z nią rozliczyć, pozamykać pewne wątki, odpokutować za swoje błędy i zło, które wyrządzili.

Największą zaletą powieści Börjlindów są jej bohaterowie, dynamiczni, pełni życia, problemów oraz wewnętrznych sprzeczności. Olivia to zdeterminowana młoda osoba, która ma jasno zdefiniowany cel i stara się do niego dążyć. Jest raczej zamknięta w sobie, jednak nie brak jej temperamentu, a jej wyobraźnia wydaje się nie znać granic. Tom Stilton jest przeciwieństwem kobiety. Czuje się zmęczony, przegrany, dawno utracił zapał psa gończego. Jednak bieżące wydarzenia i upór Olivii, nie pozwalającej się w żaden sposób zbyć, wyrywają go z marazmu i wciągają ponownie w nurt życia. Razem uzupełniają się i, wbrew pozorom, stanowią świetny zespół. Ci bohaterowie dają się lubić, a ich perypetie absorbują uwagę czytelnika i nie są mu obojętne.

Równie ciekawe i różnorodne są postacie drugoplanowe – grono bezdomnych, szacowni biznesmeni, policjanci oraz wielu innych bohaterów, którzy przewijają się przez karty książki. Każdy z nich ma jasno zarysowane cechy dystynktywne i mówi indywidualnym głosem, posiada także tę iskrę, dzięki której ma się wrażenie obcowania z żywymi osobami a nie z bohaterami literackimi.

Jak w większości skandynawskich kryminałów także w Przypływie znajdziemy odniesienia do aktualnych problemów społecznych. W tym przypadku jest to przede wszystkim kwestia bezdomności i wykluczenia poza nawias społeczeństwa. Powieść ukazuje świat bezdomnych od wewnątrz, nie idealizując ani nie usprawiedliwiając nikogo. Wiele osób zostaje kloszardem z własnego wyboru, lecz są też tacy, którzy nie mieli na to wpływu. Uraz psychiczny lub choroba może spowodować, że ludzie odsuwają się od innych, biernie reagując na to, co dzieje się wokół i lądują na ulicy. Bardzo szybko stają się szarymi cieniami bez twarzy, ignorowanymi, niechcianymi, traktowanymi obojętnie i lekceważąco. Nawet policja prowadząca sprawę pobić bezdomnych robi to z obowiązku i bez zaangażowania. Autorzy nie oferują gotowych rozwiązań, lecz obiektywnie pokazują pewien stan rzeczy, zwracając uwagę czytelnika na konkretny problem i pozostawiając mu decyzję jak się do niego ustosunkuje.

Cilla i Rolf Börjlind są doświadczonymi scenarzystami filmowymi i telewizyjnymi, a ich umiejętności widoczne są już od pierwszych stron powieści. Z wyczuciem budują nastrój i wprowadzają czytelnika w zawiłą, wielowątkową fabułę. Nigdy nie podają za dużo informacji, intrygują i przykuwają uwagę, niepostrzeżenie zmierzając do zaskakującego, przewrotnego zaskoczenia. Czy warto dać im szansę i zapoznać się z losami Olivii i Toma Stiltona? Zdecydowanie tak. Żaden miłośnik kryminałów nie powinien poczuć się rozczarowany. Pozostaje mieć nadzieję, że w kolejnych tomach cyklu autorzy nie utracą rozpędu.