Mitologia nordycka

Choć autor jest kreatywnym pisarzem, sięgającym w swojej twórczości po postacie z różnych kultur i mitologii, tutaj nie występuje w roli twórcy, ale religioznawcy, tłumaczącego czytelnikom kosmologię ludów z mroźnej północy. W kolejnych rozdziałach opowiada o wydarzeniach, jakie dały początek światu – o powstaniu Yggdrasila, narodzinach bogów i olbrzymów, a także tym, co dopiero nadejdzie, czyli Ragnaroku, Zmierzchu Bogów. Na szczęście niczego przy tym nie udziwnia ani nie zmienia – są to „klasyczne” opowieści, znane z Eddy Poetyckiej, które od stuleci są klasyką w kulturach skandynawskich. Zaprezentował je współczesnym językiem, bez właściwej mitologiom emfazy i archaizmów. Pozwala dzięki temu w bardzo przyswajalny sposób poznać przygody bogów w świecie ludzi i olbrzymów. Mamy tu w sumie do czynienia z piętnastoma historiami, które zabiorą nas w różne światy i pozwolą poznać mniej oraz bardziej rozpoznawalnych bogów wojowniczych wikingów.

Stanisław Lem napisał kiedyś, że mity greckie są jak starożytne komiksy o superbohaterach i ich przygodach. Nie sposób się z nim nie zgodzić, a do tego stwierdzenia można spokojnie podpiąć również opowieści Skandynawów. Tutaj superbohaterami są sami bogowie Asgaardu, a zwłaszcza niezbyt często używający mózgu Thor oraz przebiegły Loki, który sprowadza na świat mnóstwo problemów, jednak równie często ratuje bogom skórę. Po opowieści o powstaniu świata Gaiman prezentuje ich przygody, z których dowiemy się m.in.: skąd wziął się gigantyczny wąż Jormungand, dlaczego Loki został związany wnętrznościami swych własnych synów, w jakich okolicznościach Odyn stracił jedno ze swoich oczu i skąd Thor wziął swój młot Mjolnir? W tle przewijają się olbrzymy, ogry, trolle, elfy i karły, a historie są niekiedy pełne krwi i okrucieństw, jak i komizmu (Thor przebierający się za pannę młodą). Książkę wieńczy opowieść o Zmierzchu Bogów, w którym Gaiman pozwolił sobie na bardzo plastyczne, literackie opisy, doskonale oddające ponury klimat czasów, które zakończą istnienie znanego nam świata.

Mitologia Skandynawów prezentuje niezwykle oryginalne opowieści, które na długo zapadają w pamięć czytelnika. Warto zauważyć, że choć są one niekiedy bardzo brutalne, siła jest przymiotem, który w świecie istot nieludzkich - a właściwie ponadludzkich - nie jest wcale na pierwszym miejscu! Jak łatwo zauważyć, cenione w nich są przede wszystkim spryt i mądrość, a na kolejnym miejscu umiejętności praktyczne - od kowalstwa po uprawę ziemi. Odyn w poszukiwaniu mądrości gotów był oddać oko i powiesić się na drzewie, podstępy Lokiego zarówno pomagały, jak i szkodziły, a olbrzymy i karły używały różnych podstępów, aby realizować swoje cele. Karły są również niezrównanymi rzemieślnikami, dzięki którym bogowie posiadali swoje magiczne bronie i przedmioty - od młota Thora zaczynając, na składanym do sakwy, potężnym statku kończąc. Na kartach książki nie brak walki i trupów, jednak to właśnie sztuczki, podstępy i przebiegłe plany stanowią serce każdej z opowieści.

Mitologia nordycka to lektura, którą po prostu musi znać każdy miłośnik nie tylko fantastyki, ale również i mitologii. Poza samą treścią na uwagę zasługuje także jej wydanie - w twardej oprawie z gustowną i praktyczną zarazem zakładką. Serdecznie polecam z wielu powodów, nie tylko tych popkulturowych. Mitologia skandynawska jest jednym ze skarbów kultury europejskiej i zasługuje na poznanie tak samo, jak bardziej rozpowszechnione mity greckie.