Kopia ojca

Kopia ojca zawiera aż 23 różnorodnych opowiadań zebranych w opasłe tomiszcze, tradycyjnie poprzedzone komentarzem. Po raz kolejny słowa uznania należą się Robertowi J. Szmidtowi, który na kilku stronach skumulował pokaźny ładunek emocjonalny oraz oddał pełnię fascynacji jaką darzy twórczość amerykańskiego pisarza. Krótki tekst przybliża czytelnikowi znaczenie Dicka dla miłośników fantastyki naukowej w latach szarego PRLu, stanowiąc interesujący smaczek dla współczesnego odbiorcy.

A jak prezentuje się sam zbiór? Dzieło stanowi konglomerat utworów o różnorodnej tematyce, długości i jakości. Pośród tekstów znaleźć można dłuższe, kilkudziesięciostronicowe utwory, jak i opowiadania zamykające się na ledwie kilku kartach. Podobnie rzecz przedstawia się z treścią: od teksów o charakterze space opery, traktujące o kontakcie z kosmitami (Tony i chrząszcze, Dziwny Eden, Null-O Null-O, Kopia ojca), przez dekadenckie spojrzenie w przyszłość noszącą znamiona realiów niemalże postapokaliptycznych, aż do form o treści z której Dick słynie: schizofrenicznych opowiadań, gdzie rzeczywistość miesza się z ułudą i wytworami wyobraźni poszczególnych protagonistów. 

Ta ostatnia kategoria tekstów stanowi o walorze zbioru, będąc Dickiem w stanie czystym. Stosunkowo krótkie, treściwe, ze znakomitymi twistami i jeszcze lepszymi puentami, stanowią esencję tomu, dla której warto spędzić czas na lekturze. Tutaj wyróżniają się otwierające tom Łatwy łup oraz Wisielec, zachęcające czytelnika do dalszej lektury, jak również świetny Eksponat. Elementy charakterystyczne dla prozy amerykańskiego autora, czyli pytania o otaczającą rzeczywistość, bezustanna falsyfikacja następujących po sobie zdarzeń oraz wszechobecna atmosfera oblężenia, świetnie oddają stan ducha pisarza.

Równie gorzkie są teksty wchodzące w obszar futurologii. Próżno szukać u Dicka optymistycznych treści – jego wizje zazwyczaj odmalowują przyszłość w szarych barwach sytuując współczesne mu społeczeństwa niejako na ostatniej prostej przed osunięciem w dekadencję lub zgoła w pełny upadek (Chwyt reklamowy, Ostatni z panów, Służyć panu). Co zauważalne, w zbiorze znalazło się również całkiem sporo utworów poświęconych rozwojowi robotyki oraz wpływowi maszyn na przyszłość ludzkiej cywilizacji (wspomniane wyżej Ostatni z panów, Służyć panu). Także i tutaj przedstawione konkluzje dalekie są optymizmu, sytuując roboty i androidy w roli władców – nawet jeśli tymczasowych – planety, przypisując im rolę sprawczą w nadchodzących konfliktach.

Oczywiście w natłoku opublikowanego materiału literackiego znalazły się również teksty bez historii, poprawne lecz nie niosące ze sobą podobnego ładunku emocjonalnego. Na szczęście są one w mniejszości, a co więcej również przekazują ważną informację o Dicku, który mimo niewątpliwego talentu oraz wręcz rewelacyjnej umiejętności tworzenia dzieł wybitnie "zakręconych" miał również chwile zwykłej, ludzkiej stagnacji.

Pomimo swoich atutów Kopia ojca niekoniecznie jest pozycją dla osób w ogóle nie znających twórczości amerykańskiego autora, ponieważ brak przygotowania wiąże się z ryzykiem utraty części przyjemności z odkrywania Dicka. To rzecz zdecydowanie bardziej skierowana do zadeklarowanych miłośników pisarza. Tacy czytelnicy niewątpliwie odnajdą mnóstwo intrygujących historii dających świadectwo geniuszu Dicka i będą w stanie w pełni delektować się zaserwowanymi daniami; dla nich Kopia ojca to bez dwóch zdań szalenie interesujący zbiór opowiadań.