Artykuły

Disco-polo polskiej fantastyki

Przeryłem się przez dyskusję pod tekstem p. Aleksandry Janusz i, wyłapawszy co ciekawsze myśli, postanowiłem się do nich zbiorczo ustosunkować. Padła teza, że dobry pisarz wyda książkę zawsze, a przy tym wyda ją nawet, jak napisze raz na kilka lat. Generalnie mogę się z tym zgodzić (tylko, na Bo...

Powiedz sobie: chcę być mistrzem

Pierwszy fotograf, który przedstawił dziewczynę z bananem przy ustach był geniuszem. Ci, którzy ten manewr powtórzyli byli już tylko żałosnymi plagiatorami. To dość znane i stare powiedzonko świetnie podsumowuje kwestie tego co jest rewolucyjne, a co jest zapożyczone. Przez kilka lat miałem okazję c...

BookRage One - zwycięstwo nad niemożnością

Pod koniec 2012 roku zwrócił się do mnie Paweł 'Ausir' Dembowski z propozycją wydawniczą, dotyczącą akcji roboczo nazwanej "book boundle", a przynajmniej ja tak ją zapamiętałem. Chodziło o już skądinąd gdzie indziej i kiedy indziej przećwiczony pomysł wydania zestawu pięciu książek (pierwotnie płyt...

Pisarz - wolny zawód

Kilka słów od debiutantki dla przyszłych debiutantów

Witam cię serdecznie, drogi autorze in spe. Usiądź spokojnie i napij się herbaty. O ile pamiętam, chciałeś się dowiedzieć, jak napisać i wydać książkę. Ostrzegam cię od razu - nie spodziewaj się po mnie wyczerpujących fachowych porad. Nauką stylu zajmują się starsi i mądrzejsi ode mnie; bez trudu zn...

Polska fantastyka będąca częścią sztuki wysokiej?

Ostatnio wiele się mówi o tym, że polska literatura fantastyczna nie ma ambicji do miana literatury wysokiej. Popularnością cieszą się książki lekkie i rozrywkowe (vide cykl o Wędrowyczu Pilipiuka, dwa tomy o wampirze Vesperze Kozak czy też przygody inkwizytora Piekary - nie wspominając już o zamier...

Redaktorzy oceniają - sierpien '09

W okresie od 1 do 31 sierpnia 2009 roku w dziale książkowym opublikowanych zostało 19 recenzji, których średnia ocena wyniosła 7,26. Najwyżej oceniona została Czerń Mai Lidii Kossakowskiej (uzyskała ona najwyższą możliwą ocenę – 10!). Najsłabszą książką, według naszych redaktorów, okazał się b...

Wichry zimy czy chłodny wietrzyk? O przyszłości pewnej pieśni

Od redakcji: tekst zawiera spoilery i przeznaczony jest dla osób, które przeczytały już Taniec ze smokami. Przy okazji premiery drugiego sezonu Gry o tron westeroski hype odżył ze zdwojoną siłą, o ile można w ogóle powiedzieć, że przez ostatni rok przygasł choć na chwilę. O dzielnie pracującym na m...

Transhumanizm w nowym SF

Science fiction posiada cechę, która urzekła mnie od samego początku, gdy zacząłem sięgać po nie wiele lat temu – iskrę życia. Jak żaden inny chyba nurt literacki, SF jest narażone na zmienne trendy naukowe i ideologiczne, a pewne rzeczy, które w chwili ich pisania wydawały się autorowi doskon...

Mądrzenie się na temat #1

Ta "gorsza"

Ludzie od zawsze pragnęli opowieści, łaknęli historii o rycerzach i królewnach, o władcach, walecznych wieśniakach czy przebiegłych detektywach. W zajazdach i tawernach opowiadano niestworzone historie zza oceanów, a ludziska słuchali z zapartym tchem. Powoli zaczynała się rodzić literatura popularn...

Zmierzch wampirów

Kultura zaczęła zjadać własne dzieci. Najgorsze w tym jest to, że są to dzieci wdzięczne, kochające, nigdy nieporzucające swej matki i raźno kroczące wraz z nią przez cały okres jej rozwoju. Wampiry były, są i będą zawsze [1] obecne w kulturze, jakakolwiek by ona była. Dalej będą zapładniały wyobraź...

O bohaterach. Część 1

Qchnia artystyczna #6

Jak bardzo bohaterski powinien być bohater? Wbrew pozorom, jest to dosyć trudne pytanie, zwłaszcza gdy stawia je sobie niedoświadczony adept pióra. Młodzi twórcy w szczególności upodobali sobie fantasy, a gatunek ten rządzi się pewnymi niezbywalnymi prawami: zazwyczaj protagonista wykazać się musi u...

Na oko

Qchnia artystyczna #3

Pamiętam dokładnie, jak zabrałam się pierwszy raz do smażenia naleśników. W głębokiej podstawówce pokłóciłam się z piastunką brata i nie chciałam jeść przygotowywanego przez nią żarcia. Wkrótce okazało się, że unoszenie się honorem nie popłaca i oto zawisłam bezradnie nad garnkiem z butelką mleka or...

Pisz ze Staszkiem: Łzy wzruszenia na ustach, ząb czasu w rękach

Dzisiejszy felieton, poświęcony metaforom, to akt morderstwa. W bezlitosnej analizie uśmiercę cytat, który kończył inauguracyjną notkę blogową. Zabiję go, tłumacząc, dlaczego jest śmieszny. Zanim jednak nastąpi zgon, przyjrzymy się poczciwinie jeszcze raz: Drodzy Czytelnicy! Łzy wzruszenia cisną m...

Ucieczka w dialogi

Qchnia artystyczna #11

Ostatnimi czasy miałem okazję czytać dwie skrajnie różne antologie. Pierwszą były Bajki dla dorosłych wydawnictwa Fabryka Słów − zbiór raczej średni, z jednym wyróżniającym się opowiadaniem, Dzwonem wolności Andrzeja Pilipiuka; pozostałe, może z wyłączeniem Za siedmioma stopniami Anny Kańtoch,...

Łopatka Wełnickiego: słów kilka o Bohaterze

Bartek 'baczko' Łopatka: Bohater jest niezbędnym elementem opowieści – jest nośnikiem myśli autora, wprowadza w świat przedstawiony, przeżywamy jego emocje i dylematy, przyjmujemy jego percepcję. Często od jego charyzmy zależy przyjemność z danej historii – tylko czy takie podejście nie...

Mogę się na niczym nie znać, przecież piszę fantastykę!

Qchnia artystyczna #1

Spośród wszystkich błędów, popełnianych przez niedoszłych pisarzy, najbardziej chyba irytuje mnie właśnie ten – ordynarny brak szacunku dla czytelnika fantastyki. Ale od początku. Kiedy w 1998 roku pojawiłam się w wydawnictwie z wydrukiem mojej pierwszej powieści pod pachą, nie miałam pojęcia...

Martin: W przeddzień nowego hype’u

Rozmowy o Wyobraźni #2

Poniższa rozmowa zawiera spoilery dotyczące Pieśni lodu i ognia. Staszek: Namieszał nam Martin, namieszał! Nie mam wątpliwości, że Pieśń lodu i ognia to jeden z najlepszych cykli w historii fantasy; pozwólcie zatem, iż zacznę właśnie od kwestii historycznej. Autor Gry o tron napisał w 1999 roku, że...

Pop arturiański, czyli Graal w popkulturze

Współczesna popkultura chętnie sięga do opowieści o Rycerzach Okrągłego Stołu i mitu o Graalu, życiodajnym kielichu. Wersje legendy mnożą się w ogromnym tempie, często dość luźno traktując literacką tradycję. Niniejszy tekst podzielony jest na dwie części. Pierwsza, skierowana do osób spragnionych...

Uczta Wyobraźni – Fantastyka na Nowy Wiek

Artykuł ten oraz wywiad z Andrzejem Miszkurką ukazał się także w czwartym numerze Literadaru. Na forach internetowych, zlotach miłośników czy choćby w audycjach radiowych spotkać się można z opiniami, że w Polsce trudno o ambitną, satysfakcjonującą literaturę fantastyczną ze względu na to, iż naszy...

Nostradamus a sprawa rosyjska

Najlepsza Załoga Słonecznego - Oleg Diwow

Notka na okładce zapowiada mnóstwo humoru i świetną zabawę, jednak wszystkie wymienione wesołe scenki znajdujemy na pierwszych pięciu stronach powieści. Potem jest samo życie, choć w opakowaniu z tzw. space opery. Odległa przyszłość po wielkiej wojnie, polityka i politycy z ich gierkami i kombinacja...

O fantastyce...

Po artykule Jędrzeja 'Bukinsa' Bukowskiego na Polterze wywiązała się dyskusja dotycząca nie tyle poziomu literackiego polskiej fantastyki (o czym pisał autor), lecz znaczenia samego pojęcia "dzieła literackiego" i zapotrzebowania na fantastykę w dzisiejszych czasach. Artykuł ten był jednak dla mnie...

Łopatką Wronkę: Meekhan

...czyli innowacja czy stagnacja w polskim fantasy?

Bartłomiej Łopatka: Cykl książek o Wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego był dziełem przełomowym dla polskiej fantastyki, czymś całkowicie odmiennym od nieśmiałych, wcześniejszych prób tworzenia literatury fantasy. Przełamał monopol science fiction w różnych odmianach i wzbudził żywe emocje. Spowodował t...

Wywiad z Andrzejem Pilipiukiem

Jestem raczej pesymistą

Michał Małysa: Wywiad chciałbym rozpocząć pytaniem nie o książki, a o trochę bardziej prywatną stronę życia. Mianowicie, jak wygląda standardowy dzień jednego z najpłodniejszych polskich pisarzy fantastycznych? Andrzej Pilipiuk: Zacznijmy od obalenia tych mitów z płodnością. W ciągu dziesięciu lat...

Umarł król, niech żyje król?

Czyli krótko o tegorocznym Zajdlu w kategorii "powieść" i nie tylko.

Po raz drugi z rzędu, Zajdla za najlepszą powieść fantastyczną roku otrzymał Jarosław Grzędowicz. Przyznam, że jestem ogromnie zaskoczony. Chyba wszyscy typowali Sapkowskiego, którego Lux Perpetua - będąca zwieńczeniem cyklu husyckiego - cieszyła się ogromną popularnością. Odniosła ona również sukce...

Dlaczego LUBIĘ fantasy

Polemika z felietonem Andrzej Pilipiuka

Wolność słowa, jak wiele rzeczy na tym świecie, ma dwie strony: dobrą i złą. Dobry jest powszechny dostęp do wiarygodnych informacji, możliwość wyrażania swoich poglądów, wolność prasy itp. Niestety, ta sama wolność sprawia, że o wiele łatwiej do głosu dochodzą ludzie, którzy dla dobra ogółu (w duże...

Z planem czy na żywca?

Qchnia artystyczna #14

Zasiadając do pisania opowiadania lub powieści warto mieć gotowy szczegółowy plan wydarzeń, czy może lepiej jedynie obmyślić ogólny zarys fabuły, a podczas pracy dać się porwać żywiołowi? Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi. A trzeba zaznaczyć, że jest jednym z najczęściej zadawanych podczas spo...

Antykwariat: Pajęczyna utkana z ciemności

Na początku był Conan. Barbarzyńca, niewolnik, gladiator, król. Jego historię pisało wielu autorów, w tym Karl Edward Wagner, twórca postaci Kane’a. To Conan stał się na długie lata stereotypowym, dzierżącym miecz i rzucającym się z gołą klatą na wroga barbarzyńcą, którego miejsce w popkulturz...

Zajdel 2012: Opowiadania

Marcin Zwierzchowski i Serwis Poltergeist prezentują zbiór tegorocznych opowiadań nominowanych do nagrody im. Janusza A. Zajdla. Plik można pobrać tutaj (PDF, 3,33 MB). Marcin Zwierzchowski: Dzięki współpracy autorów i autorek opowiadań nominowanych w tegorocznej edycji Nagród Fandomu Polskiego...

Z tęsknoty za Mistrzem

Czyli dlaczego nie lubię Paoliniego

Gdzieś kiedyś przeczytałem, że wśród fantastów powszechna jest ewolucja gustów literackich od fantasy po science-fiction. Wiadomo, człowiek dorasta, poważnieje, a co się z tym wiąże, zaczyna oczekiwać od książek czegoś więcej, niż tylko czystej rozrywki. Jest w tym trochę prawdy, ale tylko trochę, c...

Stare a nowe fantasy

Salantor – Nie tak dawno temu zegarmistrz na swym blogu porównał krótko "stare" i "nowe" fantasy. Było tam o liczbie dialogów, o krótszych niż współcześnie opisach, o pewnej tajemniczości, jakiej brakuje dziś, i tak dalej. Temat jest szeroki jak Wołga i można o nim gadać godzinami, jednak dlac...

Gatunek, głupcze!

Dodam jeszcze jedno hasło, na które natychmiast bym zagłosował: ORYGINALNE! Wypowiedź pewnego internauty pod ankietą na temat ulubionych gatunków fantastyki Nigdy nie zrozumiem ludzi, którzy klasyfikują książki. Bo niby po co szufladkować literaturę? W końcu najbardziej wartościowe utwory są orygi...

Stare szpalty cesarza

Mam kłopot z recenzjami hard SF. Gdy jakiś recenzent zachwyca się nowym nurtem, moja wewnętrzna przekora natychmiast robi kwerendę w klasyce fantastyki naukowej. Zwykle kończy się na tym, że w duchu zbywam recenzenta tekstem "Poczytaj Drogę do SF lub Kroki w nieznane, a dopiero potem weź się...

Światy Fantastyczne #1 - Świat Dysku

Świat Dysku

Sposobów na stworzenie świata fantastycznego jest wiele. Można wykorzystać naszą własną rzeczywistość i umieścić w niej postacie fikcyjne, można też od podstaw opracować świat zupełnie nowy. Terry Pratchett zręcznie łączy obie te metody– z porozumiewawczym uśmiechem przerabia kulę ziemską na D...

O porannym kacu

Qchnia artystyczna #5

Obudziłem się. Światło wbiło się boleśnie pod opuchnięte powieki. Odbiło mi się słabo przetrawioną wódką. Na oślep sięgnąłem po szklankę. O kurwa, pusta, musieli wszystko wypić. Wciągnąłem skórzane spodnie oraz nabijane ćwiekami skarpetki i macając po ścianach, powlokłem się do łazienki. Łeb mi pęka...

O bohaterach. Część 2

Qchnia artystyczna #9

W niedawnej recenzji Iman napisała: "Po języku najbardziej godna pochwały jest kreacja bohaterów. Przypominają mi oni postaci z teatru Konstantego Stanisławskiego, który w trakcie pracy nad przedstawieniem razem z aktorami tworzył hipotetyczne życiorysy nawet najbardziej epizodycznych postaci. Więc...

Wywiad z Jonathanem Carrolem

My, ludzie, bywamy głupawi

Poltergeist: Wiem, że nie znosi Pan określenia "pisarz science fiction" albo "fantasy". Jak w takim razie nazwałby Pan swój styl? Jonathan Carroll: Sałatką mieszaną. Moje pisarstwo jest jak sałatka, do której wrzuca się pomidory, cebule i rzodkiewki, a w moich książkach jest fantasy, beletrystyka...

Gladiatorzy - zapach krwi

Odkąd lud nie ma już głosów do sprzedania, lud, który niegdyś przydzielał władzę, godności, legiony, wszystko, odtąd z trwożliwym niepokojem nie pragnie nic więcej w świecie, jak tylko tych dwóch rzeczy: chleba i igrzysk (Juwenalis). Zamiast wstępu Fragment obrazu Jean-Léona Gérôme'aPollice...

Nocne dyskusje o... bestsellerach roku 2007

senmara: Koniec roku wiąże się z różnymi dyskusjami, wyborami książek roku czy podsumowaniami: co czytaliśmy i jakie pozycje są godne polecenia. O ile gustów czytelniczych jest dużo i większość dyskusji zaczyna się i kończy na kwestii gustu, niektórych danych nie da się zamknąć w tych ramach. Bo są...

Wywiad z Piotrem Cieślińskim

Martwe i zardzewiałe jest piękne

Imię: Piotr Nazwisko: Cieśliński Zajęcie: grafik projektant / ilustrator Lubi: różne dziwne rzeczy (w tym militaria), włóczyć się. Piwo i śpiew (cudzy, sam nie śpiewa), jajecznicę na kacu. Agnieszka Kawula: Okładka jest wizytówką książki. Pewnie ciężko grafikowi sprostać wymaganiom wydawcy, autora...

Wieści z Warsztatu #12

Każdy, kto zna mnie choć trochę, wie że słynę z dwóch rzeczy: miliardów świetnych pomysłów i paskudnej nieterminowości. Jedno oczywiście wynika z drugiego, bo jak tu dokonywać żmudnej pracy researchowej, gdy przez głowę przemykają coraz to nowe idee. Słowo daję, praca pisarza przypomina czasem robot...