Papcio Chmiel i jego podopieczni

Szympans w muzeum, czyli uczłowieczanie przez zwiedzanie

Autor: Mały Dan

Papcio Chmiel i jego podopieczni
Jeszcze tylko do końca lutego 2016 roku w warszawskim Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego można oglądać wystawę komiksową zatytułowaną Papcio Chmiel i jego podopieczni. Czy warto odwiedzić Tytusa na Koziej? Oczywiście, że tak. Choćby dlatego, że obszerna ekspozycja prac Henryka Jerzego Chmielewskiego, który niemal sześć dekad temu na łamach harcerskiego tygodnika Świat Młodych powołał do życia postać szympansa, Tytusa de Zoo, jest doskonałą okazją do odbycia sentymentalnej podróży do czasów dzieciństwa i młodości.

W 2016 roku mija dokładnie 50 lat od ukazania się Księgi I przygód niesfornego szympansa Tytusa w wersji książkowej (wydana nakładem Wydawnictwa Harcerskiego książeczka zatytułowana Tytus, Romek i A'Tomek: Tytus harcerzem), zaś w 2017 roku będziemy obchodzić jego 60-te urodziny, które miały miejsce na kartach młodzieżowego magazynu Świat Młodych (krótka historyjka Tytus, Romek i A’Tomek – W kosmosie. Spotkanie z Tytusem). Okrągłe rocznice przyjścia na świat jednej z najbardziej rozpoznawalnych postaci w polskim komiksie stały się pretekstem do przypomnienia i popularyzacji wiedzy o sędziwym mistrzu rodzimej sztuki komiksowej – Henryku Jerzym Chmielewskim.

Wystawa w Muzeum Karykatury prezentuje przede wszystkim oryginalne prace z kolekcji Henryka Jerzego Chmielewskiego przedstawiające szkice postaci, projekty sytuacji i warianty okładek ze śladami korekty, poprawkami czy wklejonymi fragmentami rysunku, a także archiwalne materiały drukarskie: płyty offsetowe, wydruki próbne, blaudruki i diapozytywy. W muzealnych salach można również znaleźć oryginalne plakaty, haftowane proporce, obrazy olejne, karykatury, naklejki oraz materiały o charakterze dokumentalnym: książki, gazety, filmy reportażowe czy fotografie z prywatnego archiwum autora. Ciekawym fragmentem prezentacji są przykłady z kolekcji inspirowanych komiksami Papcia Chmiela, jak figurki, kubki czy zabawki, oraz honorowe odznaczenia: plakiety i ordery. Nie zabrakło również multimedialnej zabawy dla najmłodszych zwiedzających oraz pamiątkowej księgi, na kartach której fani Tytusa w każdym wieku składają swoje podpisy i rysunki, będące hołdem dla uczłowieczającego się szympansa i jego twórcy.

Ekspozycji w Muzeum Karykatury towarzyszy osiemdziesięciostronicowy katalog, w którym obok reprodukcji najważniejszych prac (od komiksowych pasków publikowanych pierwotnie na łamach Świata Młodych po kadry zaczerpnięte z wydanego w 2015 roku nakładem oficyny Prószyński i S-ka Elemelementarza), obszernych informacji biograficznych i bibliograficznych znajdą się również teksty krytyczne poświęcone twórczości Papcia Chmiela autorstwa Adama Ruska, Wojciecha Łowickiego, Sebastiana Frąckiewicza i Krzysztofa Masiewicza. Publikację Papcio Chmiel i jego podopieczni wraz z okazjonalną pocztówką drogą kupna można nabyć w kasie muzeum.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objęli Rzecznik Praw Dziecka – Marek Michalak oraz Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy – Hanna Gronkiewicz–Waltz. Dodatkowo retrospektywna prezentacja komiksów Henryka Jerzego Chmielewskiego – przez samego autora nazywana ze sporą dozą czarnego humoru i gorzkiej autoironii "wystawą przedśmiertną" lub po prostu "spowiedzią" – stała się impulsem do przygotowania merytorycznego do planowanego utworzenia "Galerii Komiksu" przy Muzeum Karykatury, czyli cyklu wystaw, w ramach którego eksponowane będą najlepsze osiągnięcia twórców tego gatunku. Idea jest szczytna, więc przy najbliższej okazji koniecznie przespacerujcie się na Kozią. Chyba że wolicie banana.