Ghost World

Przyjaźń, która była duchem

Autor: Magdalena 'MEaDEA' Madej-Reputakowska

Ghost World
Uwaga: Osoby, które nie lubią wiedzieć, jaką sceną kończą się książki, filmy czy komiksy, nie powinny czytać ostatniego akapitu zaczynającego się zdaniem: Ten proces oddają podsumowujące tom plansze, które prezentują jedną z bohaterek przybywającą po upływie nieokreślonego czasu do rodzinnego miasteczka.

Obsypany wieloma nagrodami, bestsellerowy komiks Ghost World wyrwie polskiego czytelnika ze znanej mu rzeczywistości i wrzuci w dziwny świat dorastających amerykańskich nastolatków. Daniel Clowes stworzył wyjątkowe dzieło prezentujące historię dwóch stojących na progu dorosłości przyjaciółek. Opowieść o przemianach w życiu Enid i Rebeki skupia się na kluczowym momencie ich melancholijnej egzystencji - chwili, w której mają uczynić decydujący o ich przyszłości krok. Krok, wraz z którym opuszczą beztroską krainę dzieciństwa i wyruszą w podróż określającą ich tożsamość.

W Ghost World dominuje nastrój zagubienia i narastającego z każdą przeczytaną stroną napięcia, oczekiwania na życiową decyzję obu dziewcząt, która raz na zawsze przekreśli ich dotychczasową więź. Spowijająca fabułę komiksu błękitno-stalowa, mglista szata graficzna potęguje efekt subtelnego smutku i tworzy wrażenie, iż czytana historia to wyblakłe wspomnienia dawno przesądzonych wydarzeń. Rzeczywistość sennego miasteczka miesza się z ekscentrycznymi pomysłami bohaterek, na których życie składają się typowe problemy dorastających młodych ludzi akcentujących swoją indywidualność i niezależność. Przyjaciółki powoli zaczynają uświadamiać sobie, iż jedyne, co je łączy, to wspólnota doświadczeń - powolna egzystencja małej mieściny i wspomnienia spędzonego wspólnie dzieciństwa. Zza horyzontu zdarzeń wyłaniają się dwie zupełnie odmienne drogi, jakimi pragną podążać Enid i Rebeka. Te ścieżki prowadzą bohaterki ku klasycznym, ścierającym się przeciwnościom, jakie stanowią stałość i przemiana, kosmos i chaos.

Zbuntowane i zagubione nastolatki przeżywając całą gamę chwiejnych nastrojów - na zmianę popadając w stan euforii i zaliczając "doła". Odmienna emocjonalność i skrajność osobowości obu bohaterek wynika z ich postawy wobec własnej cielesności oraz jej akceptacji (lub braku tejże). Rebeka uosabia klasyczną atrakcyjną dziewczynę, która godzi się z wyznaczonym jej losem małomiasteczkowej piękności, zaś Enid to kukułka podrzucona do gniazda, w którym z czasem zaczyna brakować dla niej miejsca. Styl prowadzenia narracji Ghost World przypomina obrazy charakterystyczne dla Quentina Tarantino, w których dwie postaci prowadzą niekończący się dialog o sensie życia i przewadze cheeseburgerów nad hamburgerami. Komiks Daniela Clowesa to kobieca wersja rozmów macho z Pulp Fiction czy Rezerwowych Psów - młode damy obgadują nielubiane koleżanki, dyskutują o amerykańskiej popkulturze i analizują własny status ontologiczny.

Ghost World otrzymał prestiżową Ignatz Award za najlepszy album roku, zaś za scenariusz do filmowej adaptacji komiksu własnego autorstwa Clowes był nominowany do Oscara. Wyjątkowego nastroju historii Enid i Rebeki nie sposób zakwestionować. Polskiemu czytelnikowi trudność w lekturze sprawić mogą co najwyżej nieco obce realia, sprawiające, iż codzienne problemy bohaterek wydadzą się abstrakcyjne. Pozostaje odbiór historii pozbawiony wielu kulturowych "smaczków", oparty jedynie na poziomie sensu ogólnego sprowadzającego się do opowieści o dojrzewaniu, które hartuje charakter, ale również pali za nami mosty. Ten proces oddają podsumowujące tom plansze, które prezentują jedną z bohaterek przybywającą po upływie nieokreślonego czasu do rodzinnego miasteczka. Kraina dzieciństwa okazuje się światem duchów i wspomnień, do którego nie sposób powrócić.