Criminal #2: Umarli i umierający / Fatalna noc

Drugi tom serii Criminal to zbiór dwóch (z czego każda po kilka rozdziałów) opowieści. Pierwszą są Umarli i umierający, zaś drugą Fatalna noc, obie zaskakująco sprawnie poprowadzone fabularnie. Przy czym Fatalna noc stanowi jak do tej pory najlepszą z nich wszystkich, włączając także pierwszy tom.

Akcja Umarłych i umierających dzieje się w 1972 roku i złożyły się na nią trzy rozdziały: W piekle nie ma drugich szans, Wilk pośród wilków i Samica swego gatunku. Fabularnie jest to jedno wydarzenie, ale zaprezentowane z trzech punktów widzenia: Jake’a  Browna, Sebastiana Hyde’a i Daniki Briggs, którzy przez złe wybory stracili swoje szanse na wyrwanie się z obskurnych dzielnic świata Criminal. Z kolei Fatalna noc jest znacznie brutalniejsza i krwawsza. Opowiada o Jacobie Kurtzie, który wiele zdążył w życiu przejść – oskarżony o śmierć żony, stracił zarówno zdrowie, jak i życie osobiste. Pomimo że został uniewinniony, to wciąż odczuwa skutki tego, co bezpowrotnie mu zabrano.

Umarli i umierający to bardzo emocjonujący, dramatyczny rozdział, w którym mowa o mafijnych porachunkach i przestępczości oraz osobistych problemach bohaterów. Ed Brubaker ponownie wrzuca czytelnika w świat kryminałów noir, tu osadzając go w rzeczywistości lat 70. Jake i Sebastian, chociaż należą do różnych warstw społecznych (drugi z nich jest synem szefa mafijnego), znaleźli przyjaźń wśród podupadłych dzielnic, w których się wychowali. O ile Sebastian jako dorosły próbuje iść w ślady ojca, tak Jake został bokserem – twardym, zgorzkniałym facetem, wiecznie skłóconym ze światem. Ciężko pogodzić mu się z błędami przeszłości, a zwłaszcza tym dotyczącym Daniki Briggs. Tak zaczyna się nasz miłosny trójkąt, w którym bohaterowie trwają od lat.

Podobnie jak w pierwszym Criminal, Brubaker stawia na brutalność i realizm, chcąc pokazać, że historie o biednych dzieciach wyrywających się z ubóstwa oraz przestępczości to tylko piękne filmowe historie, nie mające przełożenia na prawdziwe życie. Umarli i umierający obnaża wszystkie ciemne strony ulicznej egzystencji, która pełna jest niespełnionych marzeń i żalów, pożerających od wewnątrz.

Fatalna noc to historia, która klimatem i charakteryzacją głównego bohatera zaskakująco przypomina nieco inny tytuł Brubakera i Seana – Zaćmienie. Podobnie jak tam, protagonista Jacob Kurtz znajduje się w złym miejscu o złym czasie; spotyka na swojej drodze nieodpowiednie osoby, który otwierają stare rany, po czym wciągają go w swoją intrygę. Najbardziej jednak uderza to, jak na przestrzeni kolejnych kadrów zmienia się punkt widzenia bohatera. Z pozoru zwykłe sprzeczki i miłosne uniesienia zasiewają ziarno zwątpienia i agresji, początkowo przykrytej potrzebą ciepła i bliskości, a z czasem obrastającej w chorobliwą troskę i zazdrość.

W Umarli i umierający historię śledzimy z różnych punktów widzenia, z pewnym dystansem względem bohaterów, to jak obracają się wśród grona przyjaciół, wrogów i małej części swojego rewiru. Fatalna noc w pełni skupia się na życiu i otoczeniu  Jacoba Kurtza, którym jest jego mieszkanie i kilka ledwo naznaczonych lokacji. Narracja jest bardziej osobista, napięta i nieprzewidywalna. Brubaker idealnie w ten sposób oddaje napięte emocje i nerwy protagonisty. Czytelnik nim zda sobie sprawę z najważniejszych faktów i połączy pewne luki w życiu bohatera, “jest za późno” i ten popełnia błąd za błędem, spychając wszystko w mroczną przepaść szaleństwa.

Sean Phillips rysunkowo jak zwykle wykonał kawał świetnej pracy i oddał zarówno opowieści Umarli i umierający, jak i Fatalna noc odpowiednie nastroje. Jedna jest bardziej stonowana, prezentująca szersze spojrzenie na życie w uniwersum Criminal, dryga z kolei druga ma mocne, szybkie kadry, skoncentrowane na głównym bohaterze.

Fatalna noc jest o tyle dobra, bowiem jak mało która historia ma tak zaskakującą puentę na koniec. Nie wiadomo tak naprawdę do końca, czy główny bohater wygrał, czy przegrał. Czy zatriumfowała sprawiedliwość, czy mroczna przestępczość. Pozostaje kilka pytań, na które sami musimy znaleźć odpowiedzi. Z kolei Umarli i umierający to opowieść o straconych marzeniach, o smutnej i przykrej egzystencji, w której bohaterowie sami są sobie winni obecnego statusu społecznego. Cały tom trzyma wysoki poziom, jeśli chodzi o atrakcyjność historii. Mało jest kryminalnych tak dobrych i pełnych napięcia, jak Criminal. Drugi tom to pozycja wręcz obowiązkowa.