Bazyliszki #2

Najłatwiej przychodzi to jednostkom, które nie mają nic do stracenia, ale historia zna wiele przykładów urzędników i polityków, którzy pozornie niczym się nie wyróżniając, potrafili w godzinie próby wyrosnąć na mężów stanu.

O jednym z takich ludzi opowiada komiksowa seria Bazyliszki, osadzona w realiach międzywojennej Warszawy. Choć nominalnie jej głównym bohaterem jest Zygmunt, bezrobotny weteran, i jego przyjaciele, to w kadrach cały czas przewija się też Stefan Starzyński, przyszły prezydent Warszawy, tu ukazany jeszcze jako urzędnik Ministerstwa Skarbu. Drugi tom cyklu (choć ponownie, biorąc pod uwagę skromną objętość, należałoby raczej mówić o zeszycie) otwiera pięciostronicowe przybliżenie sylwetki polityka. Nic nie ujmując jego zasługom, w trakcie lektury tego fragmentu albumu trudno uniknąć wrażenia obcowania z propagandową agitką, dostajemy bowiem malowaną samymi superlatywami laurkę, obraz opatrznościowego męża bez skazy.

Na szczęście w samym komiksie ukazany jest on dużo ciekawiej, a to, co w skrótowej biografii przedstawiono jako jednoznaczne zalety, w szerszym kontekście otrzymuje drugie dno i mniej jednoznaczną perspektywę – staranie o poprawę finansów państwa nierzadko oznaczało balansowanie na granicy prawa, a niestrudzona praca – zaniedbywanie rodziny, która musiała znosić jego ciągłe nieobecności w domu.

Zmagania Starzyńskiego z kryzysową rzeczywistością to jeden z wątków rozwijanych w tym tomie, drugim jest śledztwo prowadzone przez Zygmunta, usiłującego dociec, kto i dlaczego próbował wrobić go w morderstwo, i kim są złowrogie Bazyliszki budzące w stolicy powszechną grozę. Ten element historii podoba mi się już dużo mniej – o ile nie przeszkadza mi wykorzystywanie przez scenarzystę ogranych klisz z czarnego kryminału, o tyle ze sporym rozczarowaniem przyjąłem wyjaśnienie tajemnicy złowieszczego gangu. Tym większym, że nagłe pojawianie się w pierwszej części jego symbolu przy wkraczaniu na scenę niektórych postaci traci jakikolwiek sens. Chyba że w następnych odsłonach serii okaże się z kolei mieć to jakieś drugie dno, którego tylko na razie nie dostrzegamy. Czas pokaże, ja jednak pozostaję sceptyczny.

Przy scenariuszu wyraźnie obniżającym loty, a raczej niespełniającym nadmiernie rozbudzonych oczekiwań, graficzna warstwa albumu pozostaje na niezmienionym, wysokim poziomie. Ostra kreska Wiesława Skupniewicza, bardzo dobre operowanie drastycznie ograniczoną paletą barw – trudno może określić Bazyliszki jako ucztę dla oczu, ale przeglądanie kolejnych kadrów nasyconych odcieniami szarości z rzadkimi akcentami krwistej czerwieni niezaprzeczalnie może sprawiać przyjemność.

Album zamykają materiały dodatkowe – sylwetki postaci i szkice zajmują łącznie okrągłe dziesięć stron, a zdjęcia Stefana Starzyńskiego – kolejne sześć. Sprawia to, że z nominalnej objętości tomu na samą historię opowiadaną na jego łamach pozostają niespełna dwie trzecie jego całości, co przy i tak niewielkim formacie trudno pochwalić. Rozumiem, że wydawanie serii we współpracy z Muzeum Powstania Warszawskiego mogło nakładać pewne zobowiązania, ale w takim razie, przy konieczności poświęcenia kilkunastu stron na przedstawienie biografii i zdjęć prezydenta Starzyńskiego, nie było przecież potrzeby poświęcania ich aż dziesięciu na szkice i sylwetki postaci.

Mam nadzieję, że w kolejnych tomach serii dostaniemy więcej komiksu w komiksie, a dodatkowe materiały, zarówno związane z samą warstwą obrazkowej historii, jak i materiały dostarczone przez Muzeum, nie będą zajmować aż tyle miejsca. Ich nagromadzenie w drugim albumie z cyklu, w połączeniu ze spadkiem jakości fabuły (a raczej słabym wykorzystaniu jej potencjału) sprawiają, że recenzowanej pozycji muszę wystawić notę wyraźnie niższą niż otwarciu serii. Liczę, że to tylko chwilowy spadek formy, a kolejne tomy Bazyliszków raz jeszcze podniosą poprzeczkę.

Dziękujemy wydawnictwu Egmont za udostępnienie albumu do recenzji.