» Recenzje » Batman: Mroczne zwycięstwo

Batman: Mroczne zwycięstwo


wersja do druku

Negatywna diagnoza dla Gotham

Redakcja: Alicja 'cichutko' Laskowska, Kuba Jankowski

Batman: Mroczne zwycięstwo
W kwietniu 1939 roku na ekranach amerykańskich kin pojawił się sentymentalny romans z szeroko rozbudowanym wątkiem melodramatycznym zatytułowany Mroczne zwycięstwo, w którym główne role odegrali Bette Davis, George Brent i Humphrey Bogart. Głośny film Edmunda Gouldinga w głównej mierze koncentrował się na uczuciu zawiązującym się między śmiertelnie chorą Judith Traherne a lekarzem Frederickiem Stelle, który decyduje się na skomplikowany zabieg rzucający cień szansy na ocalenie życia szalonej i pięknej pacjentki. Sześćdziesiąt lat później scenarzysta Joep Loeb i rysownik Tim Sale ten sam tytuł nadali czternastoodcinkowej serii będącej bezpośrednią kontynuacją ich poprzedniego dzieła Batman: Długie Halloween. Akcja publikowanego pierwotnie od listopada 1999 roku do grudnia 2000 nakładem wydawnictwa DC Comics komiksu skupiała się na trudnym śledztwie, mającym na celu ustalenie tożsamości seryjnego mordercy znanego jako "Wisielec". Czy przedwojenny obraz filmowy i superbohaterski komiks z przełomu wieków mogą mieć jakiekolwiek punkty styczne?

Od Halloween do Halloween

Pierwsi krytycy Mrocznego zwycięstwa nie mylili się, kiedy zwracali uwagę na powielanie przez Jepha Loeba i Tima Sale’a kluczowych rozwiązań fabularnych, podkreślając jednocześnie silne uzależnienie trzonu komiksu od epizodów Długiego Halloween. Dlatego dla pełniejszej lektury niezbędne jest przypomnienie kilku istotnych dla rozwoju wydarzeń faktów. Długie Halloween skupiało się na drugim i trzecim roku działalności Batmana. Właśnie wówczas w przytłoczonym zorganizowaną przestępczością Gotham City trwała bezpardonowa walka o wpływy między mafijnymi familiami Falcone i Maroni. W skorumpowanym mieście konflikt mógł zostać rozwiązany tylko dzięki przymierzu zawartemu między trzema prawymi ludźmi w sposób indywidualny definiującymi sprawiedliwość i odmiennie postrzegającymi swoją rolę. Nieugięty prokurator okręgowy Harvey Dent, rozważny komisarz policji James Gordon oraz wpływowy potomek zasłużonego rodu Bruce Wayne, skrywający tożsamość pod maską Nietoperza, podjęli desperacką walkę o odkupienie Gotham, niejednokrotnie balansując na granicy prawa.

Tymczasem w epicentrum gangsterskich porachunków niespodziewanie pojawił się niezidentyfikowany seryjny morderca, który przez wzgląd na specyficzne modus operandi w policyjnych aktach figurował pod pseudonimem Holiday. Świąteczny Zabójca eliminował kolejnych członków mafijnego rodu w wybrane święto, zaś na miejscu zbrodni pozostawiał – poza ciałem denata – pistolet kalibru 22 z rękojeścią owiniętą taśmą, usuniętym numerem seryjnym i smoczkiem od dziecięcej butelki służącym za tłumik oraz przedmiot symbolizujący ten dzień. Paranoja rodząca się wokół każdego zabójstwa nieuchwytnego egzekutora oraz fala wzajemnej nieufności między członkami triumwiratu sprawiedliwości napędzała destrukcyjną machinę spekulacji, oskarżeń i zarzutów.

Chaotyczne poszukiwanie Holidaya ostatecznie zakończyło się sukcesem i osadzeniem zbrodniarza w celach Arkham, jednak cena, jaką przyszło za to zapłacić bohaterom, była zbyt wysoka: życie rodzinne pochłoniętego pracą Gordona legło w gruzach, oblany kwasem Dent zmienił się w swoje mroczne alter ego – Two Face'a, zaś Batman pogrążył się w amoku własnych słabości i niedoskonałości. Po zniszczeniu mafijnych struktur kontrolę nad miastem błyskawicznie zaczęli przejmować szaleni psychopaci i obłąkani socjopaci, którzy do tej pory zdawali się być jedynie bezwładnymi marionetkami w rękach bossów mafii. Od tej pory mroczne ulice Gotham należą do nich, a zakres ich wpływów systematycznie się poszerza.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Sequel godny pierwowzoru

Akcja Mrocznego zwycięstwa – będącego sequelem Długiego Halloween – rozgrywa się w trzecim i czwartym roku detektywistycznej kariery Mrocznego Rycerza. Tłem wydarzeń jest nierówna walka o terytorium między pozostałościami mafijnego rodu Falcone, którymi kieruje okaleczona i niepełnosprawna Sofia Falcone Gigante, a formującymi się oddziałami nieobliczalnych złoczyńców, na czele których stoi zbiegły z Arkham Two Face. Po zejściu Harveya Denta na drogę bezprawia stanowisko prokuratora okręgowego piastuje ambitna Janice Porter, która stanowczo występuje przeciwko metodom działania zamaskowanego mściciela. Komisarz Jim Gordon stara się odbudować rodzinne więzi z żoną Barbarą i ich synem, a jednocześnie kontynuować nieformalną krucjatę przeciwko złu w Gotham pospołu z Batmanem. Bruce Wayne winą za porażkę idei Harveya Denta obarcza samego siebie, a bezpośredniej przyczyny jego ostatecznego załamania doszukuje się w ukrywaniu swojej prawdziwej tożsamości pod maską Mrocznego Rycerza. Przygaszony świadomością własnej ułomności skazuje się na los wyjętego spod prawa outsidera, świadomie rezygnując z nieocenionej i bezpardonowej pomocy Jima Gordona. Zaś subtelny i namiętny romans Bruce'a Wayne'a z Seliną Kyle przechodzi chwile kryzysu, które odbijają się dramatycznie na enigmatycznej i skomplikowanej relacji między Batmanem a Catwoman. Bruce Wayne pozostaje sam na arenie wydarzeń do momentu, w którym jego droga przetnie się z losami nastoletniego Dicka Graysona.

W nieregularne manewry podczas miejskiej wojny dodatkowy element chaosu wprowadza nowy tajemniczy seryjny morderca, którego działania podyktowane są wyraźnie rozpisanym kluczem, łudząco podobnym do schematu działania Holidaya. Krwawe żniwo zaczyna zbierać w Halloween, kiedy to były komendant policji Clancy O’Hara zostaje powieszony na moście Gotham, który był dawnym obszarem jego codziennego patrolu. Przy jego zwłokach pozostawiony zostaje dokument pochodzący z prywatnego archiwum Harveya Denta, na którym ktoś rozegrał pokręconą partię gry w "wisielca". Kolejne amerykańskie dni świąteczne, zbieżne z datami uderzeń Holidaya, przynoszą trupy kolejnych policjantów, kolejne pozostałości po życiu byłego prokuratora okręgowego oraz kolejne zgadywanki zaszyfrowanych haseł zawierających niejasne wskazówki na temat tożsamości przestępcy. Kto rozpoczął nową zabójczą grę, jeśli poprzedni morderca przebywa w więziennej celi? Chociaż fabularny schemat Mrocznego zwycięstwa do złudzenia przypomina szkielet wydarzeń Długiego Halloween, to autorzy zadbali o konsekwentne wykorzystanie wcześniejszych wydarzeń do dogłębnej analizy psychologicznego portretu Bruce’a Wayne’a, zręczne domknięcie wątku pierwszych lat działalności Mrocznego Rycerza, wiarygodne rozwianie znaków zapytania wiszących nad komiksem Batman: Rok Pierwszy Franka Millera i Davida Mazzucchelliego, autentyczne rozbudowanie mitu Zamaskowanego Krzyżowca i nienachalne powołanie do życia pomocnika Batmana – Dicka Graysona, posługującego się pseudonimem Robin. 

Samotność na polu bitwy

Skomplikowany wzór wielowątkowej opowieści zawartej w Mrocznym zwycięstwie stanowi sumę wszystkich cech charakterystycznych dla najdoskonalszych historii o Batmanie, stworzonych u zarania postaci na planszach Detective Comics przez Boba Kane’a i Billa Fingera. Chaotycznie funkcjonujące niedobitki przestępczych potęg z czasów prohibicji mierzą się z nieobliczalnymi psychopatami przejmującymi kolejne strefy wpływów w mieście. Zagadkowy morderca znaczy krwawy szlak według znanego tylko sobie klucza, sukcesywnie i skutecznie rekrutując kolejne ofiary spośród czynnie działających i pozostających w stanie spoczynku funkcjonariuszy policji. Przedstawiciele mafijnych rodów uzupełniają szeregi społecznych elit, a potomkowie zasłużonych rodów zbaczają na drogę samosądu i bezprawia. Uwodzicielskie i podstępne kobiety wykorzystują swoje wdzięki do sterowania bezkompromisowymi mężczyznami pozbawionymi skrupułów. Na jaw wychodzą niejasne powiązania strażników sprawiedliwości z przestępcami skrupulatnie korzystającymi z możliwości, jakie oferują im wszechobecne luki systemu prawnego. Te wszystkie elementy składają się na komplementarną panoramę przesiąkniętego mrokiem miasta Gotham, w którym nikt i nic nie jest jednoznacznie dobre albo złe. W zestawieniu z autentycznymi kreacjami bohaterów pierwszoplanowych oraz przekonującymi postaciami pobocznymi, niespiesznym i pasjonującym sposobem narracji opartym na suspensie, niespodziewanymi zwrotami akcji oraz gęstą intrygą kryminalną tworzą ponadczasową opowieść trzymającą w napięciu od początku do końca.

O ile równorzędnymi bohaterami Długiego Halloween byli Jim Gordon, Harvey Dent i Bruce Wayne, o tyle główną postacią dramatu w Mrocznym zwycięstwie staje się Batman. Co prawda wątek triumwiratu sprawiedliwości zawartego w Gotham między komisarzem policji, nieugiętym prokuratorem i tajemniczym mścicielem bezustannie przewija się przez kolejne plansze komiksu, ale dzieje się tak raczej w charakterze uzasadnienia bezpośredniej przyczyny tragicznego upadku Denta, natomiast fabuła skupia się w głównej mierze na obowiązku poradzenia sobie dwójki pozostałych bohaterów z fatalnymi skutkami paktu usytuowanego na granicy prawa. Nakreślenie postaci Batmana jako człowieka pogrążonego w poczuciu winy i przygaszonego samotnością staje się punktem wyjścia do rozważań na temat miejsca, jakie w społecznej drabinie zająć powinien samozwańczy obrońca sprawiedliwości, oraz konsekwencji, jakie musi on ponieść za wcielenie w życie swojego szalonego pomysłu. Postawa zdeterminowanego do granic wytrzymałości Bruce’a Wayne’a, który zatracając resztki człowieczeństwa, coraz bardziej upodabnia się do swoich przerażająco dziwacznych antagonistów, urasta w takim ujęciu do rangi dosadnego komentarza na temat środków umożliwiających dotarcie do obranego wcześniej celu. Bo czy zapłacenie boleśnie wysokiej ceny sprawiło, że Gotham City stało się choć przez chwilę bezpieczniejszym miastem? Czy też efekt samotnego stawiania czoła przeciwnikom okazał się być odwrotny do zamierzonego? Tutaj też pojawia się wspólny mianownik filmu Edmunda Gouldinga i komiksu Jepha Loeba i Tima Sale'a: negatywna diagnoza w z góry skazanej na klęskę walce.

Klasyczne już dzisiaj opowieści o Batmanie zawarte w tomach Długie Halloween i Mroczne zwycięstwo stały się jedną z najważniejszych inspiracji Christophera Nolana do stworzenia kinowej trylogii o Mścicielu z Gotham. Filmy Batman – Początek, Mroczny Rycerz i Mroczny Rycerz powstaje, analogicznie do komiksów Jepha Loeba i Tima Sale’a, w równym stopniu czerpią z bogatej tradycji komiksowej sagi o Batmanie oraz z filmowych thrillerów (wystarczy tutaj wspomnieć nastrojowe Siedem Davida Finchera czy serię makabrycznych obrazów z doktorem Hannibalem Lecterem), opowieści gangsterskich (skojarzenia z Ojcem chrzestnym Francisa Forda Coppoli czy Nietykalnymi Briana De Palmy są w tym przypadku oczywiste) i dzieł literackich (przywołać wypada kluczowy motyw z Jądra ciemności Josepha Conrada albo klasyczne kryminały Agathy Christie z Morderstwem w Orient Expressie oraz I nie było już nikogo… na czele). W ujęciu szczegółowym to właśnie karkołomne zagadki kryminalne, dynamiczne zwroty akcji i zagadkowe twisty fabularne stanowią wizytówkę obu komiksowych maxiserii oraz podstawę filmowych obrazów Nolana. W szerszym kontekście uniwersalna opowieść o ludziach gotowych wziąć na swoje barki odpowiedzialność za konsekwencje heroicznej walki z wszechobecnym złem oraz wnikliwe studium powolnego upadku Bruce’a Wayne’a spowodowanego błyskawiczną klęską Harveya Denta to zasadnicze filary nolanowskiej trylogii, które zostały zaczerpnięte wprost z monumentalnego komiksu Loeba i Sale’a.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Mroczne sentymenty

Przytłaczającą i duszną atmosferę mrocznego kryminału w stylu noir potęgują genialne wręcz rysunki Tima Sale’a. Od czasów Długiego Halloween styl rysownika wyraźnie ewoluował, czego dowodzą ewidentnie odważniejsze ilustracje, wyczuwalna pewność w kreśleniu plansz oraz pełna swoboda w operowaniu czernią. Dopracowana kompozycja i ekspresyjne kadrowanie, perfekcyjne przechodzenie od szerokich planów do istotnych detali, subtelna gra światłem i cieniem, częste różnicowanie ujęć oraz dynamiczne zmiany perspektyw doskonale rymują się z fabularną spiralą ciągu nerwowych spekulacji i paranoicznych podejrzeń. Karykaturalnie przerysowane kreacje postaci i konsekwentnie klaustrofobiczna konstrukcja otoczenia podkreślone zostały sugestywnymi kolorami, za które odpowiedzialny jest Gregory A. Wright. Dodatkowo kolorysta ponownie zdecydował się na zastosowanie monochromatycznych wstawek z przeszłości podkreślających fundamentalną dla Dynamicznego Duetu paralelność losów młodego Bruce’a Wayne’a i młodego Dicka Graysona. Niesamowita szata graficzna albumu, będąca wypadkową znakomitej kreski uzupełnionej ponurą i mroczną kolorystyką, kontynuuje kierunek obrany w Długim Halloween, przywołując nostalgiczne wspomnienia o animowanym serialu Batman: The Animated Series, kultowej dziś kinowej ekranizacji Tima Burtona z 1989 roku oraz komiksach o Batmanie wydawanych w Polsce nakładem nieodżałowanego wydawnictwa TM-Semic.

Za polską edycję albumu Batman: Mroczne zwycięstwo odpowiedzialne jest wydawnictwo Mucha Comics, które tradycyjnie stanęło na wysokości zadania. Tym samym wzorowany na oryginalnym wydaniu zbiorczym rozszerzonym z 2012 roku opasły tom nie zawodzi w żadnym aspekcie. Przetłumaczony przez Tomasza Sidorkiewicza komiks został wydrukowany na grubym kredowym papierze i zamknięty w twardą oprawę, a każdy kolejny rozdział otwiera brawurowo zrealizowana okładka. Samą opowieść poprzedza obszerny i wnikliwy wstęp autorstwa Davida S. Goyera, który wspomagał Christophera Nolana w pisaniu scenariuszy do filmów o Batmanie. Mroczne zwycięstwo w zestawie z Długim Halloween, odpryskową miniserią Catwoman: Rzymskie wakacje oraz składającymi się na tom Nawiedzony Rycerz historiami StrachySzaleństwo i Duchy to imponujący komiksowy pomnik postawiony postaci Mrocznego Rycerza przez Jepha Loeba i Tima Sale’a. Nie bez przyczyny komiksy te znalazły miejsce w ścisłej czołówce kanonu komiksu superbohaterskiego, który po prostu znać należy. Lektura obowiązkowa dla miłośników Batmana, fanów opowieści o zamaskowanych herosach i wielbicieli dobrego komiksu.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Galeria


10.0
Ocena recenzenta
10
Ocena użytkowników
Średnia z 2 głosów
-
Twoja ocena
Mają na liście życzeń: 0
Mają w kolekcji: 3
Obecnie czytają: 0

Dodaj do swojej listy:
lista życzeń
kolekcja
obecnie czytam
Tytuł: Batman: Mroczne zwycięstwo
Scenariusz: Jeph Loeb
Rysunki: Tim Sale
Kolory: Gregory Wright
Wydawca: Mucha Comics
Data wydania: 3 października 2014
Tłumaczenie: Tomasz Sidorkiewicz
Liczba stron: 392
Format: 978-83-61319-45-0
Oprawa: twarda
Druk: kolorowy
ISBN: 978-83-61319-45-0
Cena: 149 zł



Czytaj również

Catwoman: Rzymskie wakacje
Tajemnice Wiecznego Miasta
- recenzja
Batman: Długie Halloween
Oblicza sprawiedliwości Gotham
- recenzja
Batman. Ego i inne opowieści
Jeden autor, różne style
- recenzja
Spider-Man (wyd. zbiorcze): Niebieski
Miłość od pierwszego wejrzenia
- recenzja
Kapitan Ameryka: Biały
Męska przyjaźń
- recenzja
Superman/Batman #4: Zemsta
Policz moich superbohaterów
- recenzja

Komentarze


Jeszcze nikt nie dodał komentarza.

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.