Autor: Olórin
Wydawnictwa Paizo ze swym sztandarowym produktem - Pathfinder Roleplaying Game - właściwie nie trzeba przedstawiać żadnemu fanowi gier fabularnych, a już w szczególności miłośnikom D&D. Gra stanowi alternatywną kontynuację trzeciej edycji Lochów i Smoków, tworzoną przy współudziale Monte Cooka. Z łatwością przebiła się do fanów nieco rozczarowanych czwartą edycją, a jednocześnie żywiących sentyment do jej niezwykle popularnej poprzedniczki. Jednym z dwóch wydanych w 2009 r. podręczników źródłowych był Core Rulebook - zbiór podstawowych zasad zarówno dla graczy, jak i Mistrza Gry. Po przeszło siedmiu latach od premiery doczekał się on reedycji w formie "kieszonkowej".
Słowem wstępu - skupię się na formie wydania i technicznych aspektach podręcznika, a to z prostej przyczyny - zawartość Core Rulebooka kieszonkowego jest dokładnym odzwierciedleniem treści podręcznika w standardowym formacie. Dlatego zainteresowanych opisem treści odsyłam do tego artykułu.
W załączonym do podręcznika liście przewodnim czytamy słowa Erika Mony - wydawcy Pathfindera, postaci związanej silnie ze światem Greyhawk i współautora licznych produktów spod znaku D&D (chociażby Wyznań i Panteonów do Zapomnianych Krain). Według niego reakcja na zapowiedź wydania Core Rulebook’a w wersji kieszonkowej była absolutnie fenomenalna. Produkt miał w głównej mierze zaspokoić potrzeby graczy "konwentowych", tudzież grających w sklepach z RPG-ami (game-store players) - innymi słowy - pomóc tym, którzy grają raczej "obwoźnie" niż stacjonarnie. Na ile deklaracje wydawcy pokryły się z rzeczywistością? Przyjrzyjmy się szczegółom.
Dla prawidłowego rozeznania należy przyswoić sobie parę danych technicznych - pierwotny Core Rulebook został wydany w twardej oprawie, w formacie A4 (280 mm x 215 mm) przy wadze ok. 1,80 kg i liczbie stron 576. Edycja kieszonkowa mierzy 213 mm x 165 mm - co jest najbardziej zbliżone do regularnego formatu B5 (250 mm x 176 mm), ma miękką oprawę i dokładnie tę samą liczbę stron, a waży 0,98 kg. Dodatkowo wydawca podkreśla, że w druku użyto lżejszego rodzaju papieru.
Miękka okładka nie robi wrażenia wytrzymałej. Jest to zwykły, niezbyt gruby karton. Zważywszy, że podręcznik z założenia ma być często wciskany w plecak czy w torbę podróżną, nie wróży to dobrze jego żywotności. Z dużą dozą prawdopodobieństwa na okładce prędko pojawią się zmarszczki i załamania, a rogi zaczną się strzępić i rozwarstwiać - co stanowi bolączkę każdego często używanego paperbacka. Z drugiej strony, książka dobrze leży w dłoni, a dzięki swej giętkości jest łatwiejsza do upchnięcia w konwentowej torbie. Elastyczność okładki znacząco ułatwia również szybkie wertowanie, co przy sesyjnym stole stanowi dodatkową zaletę.
Warto podkreślić raz jeszcze, że zawartość podręcznika kieszonkowego jest w jota w jotę taka sama jak wersji standardowej. Znajdziemy tam wszelkie tabele, ilustracje, opisy i wstawki fabularne, znane z wersji standardowej. Nawet sposób łamania tekstu i rozkład poszczególnych akapitów jest identyczny. W treści nie ma żadnych różnic, nawet wzmianki, wskazującej na "kieszonkowość" otrzymanego przez nas egzemplarza. To po prostu kopia w skali jeden do jednego - rzecz jasna odpowiednio zmniejszona. Co istotne, podręcznik uwzględnia wszystkie dotychczasowe erraty, z piątą (najnowszą) włącznie.
Bezdyskusyjnie rozmiar podręcznika ma znaczenie. Po pierwsze czcionka. Jest bardzo drobna, a lektura wymaga sporo światła, skupienia i dobrego wzroku. Dla części użytkowników może stanowić to problem - szczególnie dla Mistrzów Gry, którzy lubią godzinami ślęczeć nad kartami podręcznika w poszukiwaniu inspiracji. Na domiar złego lśniący papier bardzo utrudnia czytanie pod bezpośrednim światłem lampy. Po drugie - podręcznik nie stracił nic ze swojej pierwotnej, wizualnej atrakcyjności. Mamy więc do czynienia z całą gamą wspaniałych ilustracji, w tym imponujących, całostronicowych grafik otwierających każdy z piętnastu rozdziałów. Zmniejszenie skali obrazków nie pozbawiło ich bogatych detali. Po trzecie - mniejsza książka oznacza więcej miejsca na stole. Ma to zasadnicze znaczenie dla prowadzących korzystających z ekranu oraz paru dodatkowych suplementów. Przy uwzględnieniu miejsca na notatki i kostki, rozłożenie choćby dwóch-trzech podręczników w formacie A4 za ekranem jest niewykonalne. W rezultacie lądują one na pobliskich szafkach, wolnych fotelach, parapetach czy nieosłonięte stole, co może nieco dezorganizować grę. Zredukowany egzemplarz powinniśmy zmieścić bez problemu, co stanowi jego mocną, praktyczną przewagę.
Zbliżamy się do - w mojej ocenie - najważniejszego atutu podręcznika. Redukcja rozmiarów miała zasadnicze przełożenie na cenę produktu. Aktualnie zarówno w polskich, jak i zagranicznych sklepach jest on dostępny za dwukrotnie niższe pieniądze. Dostaniemy go już od ok. 90 zł czy 20 USD. Z punktu widzenia osoby, która z Pathfinderem miała styczność po raz pierwszy, cena edycji kieszonkowej ma dodatkowe znaczenie - zmniejsza finansowy próg wejścia i zachęca do zagłębienia się w linie wydawniczą tego uznanego RPG-a. Graczom niepewnym zakupu polecałbym skorzystanie właśnie z tego tańszego wariantu.
Podsumowując - "kieszonkowość" podręcznika sprowadza się do zmniejszenia jego skali. Paizo mogłoby się pokusić o jeszcze bardziej użyteczną formę - chociażby poprzez ograniczenie treści stricte do mechaniki gry oraz rezygnację z ilustracji. Taka kondensacja przyczyniłaby się do zmiany grubości w dalszym ciągu opasłego tomu i zwiększenia jego funkcjonalności. Ponadto, jeszcze wydatniej wpłynęłoby to na cenę. Czy jednak gracze zaakceptowaliby okrojoną zawartość w zamian za zwiększone walory użytkowe? Z pewnością ilu graczy, tyle indywidualnych preferencji i trudno jednoznacznie o tym przesądzić. Zapewne Core Rulebook zadomowi się na rynku głównie ze względów cenowych, co jednak nie przekreśla jego pozostałych walorów praktycznych.
Dziękujemy wydawnictwu Paizo Publishing za udostępnienie podręcznika do recenzji.
