» Recenzje » Zeszyty Komiksowe #15: Batman

Zeszyty Komiksowe #15: Batman


wersja do druku

Długi cień Mrocznego Rycerza

Redakcja: Mały Dan

Zeszyty Komiksowe #15: Batman
Bruce Wayne w Batman Incorporated Granta Morrisona postanawia wykorzystać potęgę symbolu nietoperza i powołać armię superbohaterów. Wychodząc na ulicę nietrudno w ten scenariusz uwierzyć. Batman jest bowiem wszędzie. W komiksach, filmach i telewizji. W reklamach i na ubraniach. Piętnasty numer Zeszytów Komiksowych to świetny dowód na to, jak potężnym popkulturowym symbolem stał się Mroczny Rycerz.

Otwierająca zeszyt rozmowa pod tytułem Wszystkie oblicza Batmana spełnia dwie funkcje. Po pierwsze pozwala uzmysłowić sobie rozpowszechnienie postaci Batmana, który zdobył przyczółki w ogromnej ilości mediów, po drugie: wskazuje na tytuły, nazwiska, konwencje, i słowa-klucze, które będą się przewijały przez cały numer. Mrok, szaleństwo, Miller, Morrison, Burton, Nolan. To świetny probierz dla zawartości numeru, ale też niezwykle trafny wgląd we współczesne postrzeganie mitu Człowieka-Nietoperza przez pryzmat twórców, którzy wywarli nań największy wpływ. Za kontynuację tego wstępu można też uznać wywiad z doktorem Willem Brookerem – badaczem popkultury i autorem książki Batman Unmasked: Analyzing a Cultural Icon – który w rozmowie z Anną Wróblewską opowiada między innymi o wielowymiarowości Batmana jako ikony popkultury, jego najważniejszych aspektach oraz przyczynach ciągłej popularności.

W numerze znajduje się kilka obszernych analiz różnych serii i powieści graficznych. Nie mogło wśród nich zabraknąć Franka Millera – mimo końca Mrocznego Wieku komiksów superbohaterskich jego utwory ciągle wywierają olbrzymi wpływ na nowe pokolenia twórców, czego najlepszym świadectwem może być fakt, że Powrót Mrocznego Rycerza ma posłużyć za inspirację dla sequela Człowieka ze stali. W analizie tej powieści graficznej, przeprowadzonej przez Łukasza Słońskiego, na plan pierwszy wychodzą media i problem przemocy stosowanej przez władzę oraz ludność podczas zamieszek; takie spojrzenie wydobywa z komiksu treści ciągle aktualne. Zdezaktualizowany już w chwili premiery wydaje się za to Mroczny Rycerz kontratakuje, i to mimo że próbuje opisać rzeczywistość jak najbardziej nam współczesną. Artykuł Przemysława Kołodzieja tłumaczy krytykowane często rozwiązania estetyczne, a jednocześnie wskazuje na zbyt jaskrawą satyrę jako przyczynę porażki kontynuacji Powrotu...

Inne przywoływane w tekstach nazwiska – Granta Morrisona i Teda McKeevera – pokazują z kolei, że nietoperzowy mrok nie musi wcale oznaczać szeroko pojętego "realizmu", przeciwnie, świetnie się czuje w onirycznej konwencji (osobnego omówienia autorstwa Marcina Zembrzuskiego na łamach numeru doczekał się Azyl Arkham - drugi z ważnych komiksów o Batmanie wydany w latach 80.; co ciekawe: Zabójczy żart Alana Moore'a pojawia się tylko we wzmiankach) przyprawionej ekspresjonizmem, jak u wspomnianego McKeevera.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Poza tym autorzy piszący do Zeszytów Komiksowych skupiają się raczej na komiksach współczesnych. I chyba słusznie, bo wspomniane wyżej powieści graficzne wpisały się już w kanon i doczekały wielu omówień, a tymczasem na przełomie tysiącleci i później również w komiksowym Gotham wydarzyło się wiele rzeczy godnych opisania. Zainteresowani współczesnymi losami Nietoperza mogą więc przeczytać o silnie inspirowanych kryminałami noir historiach stworzonych przez Grega Ruckę i Eda Brubackera, o Co się stało z Zamaskowanym Krzyżowcem? Neila Gaimana, a także o dziełach głównego w tej chwili scenarzysty tytułów o Batmanie: Scotta Snydera. Cieszy również obszerny artykuł Michała Chudolińskiego poświęcony temu, co w pierwszej dekadzie XXI wieku zrobił z Batmanem Grant Morrison – Szkota znamy przede wszystkim ze wspomnianego już wyżej Azylu Arkham, tymczasem skomplikowana historia rozgrywająca się na łamach między innymi Batmana, Batmana & Robina czy Batman Incorporated jest bodaj najpełniejszą jego wypowiedzią na temat Mrocznego Rycerza i zdecydowanie warto się z nią zapoznać.

Will Brooker zauważa w wywiadzie, że kobiety w obszernej galerii przyjaciół i wrogów Batmana odgrywają rolę drugorzędną. Nie sposób się z nim nie zgodzić, patrząc na elementy mitu Mrocznego Rycerza, które doczekały się osobnego omówienia. Kobiet wśród nich nie znajdziemy – chyba że potraktujemy Jokera jako wybrankę serca Batmana, a takie odczytanie proponuje Magdalena Iwańska w przekonującej analizie głównego nemezis superbohatera: Joker to dla niej trickster, wcielenie sił karnawału i chaosu, burzyciel podziałów, również między płciami. Pojawia się również tekst poświęcony Batmanowi - ojcu i jego relacji z Damianem Waynem, a także antropologiczne spojrzenie na Gotham City w artykule Matyldy Sęk (wokół obrazu miasta obraca się również analiza komiksów McKeevera, w których Mroczny Rycerz często schodzi na dalszy plan).

Opuszczając strony komiksów trafiamy na ekrany. Najpierw kinowy: historyk filmu Bruce Scivally w rozmowie z Michałem Chudolińskim opowiada o kulisach powstawania kolejnych filmów o Mrocznym Rycerzu i zmiany w mentalności producentów, które przekładały się na zmiany konwencji oraz reżyserów. Radosław Swółł, choć w obszernym artykule opisuje wcześniejsze filmowe wcielenia Batmana (tłumacząc między innymi dlaczego Joel Schumacher ubrał swoje filmy w kampową estetykę), to skupia się przede wszystkim na trylogii Christophera Nolana, analizując źródła jej sukcesu, inspiracje oraz sposoby podważania dotychczas wypracowanej konwencji filmów superbohaterskich. W tym kontekście niezwykle ciekawie wypada Rekin w skórze nietoperza Jakuba Barana, który krytykuje trylogię Nolana jako kapitalistyczną fantazję, w której największą supermocą są pieniądze. Również przez pryzmat potencjalnych filmowych ekranizacji Mateusz Celer przypatruje się elseworldom – opowieściom oderwanym od oficjalnej historii uniwersum DC, które znanych bohaterów obsadzają w nowych rolach lub przenoszą w inne miejsce i czas.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Drugim ekranem jest ekran komputera, gdzie Batman również święci triumfy za sprawą gier Arkham Asylum i Arkham City, które analizuje Marcin Petrowicz. Ale to nie wszystko, bo pojawiają się również artykuły poświęcone słuchowiskom o Batmanie oraz jego obecności w reklamie.

Batmanowy numer Zeszytów Komiksowych świetnie pokazuje, że Mroczny Rycerz już od dawna nie jest postacią wyłącznie komiksową – choć i tam ciągle dzieje się dużo i ciekawie, to swoją swoją cegiełkę do mitu Batmana dokładają również filmowcy czy twórcy gier komputerowych. Na łamach Zeszytów znajdują się i analizy najważniejszych obecnie tekstów kultury spod znaku Nietoperza, i omówienia różnych nisz kultury współczesnej, w których dostrzec można czasem charakterystyczny cień z uszami i peleryną – a także hołdy dla superbohatera złożone przez polskich rysowników i komiksiarzy, i to zarówno poważne i mroczne, jak i humorystyczne, w których pojawiają się na przykład Blaki czy Likwidator. Szerokie, multidyscyplinarne spojrzenie powinno zainteresować zarówno wieloletnich, oddanych fanów Batmana, jak i tych, którzy chcieliby się dowiedzieć, na co przede wszystkim warto zwrócić uwagę w wielkim świecie Człowieka-Nietoperza.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę
8.0
Ocena recenzenta
6.5
Ocena użytkowników
Średnia z 2 głosów
-
Twoja ocena
Mają na liście życzeń: 1
Mają w kolekcji: 0
Obecnie czytają: 0

Dodaj do swojej listy:
lista życzeń
kolekcja
obecnie czytam
Tytuł: Zeszyty Komiksowe #15: Batman
Redaktor naczelny: Michał Błażejczyk, Michał Traczyk i Michał Chudoliński
Wydawca: Centrala i Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Data wydania: kwiecień 2013



Czytaj również

Varia #5
Jeśli czytacie ten tekst, musi być początek lipca

Komentarze


pozdRaf
    ZK o Batmanie - uwaga o wydawcy
Ocena:
0

Jedna uwaga - Centrala jest współwydawcą tego numeru. Od czterech numerów (manga, Michał Śledziński, Batman, komiks polski lat '90) współwydawcą ZK jest także Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu.

04-11-2013 23:46
pozdRaf
    p.s.
Ocena:
0

Jako że powyższy komentarz dałem pięć dni temu, byłoby miło, gdybyście uzupełnili pole wydawca polski.

09-11-2013 11:23
Mały Dan
   
Ocena:
0

noty poprawione i uzupełnione,
dziękujemy za słuszną uwagę,
za niedopatrzenie uprzejmie przepraszamy,
pozdrowienia,
md

09-11-2013 20:37

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.