Zesłańcy

Tytuł: Zesłańcy
Redaktor naczelny: Jerzy Szyłkiewicz
Scenariusz: Anna Banach
Rysunki: Jerzy Wróblewski
Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza
Data wydania: 1989
Autor okładki: Jerzy Wróblewski
Liczba stron: 48
Format: 207x283 mm
Oprawa: miękka
Papier: offsetowy
Druk: kolorowy
Nakład: 200 350 egz.
ISBN: 8303025775
Cena: 330,00 zł (przed denominacją)

Maurycy Beniowski (1746-1786) szlachcic pochodzenia węgierskiego. Dzieciństwo spędził w Werbowem na Słowacji. Jako młodzieniec wstąpił do Akademii Morskiej w Hamburgu, skąd na okręcie szkoleniowym pływał m. in. do Amsterdamu i Gdańska.

Wiosną 1768 r. uczestniczył w walkach konfederacji barskiej. Wzięty do niewoli przez Rosjan, mimo że był ranny zdołał uciec, znajdując schronienie w Sobotach Spiskich. Zawarł tam związek małżeński z Zuzanną Hensch.

Jesienią 1768 r. powrócił w szeregi konfederatów, walcząc u boku Antoniego Pułaskiego. Po przegranej, wiosną 1769 r. ponownie został uwięziony i zesłany do Kazania, a potem do Bolszerecka na Kamczatce. Wkrótce tam zorganizował spisek wśród zesłańców. Było to przedsięwzięcie niesłychanie trudne, wymagające przebiegłości, odwagi i determinacji. W ciągu dwóch tygodni zapanował na Kamczatce, zmuszając wszystkich do posłuszeństwa.

12 maja 1771 r. podniósł kotwicę na opanowanej przez spiskowców korwecie "Św. Piotr i Św. Paweł". Trasa wiodła przez Wyspy Kurylskie, Japonię, Tajwan do Makao. Czteromiesięczna podróż statkiem nie przystosowanym do dalekich rejsów, trasą podówczas nieznaną, była wyczynem niezwykłym.

Po przyjeździe do Francji Beniowski otrzymał zlecenie rządu na zorganizowanie w Afryce kolonii. Mianowany pułkownikiem, poprowadził w 1773 r. wyprawę na Madagaskar. Mimo wielu trudności, szybko zdobył zaufanie tubylców i zawarł z nimi liczne transakcje handlowe. Wybudował sieć dróg i kanałów, a także rozwinął działalność gospodarczą na rzecz Francji.

W końcu XVIII wieku głośno było o Beniowskim w całej Europie i Ameryce Północnej. Znał on wiele osobistości ówczesnego świata, m. in. Marię Antoninę, Marię Teresę, Jerzego Waszyngtona, Beniamina Franklina.

Maurycy Beniowski zginął 24 maja 1786 r. w bitwie z wojskami francuskimi podczas drugiego pobytu na Madagaskarze, gdy próbował utworzyć tam samodzielne państwo, którego stolicę nazwał Maurytanią. Na Madagaskarze do dziś żywa jest o nim pamięć.

Nasz bohater pozostawił po sobie dwa tomy Pamiętników należących do czołowych osiągnięć literatury pamiętnikarskiej XVIII stulecia. Tłumaczone były na wiele języków i miały ponad dwadzieścia wydań.

O Beniowskim napisano wiele powieści, poematów, ballad, dramatów i oper oraz rozpraw naukowych. W naszej literaturze jego nazwisko utrwaliło się dzięki poematowi Juliusza Słowackiego Beniowski i powieści Wacława Sieroszewskiego o tym samym tytule.

Maurycy Beniowski, dziś mało znany, był przez wiele pokoleń przykładem bohatera narodowego w Polsce i na Węgrzech.