Wojskowość 3: Organizacja Wojsk Współczesnych

To nie jest wpis karnawałowy, tylko kontynuacja cyklu. Generalnie trzeci odcinek chciałem poświęcić broni przeciwpancernej i wybuchowej, czwarty pojazdom lądowych, a piąty latającym. Wojny na morzu nie lubię, bo jest mokra, więc postanowiłem ją zignorować. Uznałem jednak, że lepiej będzie jeśli najpierw napiszę co nieco o funkcjonowaniu wojska jako takim.

1) Siły lądowe:

Generalnie, w zależności od wyposażenia i roli na polu walki wojsko dzieli się na następne typy oddziałów:

Piechota Zmotoryzowana:

Czyli piechota poruszająca się na pojazdach zmotoryzowanych, jak transportery opancerzone, samochody pancerne, terenowe i ciężarówki. We współczesnej armii, prócz nielicznych oddziałów Piechoty Lekkiej w zasadzie wszystko co nie jest zmotoryzowane jest zmechanizowane lub aeromobilne.

Brygada Piechoty Zmotoryzowanej może składać się z 3 batalionów piechoty zmotoryzowanej, batalionu czołgów lub bojowych wozów piechoty (raczej czołgów), kompanii przeciwpancernej, oddziałów zabezpieczenia bojowego (kompania saperów, kompania remontowo-techniczna, dywizjon artylerii, dywizjon artylerii przeciwlotniczej, kompania rozpoznawcza, kompania medyczna) oraz poddziałów dowodzenia i obsługi (sztab, kompania zaopatrzenia, radiotechnicy).

Piechota Zmechanizowana:

Czyli oddziały mające na celu towarzyszeniu wojskom pancernym w ataku. Poruszają się zwykle na Bojowych Wozach Piechoty za lub w towarzystwie nacierających czołgów. Pomysł zrodził się jeszcze przed II wojną światową, gdy zauważono, że nacierające czołgi gubią zwykle ubezpieczenie, przez co w momencie dotarcia na teren zalesiony lub miejski są łatwym celem dla zwykłej piechoty. Podążająca za nimi piechota natomiast staje się podatna na atak czołgów nieprzyjacielskich. Z problemem tym radzono sobie różnie. Jedni (Brytyjczycy i Francuzi) budowali czołgi tak, żeby nie wyprzedzały piechoty. Inni (Niemcy, Ruscy) wyposażyli piechotę w samochody i transportery opancerzone, a potem (w okresie Zimnej Wojny) dedykowane wozy bojowe. Generalnie współczesna Piechota Zmechanizowana ma taką samą zdolność manewrową jak wojska pancerna, posiada jednak mniejszą siłę ognia, jednak jest zdolna do zwalczania czołgów. W momencie, w którym dociera do trudnego terenu żołnierze spieszają się.

Typowy skład Brygady Piechoty Zmechanizowanej jest taki sam, jak w wypadku Piechoty Zmotoryzowanej, z tym, że siły główne stanowią 3 Bataliony Piechoty Zmechanizowanej i 1 Batalion Czołgów.

W wielu armiach Piechota Zmechanizowana nazywana jest Grenadierami Pancernymi.

Piechota lekka:

W większości krajów posiada (wbrew temu, co można by myśleć) status wojsk elitarnych. Wyjątek stanowią armie krajów trzeciego świata, gdzie kompanie lekkie pojawiają się często dlatego, że lokalnych wojskowych nie stać na ciężarówki. W krajach wysoko rozwiniętych jednak lekka piechota to żołnierze wyszkoleni do walki w terenie, w którym z różnych powodów nie daje się używać pojazdów i ciężkiego sprzętu. Często wyposażeni są w specjalny, dedykowany do ich zadań ekwipunek niespotykany w innych formacjach. Zwykle w ten sposób klasyfikowana jest piechota następujących typów:

- górska: czyli piechota przystosowana do walki w górach, szkolona w takich dziedzinach, jak wspinaczka, narciarstwo etc. Z racji na swoje zadania zwykle nie jest wyposażona w ciężkie pojazdy. Piechota górska operuje w terenie niezamieszkałym, często z dużą pokrywą drzew lub śniegu, pozbawionym dróg, o nachyleniu powyżej 60 stopni. Często takim, w którym pokonanie małej odległości zajmuje dni lub godziny, dodatkowo pełnym miejsc niebezpiecznych, zdatnych do zasadzek. Żołnierze przechodzą więc specjalistyczny trening mający nauczyć ich radzić z przeszkodami terenowymi oraz znosić warunki panujące na dużych wysokościach. Dysponują też specjalistycznym sprzętem, jak skutery śnieżne, własne helikoptery, samochody terenowe, specjalne działka o zmniejszonym ciężarze przystosowane do przenoszenia przez ludzi czy też konie i muły (w Piechocie Górskiej nadal się ich używa). Broni przeciwpancernej jest zwykle mniej, niż w typowych wojskach gdyż za bardzo się nie przydaje (spróbujcie wjechać czołgiem na Kasprowy Wierch).

Polska 21 Brygada Strzelców Podhalańskich składa się z 3 Batalionów Strzelców Górskich, 1 Batalionu Piechoty Zmechanizowanej i 1 Batalionu Czołgów. Reszta składu jak w piechocie zmotoryzowanej. W 2011 usunięto z niej Batalion Zmechanizowany. Równie dobrze w jego miejsce można dać Batalion Desantowo – Szturmowy.

- morska: W zależności od powierzonych zadań nazywana Piechotą Morską lub Wojskami Obrony Wybrzeża. Dysponuje zwykle specjalistycznymi środkami przeznaczonymi do walki w terenie nadbrzeżnym oraz prowadzenia desantów. Jej zadanie polega głównie na przeprowadzaniu desantów, zdobywaniu okrętów oraz opanowywaniu portów, w których mogłyby wylądować siły główne. Piechota Morska ponownie wyposażona jest w sprzęt specjalistyczny: lekkie czołgi pływające, amfibie, poduszkowce etc. Bardzo często uzupełniana jest o wojska desantowo-szturmowe posługujące się startującymi z pokładów okrętów helikopterami. Zwykle założenie działania piechoty morskiej to zaskoczenie, krótkotrwała walka i opanowanie terenu. Oddziały tego typu nie są bowiem najczęściej zdolne do stawiania długotrwałego oporu.

Organizacja typowej brygady Piechoty Morskiej jest trudna do odtworzenia. Wydaje mi się jednak, że siły główne powinny składać się z 3 batalionów Piechoty Morskiej na transporterach pływających przeszkolonej też do desanstu ze śmigłowców i 1 Batalionu Czołgów Pływających oraz resztą, jak w Piechocie Zmechanizowanej. W formacjach sensu stricte ofensywnych artylerię należałoby zastąpić 2 Batalionem Czołgów Pływających lub wręcz Batalionem Pancernym. Warto by pomyśleć też o kompanii nurków.

- inne: Najczęściej unikalne formacje szkolone z myślą o specyfice danego państwa, jak brazylijscy Strzelcy Dżunglowi czy rosyjskie, szwedzkie, duńskie i kanadyjskie Wojska Arktyczne. Do tej kategorii zaliczyłaby się też zapewne także Piechota Kosmiczna każdego rodzaju.

Wojska powietrznodesantowe:

Żołnierze przygotowani i wyposażeni do brania udziału w desantach powietrznych czyli spadochroniarze. Główne zadanie tego typu wojsk polega na nagłym i zaskakującym ataku w niespodziewanym miejscu i opanowaniu tego terenu. Z racji specyfiki działań tego typu (tzn. można zabrać mało sprzętu i mało ludzi, trudno się wycofać, jednak zrzut może być większy niż helikopterów) operacje tego typu prowadzone są albo przeciwko terenom niebronionym albo słabo bronionym. W prawdzie od czasu II wojny światowej, w trakcie której desanty powietrzne kończyły się zwykle krwawą jatką sytuacja znacznie się poprawiła, a dzięki pociskom przeciwpancernym i możliwości transportu drogą powietrzną lekkich czołgów oraz innych pojazdów pancernych siła ognia spadochroniarzy znacząco wzrosła, jednak wojska te nadal są znacząco lżej uzbrojone od wojsk naziemnych. Dodatkowo z racji ich specyfiki trudno dostarczyć im wystarczającej ilości uzbrojenia czy nawet amunicji. Tak więc wymagane jest, by najdalej po kilku dniach przyszła im na pomoc tradycyjna armia.

Typowa Brygada Powietrzno-Desantowa składa się z 4 Batalionów Powietrznodesantowych, często wyposażonych w wozy bojowe przystosowane do transportu powietrznego. Czasem artylerii nie ma w ogóle, czasem (jak w wojsku amerykańskim) wyposażona jest w specjalne, lekkie działa przeznaczone do transportu lotniczego. Jeden batalion piechoty Powietrzno-Desantowej może być zastąpiony przez batalion Czołgów Lekkich, choć to raczej rzadkość.

Wojska desantowo-szturmowe:

To oddziały przystosowane do działań nagłych i zaskakujących oraz manewrowych, jak zdobywanie kluczowych punktów obrony przeciwnika, zdobywania i niszczenia mostów oraz przepraw, zatykania luk, wchodzenia we wrogie luki, ataków na tyły wroga czy zwalczania partyzantki i desantów na własnych tyłach. Zwykle pełnią funkcję wojsk szybkiego reagowania na płynnie zmieniającą się sytuację na polu walki. Jako, że w ich działaniach konieczna jest prędkość najczęściej składają się z żołnierzy wyszkolonych do desantów z helikopterów (np. za pomocą lin). Często dysponują też specjalistycznym sprzętem bojowym dostosowanym do transportu za pomocą śmigłowców (lekkie czołgi i wozy bojowe) oraz specjalistycznym sprzętem do zwalczania fortyfikacji (miotacze ognia, ładunki burzące).

Typowy skład to 4 bataliony Desantowo-Szturmowe. Artyleria zwykle nie jest dołączana do tego typu wojsk, podobnie jak zabezpieczenie.

Kawaleria powietrzna:

Termin „kawaleria powietrzna” oznaczać może trzy rzeczy:

- wojska Desantowo Szturmowe w ogóle.

- jednostkę wojsk Desantowo – Szturmowych odwołującą się tradycjami do dawnych jednostek kawalerii.

- jednostkę wojsk Desantowo – Szturmowych nie korzystającą z usług Lotnictwa Transportowego, jak zwykle ma to miejsce, ale dysponującą własnymi dywizjonami śmigłowców transportowych i (czasem) bojowych.

Wojska pancerne:

Czyli oddziały wyposażone głównie w czołgi. Główne zadanie tego typu wojsk to prowadzenie ofensywy lądowej. Generalnie w momencie swoich narodzin czołgi otrzymały za zadanie wsparcie piechoty, jednak już w latach 30-tych stworzono nową koncepcję, w której jednostki pancerne miały utworzyć miażdżący młot likwidujący przed sobą opór, przełamujący wrogie linie obrony i wchodzący na tyły nieprzyjaciela. Teren za nimi miał być zajmowany przez piechotę. Ta metoda walki, poza pewnymi szczegółami (piechota nacierała zbyt wolno) okazała się zabójczo skuteczna. Dziś brygady pancerne pełnić mają właśnie tą rolę, podczas gdy czołgi pozostające na wyposażeniu brygad piechoty mają pełnić rolę wsparcia przygniatającego nieprzyjaciela ogniem.

Warto zauważyć, że brygady pancerne nie są bronią doskonałą, pomijając fakt, że dyskusja na temat przydatności czołgów w dobie samolotów i helikopterów szturmowych (cztery AH-64 Appache są w stanie przenieść tyle amunicji, żeby rozbić typową brygadę pancerną czołgi też nie radzą sobie w terenie miejskich, leśnym etc. zwłaszcza jeśli pozbawione są wsparcia piechoty).

Generalnie typowa brygada pancerna zorganizowana jest jak brygada Piechoty Zmotoryzowanej z tą różnicą, że składa się z trzech batalionów czołgów i batalionu Piechoty Zmechanizowanej.

Kawaleria pancerna:

Termin „kawaleria pancerna” oznaczać może:

- Brygadę pancerną odwołującą się do tradycji kawalerii.

- Brygadę pancerną lub zmechanizowaną dysponującą dodatkowym batalionem piechoty zmechanizowanej / czołgów.

- Brygadę pancerną wyposażoną w lekkie czołgi i wozy bojowe piechoty przystosowane do transportu drogą powietrzną (helikopterami lub samolotami). Amerykanie eksperymentowali z czymś takim w Wietnamie, jednak pomysł chyba okazał się nienajlepszy.

Artyleria:

Generalnie artyleria dzieli się na trzy grupy: Artylerię, Artylerię Rakietową i Przeciwlotniczą. Ta ostatnia, pomijając związki organiczne, wchodzące w skład brygad i innych związków taktycznych zwykle podlega pod Lotnictwo. Artyleria zwykła zwykle posługuje się działami, rakietowa wyrzutniami rakiet. W czasach obecnych raczej preferuje się, by wszystkie działa były samobieżne lub przynajmniej ciągnięte przez ciężarówki. Niestety bowiem rozłożona artyleria jest wymarzonym celem dla lotnictwa szturmowego. Haubice trafiają zwykle do sił organicznych piechoty i wojsk pancernych.

Amerykańska 41 Brygada Artylerii składa się z dwóch dywizjonów dział, kompanii dowodzenia, kompanii transportowo-zaopatrzeniowej, kompani remontowo-technicznej, kompanii sygnałowej oraz baterii rozpoznania artyleryjskiego.

Saperzy, Inżynierowie Bojowi i Pionierzy:

W polskiej nomenklaturze wrzucani do jednego worka. Część armii dzieli ich jednak według specjalizacji. Tak więc saperzy to goście posługujący się materiałami wybuchowymi, inżynierowie bojowi usuwają / budują przeszkody na skali taktycznej, wznoszą też umocnienia i bazy ogniowe. Zadanie pionierów polega natomiast na oczyszczaniu drogi przed atakującymi oddziałami bojowymi. Zwykle nazwą tą określa się jednostki saperów wchodzące w skład związków taktycznych innego rodzaju. Odnoszę wrażenie, że rozwiązanie to ma głównie znaczenie honorowe.

Celem wykonywania swoich zadań Saperzy wyposażani są w specjalistyczny sprzęt: łopaty, piły spalinowe, buldożery, łodzie, mosty pontonowe, miotacze ognia, miny, materiały wybuchowe etc. W chwili walki z przeciwnikiem zwykle pełnią rolę zwykłej piechoty.

Typowa Brygada Saperów Ludowego Wojska Polskiego składała się z: 4 batalionów saperów, kompanii sztabu, kompanii zwiadu, plutonu lekkich przepraw mostowych i plutonu medycznego.

Wojska Rozpoznawcze:

Zwykle stanowią część innych oddziałów i pododdziałów. Zadanie Wojsk Rozpoznawczych polega na poprzedzaniu nacierających oddziałów lub osłanianiu flank i tyłów broniących się starając się odnaleźć przeszkody, pola minowe, obszary skażone oraz pozycje przecinika. Zwykle rozpoznanie prowadzone jest na dystans 50 (kompanie rozpoznawcze) do 80 (bataliony) kilometrów. W regionie prowadzenia walki patrole rozpoznawcze nie wychodzą poza linie dalej, niż możliwe jest udzielenie im wsparcia ogniowego (czyli zwykle na dystans do 10 kilometrów).

Oddziały rozpoznawcze przechodzą specjalne szkolenie obejmujące głównie techniki kamuflażu. Posługują się specjalistycznym sprzętem optycznym (dalmierze, noktowizory, kamery termowizyjne) oraz dedykowanymi pojazdami (pojazdy rozpoznawcze, ruchome stacje rozpoznania audiolokalizacyjnego czyli kierujące się na odgłos strzałów / ruchu pojazdów ruchome stacje radiolokalizacyjne czyli wykrywające odbiorniki radiowe przeciwnika etc.). Uzbrojone są zwykle lekko, czasem zdarza się, że otrzymują sprzęt wyciszony lub karabiny wyborowe z tłumikami. Uzbrojenie to służy jednak głównie do samoobrony. Wojska Rozpoznawcze nie mają walczyć, ale znajdować drogi, pozycje wroga oraz wskazywać je siłom głównym.

Jeśli chodzi o tzw. głęboki zwiad, czyli rozpoznanie na tyłach przeciwnika oraz wszelkiego rodzaju organizowanie zasadzek, wypadów etc, to zadania takie powierza się czterem typom wojsk: Siłom Specjalnym i Komandosom, ochotnikom lub Kompaniom Karnym.

Wojska logistyczne:

Mają za zadanie dbać o sprawność transportu armii. Generalnie wojska logistyczne zajmują się dwoma zadaniami: dostarczają zaopatrzenie pozostałym oddziałom oraz naprawiają sprzęt. Oba te zadania, mimo że w RTS-ach i grach strategicznych zwykle są pomijane są kluczowe dla sprawnej realizacji zadań bojowych. Zwyczajnie, jeśli skończy się amunicja (żołnierz zwykle ma około 180 naboi) to nie będzie czym strzelać. Warto zauważyć, że pochłaniane przez wojsko ilości zaopatrzenia są gigantyczne. Przykładowo: czołg TP-91 Twardy pali prawie 2 litry benzyny na kilometr. Jednym z podstawowych zadań Wojsk Logistycznych jest naprawianie zniszczonych wozów bojowych. Wbrew temu, co uczą nas gry komputerowe zniszczenie wozu bojowego nie jest równoznaczne z jego rozerwaniem na kawałki. Często oznacza to tyle, że pojazd np. dostał w silnik, który wysiadł i maszyna stoi teraz nieruchomo. Można go więc ściągnąć z pobojowiska i naprawić, a potem posłać jeszcze raz do boju.

Zwykle oddziały takie wyposażone są w sprzęt specjalistyczny typu ruchomych warsztatów naprawczych, wozów ewakuacji technicznej, ciężarówek, ciągników siodłowych i ciągników pancernych, cysterny, chlebowozy, wozy amunicyjne etc.

Generalnie Wojska Logistyczne nie walczą, chyba, że wpadną w zasadzkę.

Typowa Brygada Logistyczna składać się może z: 1 Batalionu Dowodzenia i Zabezpieczenia (kompania sztabu, saperów i dwie przeciwlotnicze), 3 Batalionów Logistycznych, 1 Batalionu Ewakuacji Sprzętu, 1 Batalionu Remontowego i 1 Batalionu Składowania.

Wojska chemiczne:

Wojska chemiczne to specjalnie przeszkoleni żołnierze, których celem jest obrona własnych żołnierzy przed działaniem broni masowego rażenia (ataki środkami chemicznymi zwykle prowadzi artyleria lub lotnictwo). Wyposażeni są w narzędzia pomiarowe, środki do odkarzania oraz środki mające pomóc ofiarom broni chemicznej. Dość często dysponują też lekką artylerią (moździerzami) używanymi do stawiania zasłon dymnych. W Ludowym Wojsku Polskim mieli też miotacze ognia.

W zasadzie nie spotyka się Wojsk Chemicznych działających na wyższym stopniu, niż pojedyncze kampanie w brygadach innego rodzaju.

Wojska obrony przeciwlotniczej:

To oddziały przeznaczone do zwalczania wrogich samolotów z powierzchni ziemi. Istnieją dwa ich typy: oddziały wchodzące w skład brygad i dywizji sił lądowych, zwykle wypożone w wyrzutnie pocisków krótkiego zasięgu (do 8 kilometrów), działka wielolufowe np. ZSU lub Vulkan i samobieżne działka i wyrzutnie. Drugi typ podlega lotnictwu i wyposażony jest w broń bliskiego (do 40km), średniego (do 250km) i dalekiego (do 400km) zasięgu. Oraz środki zasięgu krótkiego do samoobrony. Środki dalekiego zasięgu są zwykle rzadko spotykane... Większość państw jest zbyt mała, by używać je swobodnie.

W wojsku polskim Brygada Obrony Przeciwlotniczej składa się z 7 Dywizjonów Rakietowych oraz Dywizjonu Zabezpieczenia (dowództwo, medycy etc.).

Komandosi:

Wydaje mi się, że istnieje rozdział między Komandosami, a Siłami Specjalnymi. Komandosi to żołnierze przeszkoleni w walce przy użyciu takich technik, jak desant z samolotów i helikopterów, desant wodny, nurkowanie bojowe, kamuflaż, techniki przeżycia, wspinaczka wysokogórska i techniki zjazdu na linie. Główne zadania komandosów polegają na głębokim zwiadzie i dywersji. Komandosi mają przedostać się skrycie na terytorium wroga, obserwować jego działania, wysadzać mosty, składy i linie kolejowe, organizować zasadzki na kolumny transportowe, poszukiwać rannych i zaginionych na terenach objętych walką etc. W cywilu (tzn. w Policji lub Straży Granicznej) główne zadanie komandosów to działania antyterrorystyczne.

Komandosi zwykle skoszarowani są w strukturach o wielkości batalionu lub pułku lecz działają w znacznie mniejszych grupach.

Kilkakrotnie w historii zdarzyło się, że komandosi i wojska komandosopodobne operowały w mundurach i z uzbrojeniem wrogiej armii. Pamiętać należy, że takie działania stanowią zbrodnie wojenną.

Siły specjalne:

Siły specjalne to oddziały bardzo dobrze przeszkolonych żołnierzy przeznaczonych do działań wysokiego ryzyka, czyli takich, którym inne oddziały mogłyby nie sprostać. Różnice między siłami specjalnymi, a komandosami są dość nieostre. Generalnie jednak Siły Specjalne przeznaczone są do zadań trudniejszych. O ile typowe zadania komandosów polegać mogą np. na wysadzeniu torów albo fabryki na głębokim zapleczu przeciwnika, tak siły specjalne używane są raczej do chwytania lub zabijania wrogich dowódców, odbijania zakładników i jeńców, zdobywania dokumentów i nowych typów uzbrojenia etc. Ćwiczenia tego typu zespołów są też znacznie trudniejsze.

Generalnie Siły Specjalne operują w mniejszych grupach, niż zwykłe wojska. Podstawą są 5-6 osobowe grupy bojowe. Każdy członek takiej grupy, oprócz tego, że jest żołnierzem powinien posiadać także dodatkowe umiejętności: być radiotelegrafistą, strzelcem wyborowym, saperem, chemikiem, medykiem, kierowcą etc. Często wymaga się, by posiadał więcej, niż jedną umiejętność celem uzupełnienia ewentualnych, poległych kolegów. Bardzo często nacisk kładzie się na umiejętności medyczne.

W wielu armiach żołnierzy sił specjalnych szkoli się do posługiwania się bojowym sprzętem przeciwnika, używania zdobycznych mundurów czy też wtapiania się w społeczeństwo wroga. Praktyki takie często noszą znamiona działań terrorystycznych i nie są regułą.

Siły specjalne i komandosi w zależności od państwa, do którego przynależą podpadają albo pod Wojska Lądowe, Siły Powietrze, Marynarkę, Wywiad Wojskowy lub są wydzielone jako oddzielny typ broni. Bardzo często każdy typ broni posiada własne siły specjalne.

2) Podział na oddziały:

Sekcja:

Sekcja to najmniejsza możliwa grupa żołnierzy. Sekcja to albo mała grupa wydzielona w miarę potrzeb do jakiegoś zadania (obsługa moździerza, karabinu maszynowego, wyrzutni rakiet, sekcja zwiadu) lub też istniejąca do bardzo specyficznych celów (np. sekcja łączności, sekcja obserwacji artyleryjskiej).

Drużyna:

Najniższa, trwała struktura. Odpowiednikiem Drużyny w wojskach pancernych jest Załoga (np. czołgu), w lotnictwie: pojedynczy samolot lub śmigłowiec. Drużyna w piechocie zmechanizowanej i zmotoryzowanej składać się może z dowódcy, kierowcy, działonowego artylerii pokładowej, dwóch grenadierów (jeden z granatnikiem przeciwpancernym, drugi z granatnikiem zwykłym lub podwieszonym pod karabinem), strzelca karabinu maszynowego, czterech żołnierzy z karabinami automatycznymi (jeden może zostać zastąpiony strzelcem wyborowym). Kierowca, działonowy i grenadier przeciwpancerny noszą pistolety maszynowe lub subkarabinki. Grenadier zwykły albo ma karabin automatyczny z podwieszonym granatnikiem, albo granatnik rewolwerowy i pistolet maszynowy. Dodatkowo drużyna ma do dyspozycji własny środek transportu: wóz bojowy, transporter lub pojazd.

Działon:

Czyli najmniejsza grupa w Artylerii. Składa się z ludzi niezbędnych do obsługi pojedynczego działa. W zależności od jego typu składa się z 3 do 7 osób. Składa się z Działonowego (dowódcy), celowniczego, ładowniczego, amunicyjnego lub amunicyjnych oraz często radiotelegrafisty. Ongiś dochodził jeszcze woźnica, dziś często kierowca. Najczęściej uzbrojeni są oni w pistolety maszynowe lub subkarabinki.

W artylerii samobieżnej odpowiednikiem jest Załoga.

Załoga:

Najmniejsza grupa żołnierzy w wojskach pancernych, lotnictwie, artylerii samobieżnej etc. Po prostu grupa ludzi (zwykle 3 do 5) niezbędnych do kierowania pojazdem.

Pluton:

Składa się z 3 do 5 Drużyn, w zależności od armii. Przykładowo pluton w US Army składa się 3 drużyn strzelców i 1 drużyny broni ciężkiej dysponującej dodatkowymi karabinami maszynowymi, moździerzami, granatnikami etc. Dodatkowo posiada też sztab plutonu, złożony z dowódcy, jego zastępcy, radiooperatora, medyka, obserwatora (jego zadaniem jest namierzanie celów dla wsparcia lotniczego / artyleryjskiego) i jego radiotelegrafisty. W wojskach Układu Warszawskiego (i od niedawna też zachodnich) pluton powinien posiadać też (przynajmniej jednego) strzelca wyborowego (nie mylić ze snajperem).

Klucz:

Odpowiednik Plutonu w lotnictwie. Składa się z 3 do 5 samolotów.

Okręt IV Rangi:

Ścigacz okrętów podwodnych, kuter trałowy, desantowy, ratowniczy, zwalczania okrętów podwodnych, holownik, motorówka, zbiornikowiec, pływająca stacja demagnetyzacyjna, okręt desantowy, pomocniczy lub szkolny o wyporności do 500 ton.

Kompania:

Składa się z 3 do 5 plutonów, najczęściej są to jednak trzy plutony. W Amerykańskim Korpusie Marines kompania składa się z 3 plutonów strzelców (takich jak wyżej), plutonu broni ciężkiej (wyposażonej w karabiny maszynowe, miotacze ognia, moździerze, granatniki i granatniki przeciwpacerne, wyrzutnie kierowanych rakiet przecipancernych, działa bezodrzutowe etc.) zwykle operujący w niewielkich sekcjach kierowanych tam, gdzie jest to potrzebne. Sztab składa się z 5 oficerów, 5 lekarzy, urzędnika administracyjnego oraz (jeśli dobrze rozumiem jego funkcję) oficera wychowawczego.

Szwadron:

Odpowiednik kompanii w kawalerii i (niekiedy) wojskach pancernych. Dzieli się na plutony.

Eskadra:

Odpowiednik kompanii w lotnictwie. Składa się z 9-12 samolotów podzielonych na 3-4 klucze.

Bateria:

Odpowiada kompanii w lotnictwie. Składa się z oddziału dowodzenia i 2-3 plutonów po 2-3 działony każdy.

Okręt III Rangi

Dozorowiec, przybrzeżny okręt podwodny, korweta, kuter rakietowy lub torpedowy, niszczyciel min, trałowiec, stawiacz min, okręt desantowy lub pomocniczy o wyporności powyżej 500 ton, szkolny o wyporności do 2000 ton.

Batalion:

Składa się 3 do 5 kopanii. Zwykle są to: 3 kompanie strzelców (zorganizowane jak wyżej), kompania wsparcia (złożona przykładowo z plutonu moździerzy, przeciwpancernego i ciężkich karabinów maszynowych) oraz kompanii dowodzenia (złożoną ze sztabu, sekcji ochrony przed skażeniami różnych typów, kapelana, plutonu radiotechnicznego, plutonu zaopatrzenia, plutonu medycznego i plutonu zwiadu). Często dołączany jest też snajper (nie mylić ze strzelcem wyborowym).

Żołnierze plutonu zwiadu mają za zadanie rozpoznawanie terenu, obserwację przeciwnika i lokalizacje ważnych celów oraz ich namierzanie dla innych grup (artylerii wsparcia, lotnictwa, plutonu przeciwpancernego). Żołnierze ci wyposażeni są w wyszkoleni w technikach kamuflażu oraz wyposażeni w specjalistyczny sprzęt do walk nocnych. Często noszą też specjalne (wyciszone) karabiny i broń snajperską. Ich zadania polega niekiedy na likwidacji szczególnie newralgicznych celów (choć częściej zwyczajnie wskazują je sojusznikom za pomocą laserowych desygnatorów).

Dywizjon:

Odpowiednik batalionu w Artylerii, Kawalerii i Lotnictwie. W tej pierwszej składa się z 3-4 baterii siły głównej, baterii radiotechnicznej, startowej, technicznej oraz pododdziałów zabezpieczenia. W lotnictwie składa się z 3-4 eskadr i zabezpieczenia naziemnego.

Brygada / Pułk:

Od tego momentu zaczyna się już bałagan. Generalnie Pułk oznaczać może niezależną jednostkę mniejszą od brygady złożoną z batalionów lub też jednostkę (w okresie II Wojny Światowej, w państwach post-sowieckich) odpowiadającą siłą brygadzie. W tym drugim przypadku Brygada jest odpowiednikiem wzmocnionego pułku...

Generalnie brygada składa się współcześnie z 3 batalionów sił głównych i batalionu czołgów lub 4 batalionów sił głównych. W wojskach pancernych jest trochę inaczej (składa się z około 100 czołgów podzielonych na 3 bataliony i batalionu piechoty zmechanizowanej lub zmotoryzowanej), batalionu dowodzenia, dywizjonu artylerii lub artylerii samobieżnej, dywizjonu artylerii przeciwlotniczej, kompanii rozpoznawczej, saperów, zaopatrzenia, remontowej i medycznej.

W wojskach aeromobilnych zasadniczo siły ubezpieczenia są mniejsze. Często zamiast dywizjonów artylerii i kompanii różnego sortu pojawiają się dodatkowe bataliony sił głównych.

W artylerii pułk składa się z 4 dywizjonów artylerii, batalionu logistycznego i dywizjonu dowodzenia.

W lotnictwie pułk (w krajach anglosaskich skrzydło) składa się z 3-4 dywizjonów oraz baz, w których stacjonują.

Okręt II Rangi:

Fregata, konwencjonalny okręt podwodny, lotniskowiec eskortowy, okręt szkolny powyżej 2000 ton wyporności.

Okręt I Rangi:

Pancernik, krążownik, lotniskowiec, atomowy okręt podwodny.

Dywizja:

To jednostka złożona z kilku Brygad oraz oddziałów niezbędnych do ich ubezpieczenia. Przykładowo Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej w roku 2007 składała się z Oddziału Dowodzenia, 3 Brygad Pancernych, dwóch Pułków Przeciwlotniczych (z wyrzutniami pocisków o zasięgu 15 km czyli bliskiego zasięgu), pułku artylerii, batalionów: rozpoznawczego, saperów, dowodzenia, zaopatrzenia, remontowego i medycznego oraz kompanii chemicznej.