Wicked. Życie i czasy Złej Czarownicy z Zachodu - Gregory Maguire

Jednym z moich ulubionych opowiadań Neila Gaimana jest to, w którym autor oddaje głos macosze Śnieżki (Szkło, śnieg i jabłka). Historia pięknej królewny opowiedziana przez złą królową nabrała u niego zupełnie nowego wyrazu. Zabieg retellingu może być czasami najzwyczajniejszym pójściem na łatwiznę, ale w rękach zdolnego twórcy potrafi przynieść całkiem ciekawe rezultaty. Przykładem niech będzie chociażby, obrazoburczy dla wielu fanów Tolkiena, Ostatni władca Pierścieni, reinterpretujący kanoniczne dzieło angielskiego pisarza. Autor tego utworu, Kirył Yeskov, zdecydował się opowiedzieć alternatywną wersję wydarzeń, oddając głos tym "złym". Rezultat nie był może olśniewający, ale na pewno interesujący i wart uwagi. Tak samo jest z książką opowiadającą historię Złej Czarownicy z Zachodu, zielonoskórej Elfaby.

Gregory Maguire uczynił z Elfaby postać pierwszoplanową, opisując całe jej życie aż do nieszczęśliwego, mokrego końca. Biografia czarownicy jest bardzo szczegółowa i barwna. I tak na przykład zawiera informacje o niekochających ją rodzicach, z których jedno miało bardzo lekkie obyczaje (mama), a drugie, dla równowagi, było świątobliwym pastorem. Odrzucona przez rówieśników, zazdrosna o młodszą, kaleką siostrę – ulubienicę ojca – dziewczynka dorastała jako samotnik. Nie zmieniło się to również na studiach, gdzie z pasją oddała się obronie praw Zwierząt (pisanych wielką literą z racji posiadania zdolności mówienia i analitycznego myślenia), prześladowanych przez Czarnoksiężnika z Oz. Do tego dodać należy ustawiczną opiekę nad siostrą: pozbawioną rąk religijną maniaczką, która wyrosła na Złą Czarownicę ze Wschodu; a także sekretny romans z pewnym księciem, załamanie nerwowe, ciągłe próby odnalezienia swojego miejsca na ziemi i tragiczny koniec. Nie tak chyba postrzegaliśmy tę nieco groteskową postać z Czarnoksiężnika z krainy Oz, prawda?

Maguire wrzuca nas w niezwykle barwne uniwersum, momentami przytłaczając szczegółami i ogromną ilością faktów. W przeciwieństwie do Bauma tworzy świat może i kolorowy, ale pełen przemocy, uprzedzeń rasowych i nietolerancji. Autor pokazuje na przykład, jak na przestrzeni lat Zwierzęta sukcesywnie były pozbawiane wszelkich praw, przechodząc upokarzającą drogę od katedry uniwersyteckiej do wiejskiej zagrody. Rozbudowany aparat policji, życie w ciągłym zagrożeniu i niepewności co do drugiego człowieka – takie są realia, w które trafia Dorotka, ukazana jako bezwolne narzędzie przebiegłego czarnoksiężnika.

Opowieść, która kojarzyła mi się wyłącznie ze słodkimi dziejami naiwnej dziewczynki, zmienia się w przygnębiającą historię o świecie, w którym wypaczone są najpiękniejsze uczucia, a ludzie skazani są na ciągłą walkę. Autor postawił na złożoność świata i bohaterów, co zaowocowało postaciami takimi jak Elfaba: parafrazując Goethego, część tej siły, która wiecznie dobra pragnąc, wiecznie zło czyni. Każda podjęta przez bohaterkę próba zmiany rzeczywistości na lepsze kończy się katastrofą: giną niewinni ludzie i pogłębia się otaczający Dorotkę chaos.

Plastyczny język, groteskowe, miejscami mocno makabryczne poczucie humoru i niezwykle bogata wyobraźnia czynią z Maguire’a godnego następcę Carolla. Nie jest to może pozycja na miarę Alicji w kranie czarów, ale autorowi udało się nadać drugie dno historii wymyślonej przez Bauma, dzięki czemu powstała bardzo smutna, ale i wciągająca opowieść. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę