Ustrój świata - Neal Stephenson

8 sierpnia 2008 roku fani Cyklu barokowego mogli odetchnąć z ulgą. Po licznych opóźnieniach pojawiła się wreszcie trzecia część Ustroju świata – ostatniego tomu tej trylogii. Całość, składającą się z trzech tomów, polski wydawca podzielił i wydał łącznie w ośmiu częściach. Trudno ocenić tę książkę bez ciągłych odwołań do poprzednich części czy całego cyklu, szczególnie że jest to zakończenie trylogii o bardzo złożonej i skomplikowanej fabule. Osoby, które nie znają lub nie czytały poprzednich odsłon dzieła Stephensona, powinny zacząć lekturę od Żywego srebra, które rozpoczyna tę wieloletnią sagę o Danielu Waterhouse, Złocie Salomona i niezwykłym filozoficznym konflikcie, którego konsekwencje mogą całkowicie wpłynąć na kształtujący się ustrój świata i rozwijającą się myśl filozoficzną.

Cykl barokowy obejmuje okres niemal sześćdziesięciu lat. Czytelnik jest świadkiem wielu zdarzeń istotnych dla tego okresu: rywalizacji dworu hanowerskiego i Jakuba Stuarta o angielską koronę, filozoficzny i idealistyczny konflikt między Newtonem a Leibnizem oraz powolnego zmierzchu starego, barokowego porządku na rzecz rodzącego się oświecenia. Autor znakomicie ukazuje poszczególne aspekty tej epoki, kładąc szczególny nacisk na politykę, filozofię oraz historię. Barok w książkach Stephensona jest barwnym okresem, żywym i dynamicznym, mającym przełomowe znaczenia dla dalszego rozwoju myśli ludzkiej oraz nauki. Pisarz często umieszcza na łamach swych książek refleksje na temat tego, jak ludzie wpłyną na kształt przyszłego kształtu świata; nie jest jednak zbyt optymistyczny w swych rozważaniach. Z niepokojem podkreśla zagrożenia, jakie mogą nieść nowe wartości, które nie są wspierane przez dawne idee oraz ludzki system wartości.

Streszczenie wydarzeń trzeciej i ostatniej części Ustroju świata nie ma sensu, jeśli nie ma się choćby ogólnej wiedzy na temat fabuły tego cyklu. Wspomnę jednak, że tom zwieńczający trylogię skupił się głównie na rozgrywkach politycznych między torysami i wigami, rywalizacji o tron Anglii oraz konflikcie między dwa największymi filozofami tego okresu: Newtonem oraz Leibnizem. Natomiast trzecia część Ustroju świata jest podsumowaniem fabularnym całego cyklu – autor rozwiązuje wszystkie wątki, pozostawiając pewne niedomówienia, które mają zaciekawić czytelnika. Nie jest to jednak zbyt częsty zabieg. Także miłośnicy Jacka Mincerza, zwanego również Królem Wagabundów, a do tego słynnego fałszerza, nie będą zawiedzeni – wydarzenia związane z tą postacią są najciekawsze i pełne niespodzianek. Muszę przyznać, że Cykl barokowy to fabularny majstersztyk, gdyż pomimo naprawdę dużej ilości wątków, autor doskonale wyjaśnił i podsumował fabułę.

Także pod względem literackim nie mogę Stephensonowi nic zarzucić. Trzecia część Ustroju świata jest znakomicie napisana – styl autora jest barwny, dowcipny i lekko ironiczny, a dialogi, jak to zwykle bywa u niego, są naturalne, żywe i dobrze oddane

Kilka słów należy również poświęcić jakości wydania. Poziom redakcji jest wysoki - podczas lektury nie napotkałam żadnych literówek, zgrubień czy innych uchybień. Niektórzy mogą narzekać na nie najlepszą jakość papieru, jednak należy pamiętać, że trzecia część Ustroju Świata kosztuje zaledwie 25 złotych. Za tą dosyć niską cenę otrzymujemy naprawdę przyzwoicie wydaną powieść.

Pomimo jednak pewnych elementów powieści przygodowej, ten cykl nie jest przeznaczony dla osób, które w książkach szukają przede wszystkim niewyszukanej rozrywki. Jest to lektura dla miłośników ambitniejszych powieści i intelektualnych wyzwań w literaturze. Należy są czytać powoli i w skupieniu, bo łatwo pogubić się w bogatej fabule czy zapomnieć o szczególe, który kilka stron później okaże się bardzo istotny. Warto jednak sięgnąć po Ustrój świata i dwa poprzednie tomy (Żywe srebro i Zamęt), gdyż na naszym rynku trudno o książki tego formatu. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę