Szpon Srebrnego Jastrzębia - Raymond E. Feist

Raymond E. Feist to jeden z autorów, którzy weszli na stałe do niepisanego rankingu klasyków fantastyki. Jego powieści, szczególnie cykl Opowieść o Wojnie Światów, doczekały się wielu wydań, a na podstawie paru jego książek powstały gry komputerowe, które fani gatunku cRPG również zaliczają do ścisłej klasyki (np. Betrayal at Krondor). Autor w każdej ze swoich pozycji przedstawia nam z detalami świat Midkemii - klasyczny przykład fantastycznego uniwersum zamieszkanego przez elfy, krasnoludy, gobliny oraz inne baśniowe stworzenia, a także przez wiele, wiele ras ludzkich. Szpon Srebrnego Jastrzębia, pierwsza księga cyklu Konklawe Cieni, ponownie zabiera nas do dobrze znanych czytelnikom Feista miejsc, takich jak Krondor, czy Imperium Wielkiego Keshu.

Pisząc o Szponie Srebrnego Jastrzębia nie można nie odnieść się do powieści, która zapoczątkowała pierwszy cykl opowiadający o losach Midkemii. Mowa tu rzecz jasna o Adepcie Magii. Tak jak w przytoczonej pozycji, pierwsze kartki nowej książki Feista zapoznają nas z młodym, niedoświadczonym chłopcem, który za parę dni ma osiągnąć wiek dojrzały. Chłopiec ów to przedstawiciel dość prymitywnego plemienia Orosinich, wiodącego swe proste i szczęśliwe życie bez większych zakłóceń. Kieli, bowiem tak ma na imię młodzieniec, pragnie tylko i wyłącznie tego, by, po przejściu rytuału wejścia w pełnoletność, zostać dobrym mężem i dzielnym wojownikiem w szeregach jego braci. Ta wizja jednak w jednej chwili przekreślona zostaje przez oddział najemników, który na oczach chłopaka wyrzyna doszczętnie nie tylko jego rodzinę, ale także wszystkich członków plemienia. Od tego dnia Kieli ma tylko jeden cel w życiu – doścignąć i zabić wszystkich złych ludzi odpowiedzialnych za mord na wielkiej rodzinie, jaką było dla niego plemię.

Każdy już na pewno zauważył, że historia nie zaczyna się zbyt oryginalnie. Ot, po raz kolejny Feist zaczyna swoją sagę od nakreślenia nam postaci chłopca, który, jak się domyślamy, już za paręnaście lat odegra niezwykle ważną rolę w wydarzeniach, które zaważą na losach całej Midkemii. Niestety, tak właśnie wygląda cała powieść. Autor przez cały czas trwania akcji podaje nam odgrzewane kawałki pieczeni, którą upiekł pisząc Adepta Magii i Mistrza Magii. Da się co prawda zauważyć drobne różnice, jak choćby to, że zmieniający imię z zawrotną częstotliwością (zaczyna od Kielego, następnie zostaje Szponem, by wreszcie stać się Talem Hawkinsem) bohater, nie ma w sobie ani krztyny talentu magicznego. To jednak w żadnym razie nie przytępia wrażenia, że mamy do czynienia z nieco tylko zmodyfikowaną kalką tego, co już raz mieliśmy okazję czytać.

Sam wtórny zamysł powieści (i jak można podejrzewać – zapewne całej sagi) to jednak nie wszystko, na co można narzekać. Książka bowiem jest w swej wymowie straszliwie wręcz naiwna - dialogi są płaskie jak freesbie, a ponadto w większości sprowadzają się do głupiutkich truizmów, wypowiadanych tak lakonicznie, jak to tylko możliwe. W efekcie otrzymujemy sztucznych i dwuwymiarowych bohaterów, którzy raczą nas mądrościami życiowymi na poziomie uczniów czwartej klasy szkoły podstawowej, z czego na uwagę zasługują szczególnie te traktujące o kobietach. Od średniej nie odbiega nawet sam bohater pierwszoplanowy, który ma denerwujący zwyczaj powtarzania zadanych mu pytań lub nawet całych zdań wypowiedzianych przez jego rozmówców, które następnie okraszone są pojedynczym zapytaniem (na zasadzie: "Zaatakują nas od wschodu.", "Zaatakują nas od wschodu. Dlaczego?").

Jeżeli już poddaję krytyce warsztat pisarza, to nie mogę nie wspomnieć o paru irytujących nawykach. Jednym z nich (i to w dodatku takim, na który natykamy się we wszystkich książkach tego autora) jest zaczynanie każdego rozdziału w ten sam sposób – poprzez pojedyncze zdanie, składające się wyłącznie z podmiotu (nieraz domyślnego), orzeczenia i sporadycznie – także dopełnienia (przykłady: "Czekał", "Szpon zmarszczył brwi", "Tal obudził się"). Taki sposób pisania kojarzy mi się niezmiennie z początkującymi pisarzami, którzy myślą, że taki zabieg nada akcji dramatyzmu, co oczywiście jest rozumowaniem całkowicie błędnym.

Kolejna rzecz to merytoryka powieści. Akcja pełna jest śmiesznych błędów: rany przemieszczają się z prawych kończyn na lewe i odwrotnie, ubrania zmieniają barwę itp. Ponadto doskonale widoczne jest, że Feist jest na bakier z anatomią - świeże kikuty rąk i nóg zawsze sikają krwią na pół metra, a ból niezmiennie eksploduje z ogromną siłą. Czasem czytając miałem wrażenie, że autor pisze scenariusz filmowy, a nie książkę.

Do tego wszystkiego dochodzi masa powtórzeń, o które jednak należy oskarżyć raczej polską redakcję. Dla przykładu: w jednym fragmencie zajmującym przeszło trzy linie, słowo "ramię" występuje aż trzy razy, w tym raz powtórzenie ma miejsce w obrębie jednego zdania. Zaznaczę też, że w kontekście można było śmiało zastąpić je słowem "ręka".

Nie można jednak tylko narzekać. Szpon Srebrnego Jastrzębia mimo tych wszystkich niedociągnięć jest książką sympatyczną, którą z powodzeniem można polecić jako lekturę "pociągową" lub "autobusową". Powieść czyta się szybko ze względu na ciągły rozwój akcji (co prawda nieco banalny, ale to już inna sprawa), a sam bohater z czasem zyskuje zadatki na postać, która w dalszych tomach sagi może stać się kimś więcej, niż tylko "kolejnym" najlepszym szermierzem na świecie.

W ogólnym rozrachunku mogę polecić Szpon Srebrnego Jastrzębia głównie fanom Raymonda E. Feista. Na pewno znajdą oni sporo zabawy w dostrzeganiu analogii do poprzednich powieści autora (a jest ich naprawdę sporo) i z radością powitają fakt powrotu do dobrze znanego im świata fantasy. Innym, którzy nie mieli jeszcze okazji zapoznać się z pracami tego twórcy, polecam raczej wcześniej wydane książki opowiadające o dziejach Midkemii. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę