To, czy opowieść będzie niczym więcej niż tekstem na papierze, czy magicznym sposobem wykreuje żywy, oddychający świat w wyobraźni czytelnika zależy w dużej mierze od autora. Oczywiście, także czytelnikowi można zarzucić, że jest całkowicie pozbawiony wyobraźni i impregnowany na magię słowa, bo są i tacy. Ale zamiast dociekać powodów tej obojętności wolę szukać twórców, którzy proces kreowania światów wykonują bezbłędnie. Maestrów, rozsiewających między literami zaraźliwe ziarna, kiełkujące w umysłach czytelników. Zauważcie, ze czasem przedmiot, bohater lub sytuacja są bardziej trwałe niż cała historia. Po latach przypominam sobie taki drobiazg z dokładnością, jakby miał miejsce w świecie rzeczywistym i dotyczył mnie samej. To oznacza jedno. Zostałam zarażona.
Jednym z wielkich twórców światów jest Clive Barker. Pisarz, reżyser, producent filmowy to tylko niektóre z jego zawodów. Nie ogranicza się do jednego rodzaju twórczości, a wszystkie jego dzieła noszą mniej lub bardziej wyraziste piętno jego niesamowitej wyobraźni.
Wspaniałą historię o świecie Abaratu uzupełnił swoimi rysunkami. Nie potrafię powiedzieć, czy bez nich byłaby tak samo pasjonująca, wszak Barker z powodzeniem tworzył obrazowe powieści bez pomocy pędzla. Jedno wiem na pewno, tekst i ilustracje wspaniale się uzupełniają i szkoda, że inne jego książki nie są wydawane w tej postaci. Barker w tworzonych powieściach posługuje się symbolami i skojarzeniami. Czasem są to najprostsze, najbardziej znane prawdy, jakby przeniesione z bajek, które czytałam jako dziecko: aby poznać prawdę o sobie trzeba ruszyć w drogę, zło czai się w największym mroku, światło i ciemność są ze sobą nierozłącznie związane, trzeba pokonać samego siebie, aby odnieść sukces.
Łotrzy i przeciwnicy nie są nienazwanym złem pojawiającym się znikąd. Ścierwnik nie jest postacią wyraźnie czarną, ba, nawet mu współczuję (mimo paskudnego wyglądu i babki szyjącej potwory z kawałków ciał) jego miłosnego zawodu. Jest to postać równie realna jak główni bohaterowie, nawet więcej, zyskuje na dramatyzmie, ponieważ obserwujemy walkę, nieuchronny upadek i utratę wszystkiego, o co walczył przerażający władca.
Najcieplejsza i najjaśniejsza wyspa to Dwunasta w Południe, Yzil. Wyspa, będąca przeciwieństwem Gorgozjum, tak jak południe jest przeciwieństwem północy. Tu żyła księżniczka Boa, którą Ścierwnik chciał pojąć za żonę. Ojciec księżniczki sprzyjał temu związkowi, marzył o pojednaniu wysp i przymierzu pomiędzy dniem i nocą. Niestety, księżniczka zakochała się w innym odrzuciła zaloty pana Gorgozjum. W dzień ślubu droga, którą szła dziewczyna zamieniła się w smoka. A ten ją pożarł. Dziś na wyspie Yzil stoi opuszczony pałac, częściowo zarośnięty przez las.
Swoją wyspę mają także smolne koty – Głupimłot na Dziesiątej Wieczorem. Smolne koty są strażnikami uwięzionego na wyspie czarodzieja Kaspara Wolfswinkela.
Na najspokojniejszej wyspie Abaratu, Pierwszej Rano wznosi się sześć piramid Xuxuxu. Tu w katakumbach lęgnie się Workomiot, stwór zdolny do połknięcia całego świata. Istnienie tego stwora jest skrzętnie skrywaną tajemnicą Ścierwnika, jak i wiele innych niegodziwości schowanych w mroku nocy.
Wyspa Godziny Dwudziestej Piątej nosi wiele nazw: Sędzia, Skąd i Fantotomayi, lecz najczęściej nazywają ją Iglicą Odoma. Tu ma rozwiązanie każda tajemnica Abaratu, każdy czar ma tutaj źródło, każda modlitwa ma tutaj cel.
Świat, który znamy jest połączony z Abaratem, gdyż wody Izabeli docierają do starej latarni morskiej wśród traw Minnesoty. Morze traw zamienia się w fale morskie, czy może raczej morze zalewa trawiasty step. Światy łączą się, przenikają i mają wspólną historię.
Baśniowy świat wysp nie jest niedostępny dla Ziemian. Na trawiastych równinach Minnesoty, niedaleko małego miasteczka Kurczakowo, wznosi się stara latarnia morska. Wystarczy ją zapalić, a morze traw zamieni się w prawdziwe morze i fale Izabeli przypłyną na wezwanie. Kiedyś między światami przebiegał szlak handlowy, a okręty przewoziły rozmaite towary oraz podróżników.
Wziąwszy pod uwagę preferencje autora można by pomyśleć, że w swoich powieściach będzie marginalizował role kobiet. Nic bardziej błędnego. Może nie zawsze kobiety odgrywają role kochanek, obiektów pożądania czy innych kojarzonych z seksualnością damsko-męską. Zauważyłam jednak pewną równowagę – w światach stworzonych przez Barkera zarówno kobiety jak i mężczyźni sprawiedliwie dzielą się rolami. Kobieta może być dzielnym kapitanem statku, wojowniczką, odkrywcą. Nie ma w nich tradycyjnie przypisywanych ról kobiecych. Abarat jest powieścią przeznaczoną także dla młodszych czytelników, co zatem idzie wątki seksualne prawie nie występują, jednak postać Candy, głównej bohaterki jest tak aseksualna i mało dziewczęca że kojarzy mi się raczej z młodym chłopcem wyruszającym w wielką podróż.
Clive Barker nie przejmuje się ograniczeniami naszego świata. Na początku może i stwarza takie pozory, zaczynając opowieść w świecie rzeczywistym wśród „normalnego” otoczenia. Następnie wprowadza bohatera, któremu nie wystarcza to, co widzi i zmusza go do wędrówki i odkrycia innego, fantastycznego świata. A potem jednoczy je. Można to porównać do stwierdzenia, że tak naprawdę nikt nie zna siebie tak naprawdę i wewnątrz każdego człowieka jest terra incognita. Tylko wyruszając tam i wracając z tego "innego świata" odkrywamy, że oba światy: rzeczywisty i fantastyczny są jednym i wzajemnie się uzupełniają.
