Świat Mitów. Iliada

Z Iliadą zetknął się chyba każdy absolwent szkoły średniej. Epos, którego autorstwo tradycyjnie przypisywane jest Homerowi, uznawany jest za najstarszy europejski zabytek literacki, zaś jego wpływ na potomnych jest niebagatelny. Pięta achillesowa, koń trojański czy jabłko niezgody to tylko kilka ze związków frazeologicznych, które na trwałe zagościły w powszechnej świadomości, a i trudno przejść obok uporu osób, takich jak Heinrich Schliemann, dzięki któremu odnaleziono prawdopodobne ruiny Ilionu.

Tym razem Iliada stała się inspiracją dla tercetu Luc Ferry, Clotilde Bruneau oraz Pierre Taranzano. Dwoje pierwszych, czyli pomysłodawca serii (oraz autor przebogatego posłowia) oraz scenarzystka sprawują pieczę nad cyklem Świat mitów, przygotowując komiksowe adaptacje antycznych opowieści. Z kolei dla Taranzano to debiut, chociaż ilustrator wszedł w buty swoich poprzedników. Czy to dobrze, czy źle, o tym za chwilę.

Że omawiany tom różni się od poprzednich dwóch epizodów, widać już na pierwszy rzut oka. Zamiast standardowych 56 stron, czytelnicy poczęstowani zostali opowieścią liczącą 148 stron łącznie, z obszernym omówieniem eposu oraz niuansów z nim związanych. Komiks składa się z trzech części z własnymi okładkami i można podejrzewać, że polski wydawca – Egmont – zdecydował się na wydanie zbiorcze, co oczywiście jest logiczną decyzją.

Faktyczne ujęcie historyczne w tomach zagwarantowało Bruneau komfort szczegółowego przedstawienia fabuły, co scenarzystka skrupulatnie wykorzystała, wychodząc – co naturalne – poza ścisłe ramy poematu Homera. Trzeba bowiem pamiętać, że sam upadek Ilionu opisany został w Eneidzie Wergilusza. Na kartach historii pojawiają się wszystkie kluczowe postacie, chociaż pominięto kilka mniej ważnych kwestii z perspektywy całości wydarzeń, jak choćby plagę, jaka dotknęła obóz Achajów. W niczym to jednak nie przeszkadza, uniknięto zaś problemu nadmiernego namnożenia wątków.

Część czytelników na pewno kojarzy ekranizację Troi w reżyserii Wolfganga Petersena. Niemiec postanowił pozbawić swoją adaptację jakichkolwiek wątków mitologicznych, zawężając ją tylko do konfliktu politycznego, którego źródłem było uwiedzenie Heleny. Ale nawet jeśli spojrzy się na poprzednie epizody z serii Świat Mitów, to obecność greckich bóstw jest raczej drugoplanowa, a w Antygonie wręcz ograniczona do genezy królewskiego rodu Labdakidów. W Dedalu i Ikarze Posejdon pojawia się osobiście, jednak jego obecność jest ledwie epizodyczna.

Natomiast w Iliadzie Olimpijczycy stanowią integralną, miejscami wręcz kluczową część opowieści. Historia wielokrotnie przenosi nas do siedziby bogów, oni sami zaś manifestują swoją obecność na polu bitwy, wspierając faworyzowaną przez siebie stronę. Ten element wyróżnia omawiany epizod od pozostałych dwóch i trzeba przyznać, że jest to strzał w dziesiątkę. Czytelnik doświadcza greckich wyobrażeń na temat nieśmiertelnych, bezpośrednio wpływających na losy zwykłych ludzi, często bawiąc się ich egzystencją w imię własnych ambicji oraz waśni wewnątrz Panteonu.

W ten sposób budowany jest też niesamowity, na swój sposób fantastyczny, klimat opowieści, co wespół ze znakomicie napisanym scenariuszem zaowocowało wręcz idealną adaptacją eposu przełożonego na karty komiksu. Mimo że wiadomo, jaki finał będzie miało starcie Achajów z Trojanami, to kolejne karty połykane są jedna za drugą.

Na tym niemal kryształowym wizerunku komiksu znajduje się jedna rysa, a mianowicie oprawa graficzna. Niby ilustracje Taranzano są poprawne: czytelne, wyraziste, z dobrze nałożonymi kadrami; a od czasu do czasu trafiają się nieco większe kadry, obejmujące widok na oblężone miasto. Niestety artysta zbyt często ucieka w dość prostą, wręcz dziecięcą stylizację: Olimpijczycy na zmianę słodko się uśmiechają, to znowu dość groteskowo grymaszą. Mając na rękach kompletny scenariusz chciałoby się przyoblec go w bardziej dojrzałą, poważną, być może miejscami straszną formę. Niewątpliwie zyskałby na tym klimat komiksu, aczkolwiek rozsądek podpowiada, że Taranzano musiał trzymać się wytyczonej koncepcji cyklu, który adresowany jest do szerokiego grona odbiorców, w tym także dzieci.

Z drugiej strony posłowie Luca Ferry'ego udowadnia, że nie zapomniano też o starszych czytelnikach, zainteresowanych głębszym poznaniem tematu. Ferry na kilkunastu stronach przeprowadza skrupulatną analizę mitu, przedstawia tok rozumowania starożytnych Greków oraz określa, co w istocie zawierała Iliada, a co wynika z tekstów innych autorów. Dla osób niebędących ekspertami w temacie, wywód rozszerza spektrum poznania, będąc dobrem samym w sobie.

Komiksowa opowieść o wojnie trojańskiej zaskakuje świetnym, kompletnym scenariuszem, kapitalnie łączącym antyczną opowieść o wielkim konflikcie militarnym z grecką mitologią. Wyczuwalny klimat boskich ingerencji nadaje opowieści mityczny posmak, którego nie jest w stanie zepsuć nawet przeciętna oprawa graficzna. A na końcu pozostaje delektować się świetną analizą Iliady. Pozycja obowiązkowa dla fanów greckiej mitologii oraz wojny trojańskiej.