Re: Zero. Życie w innym świecie od zera: Dzień w stolicy & Tydzień w posiadłości

W ostatnich latach w japońskiej popkulturze niesłabnącą popularnością cieszy się podgatunek zwany isekai (jap. świat równoległy, alternatywny), poświęcony bohaterom, którzy zostają przeniesieni do obcego, fantastycznego świata. Nie powinno zatem dziwić, że ze względu na oszałamiającą liczbę dzieł tego typu, zaczęliśmy również otrzymywać wszelkiego rodzaju parodie i dekonstrukcje owego motywu. Jeśli chodzi o te ostatnie, to największą estymą cieszy się Re:Zero − Starting Life in Another World, które zaczęło jako powieść internetowa autorstwa Tappeia Nagatsukiego, a później zostało zaadaptowane na formę light novel, anime oraz mang. Omówieniem tych ostatnich zajmę się w tym tekście, zwłaszcza, że jest to dobry moment na przypomnienie sobie początku historii w związku z niedawną premierą drugiego sezonu anime.

Wracając z wieczornej wizyty do supermarketu, Subaru Natsuki, przeciętny japoński licealista, trafia do fantastycznego świata, nie mając pojęcia, jak się tam znalazł. Nie przejmuje się tym jednak za bardzo, jak na miłośnika mangi i anime przystało – wiadomo w końcu, że na pewno jest mu przeznaczone uratowanie świata i zostanie wspaniałym bohaterem, jak to zazwyczaj w takich historiach bywa. Jego wybujałe oczekiwania dość prędko zostają zweryfikowane, jako że już po kilku minutach zostaje napadnięty przez opryszków w ciemnym zaułku, a przed czymś groźniejszym niż zwykłe pobicie ratuje go tylko interwencja Emilii, pięknej pół-elfki, która pomimo własnych zmartwień decyduje się pomóc nieznajomemu. Co sprawia, że nasz bohater zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia.

Aby odwdzięczyć się dziewczynie, Subaru postanawia ją wesprzeć w odnalezieniu skradzionej błyskotki, jednakże kończy się to dla niego tragicznie. Zarówno on, jak i Emilia zostają niespodziewanie zamordowani przez nieznanego sprawcę. Wtedy też okazuje się, że mimo wszystko zyskał jakąś wyjątkową moc, nawet jeśli nie jest ona tym, czego mógł się spodziewać. To „Powrót przez śmierć” – po śmierci cofa się do konkretnego punktu w czasie, ponownie żywy – i będzie się tak cofał, aż znajdzie sposób na to, by ocalić życie swoje i Emilii.

Jak już wspomniałem wcześniej, Re:Zero (omawiane tu w kontekście dwóch pierwszych części fabularnych tej historii, opatrzonych podtytułami Dzień w stolicy oraz Tydzień w posiadłości) zdobyło niesamowitą popularność przede wszystkim z tego powodu, że dekonstruuje motywy kojarzone z isekai, chociaż nie jest to oczywiste od samego początku. Podczas lektury pierwszego tomu można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z kolejnym schematycznym, kiczowatym fantasy, biorąc pod uwagę, że wszystko, co widzimy, idealnie pasuje do tego, do czego tytuły tego rodzaju przyzwyczajały czytelników mang i widzów anime przez ostatnie lata. Dlatego też pierwsza ze śmierci Subaru zaskakuje swoją raptownością i brutalnością, kontrastującą z generycznym stylem rysunku, zaprezentowanym wcześniej na kartach komiksu.

Na tym bynajmniej się nie kończy – z samej natury „Powrotu przez śmierć” wynika, że główny bohater będzie ginąć często i gęsto, i tak właśnie się dzieje, dając autorowi okazję do eksploracji tego, jak podobne doświadczenia mogą wpłynąć na psychikę ofiary. Subaru wypada tu interesująco; cechuje się żywo zarysowaną osobowością, co niestety nie jest wcale tak często spotykane w japońskiej twórczości. Chłopaka wyróżniają: pozorna charyzma oraz pewność siebie, ale nie trzeba długo czekać by stało się jasne, że to tylko poza, którą stosuje, by przekonać otoczenie o swojej wartości, podczas gdy sam zmaga się z wieloma rozterkami. Dodając do tego to, że często zachowuje się raczej irracjonalnie (nawet jeśli dla niego samego owe działania mają sens), śledzenie losów Natsukiego i tego, jak zmienia się pod wpływem kolejnych traum, zdecydowanie może zaintrygować czytelnika.

Dobrze prezentują też postacie drugoplanowe, które wprawdzie nie cechują się porównywalną głębią charakteru, ale są za to na tyle sympatyczne, że nie przeszkadza to zbytnio podczas lektury. Co więcej, autorzy włożyli sporo wysiłku w pokazanie, jak wyglądają relacje między poszczególnymi bohaterami, a nie tylko między protagonistą i pojedynczymi postaciami przez niego napotykanymi, co nadaje im dodatkowego kolorytu. Również fabuła wypada ciekawie, pomimo że pokazany tu motyw powtarzania tych samych odcinków w czasie i dążenia do różnych rezultatów nie jest niczym nowym. Chociaż wciąż mamy do czynienia z pierwszymi etapami opowiadanej historii, to autor stopniowo wprowadza kolejne zagadki dotyczące świata przedstawionego, motywujące nas do kontynuowania lektury – nawet jeśli na ich rozwiązanie będziemy musieli trochę zaczekać.

Jeśli miałbym z kolei wskazać jakąś słabość Re:Zero, to uznałbym za nią fakt, że autor scenariusza zdaje się dążyć ku temu, by zjeść ciastko i mieć ciastko, jeśli chodzi o to, w jaki sposób dekonstruuje schematy kojarzone z isekai. Tak, Subaru wprawdzie prędko zostaje sprowadzony na ziemię jeśli chodzi o oczekiwania wobec świata, do którego trafił i wielokrotnie cierpi katusze ze względu na podejmowane przez siebie działania, ale ostatecznie udaje mu się osiągnąć rzeczy, do jakich w normalnych warunkach nie byłby zdolny. Czy zatem tak naprawdę różni się od innych przesadzonych protagonistów z konkurencyjnych tytułów? Podobnie ma się rzecz, jeśli chodzi o wykorzystywane klisze, nie tylko z tego gatunku, ale też z mang i anime ogółem. Teoretycznie można je uznać za mające wprowadzić czytelnika w fałszywe poczucie bezpieczeństwa, skoro wszystko zdaje się przebiegać jak w "zwykłych” seriach fantasy, gdzie rzadko kiedy kładziony jest nacisk na brutalne konsekwencje poczynań postaci. Nie da się jednak ukryć, że występują tu one w na tyle dużych ilościach, że można miejscami czuć się zażenowanym niektórymi sugestywnymi scenami czy też płytko przedstawionym wątkiem romantycznym.

Mieszane odczucia można też mieć wobec kreski zastosowanej w Dniu w stolicy oraz Tygodniu w posiadłości – obie te części zostały wykonane przez różnych rysowników (za pierwszą odpowiada Daichi Matsuse, a drugą Makoto Fugetsu), i o ile ich style wizualne są do siebie na tyle podobne, by uniknąć zbędnych kontrastów, to nie da się ukryć, że żadnemu z nich nie udało się w pełni oddać grozy niektórych scen. Z tego też powodu po lekturze tomów składających się na dwie pierwsze części mangowego Re:Zero nasuwa się wniosek, że choć mamy do czynienia z kompetentnym przeniesieniem fabuły powieściowej na karty komiksu, to animowana adaptacja wypada pod wieloma względami lepiej – chociażby dlatego, że ciężko jest przecenić wkład oprawy dźwiękowej w budowaniu atmosfery. Można pokusić się o stwierdzenie, że lekturą powinni być najbardziej zainteresowani czytelnicy, którzy mieli już do czynienia z anime lub powieściami z tego cyklu i chcą po prostu doświadczyć po raz kolejny tej historii w nowej formie. Jeśli jednak ocenić recenzowane tu tomy w oderwaniu od materiału źródłowego, to ostatecznie trzeba przyznać, że mamy do czynienia z wciągającą, nie tak głupawą jakby się na początku zdawało serią – trzeba tylko przymknąć oko na sporą dawkę kiczu.

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera. Life in the different world from zero: Księga pierwsza. Dzień w stolicy #1
Scenariusz: Tappei Nagatsuki
Rysunki: Daichi Matsuse
Wydawca: Waneko
Data wydania: 24 kwietnia 2017
Kraj wydania: Polska
Tłumaczenie: Karolina Dwornik
Oprawa: miękka z obwolutą
Papier: offsetowy
Druk: czarno-biały
ISBN: 9788380962224
Cena: 24,99 zł
Tytuł oryginalny: Re:Zero kara Hajimeru Isekai Seikatsu
Wydawca oryginału: Media Factory
Data wydania oryginału: kwiecień 2017
Kraj wydania oryginału: Japonia

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera. Life in the different world from zero: Księga pierwsza. Dzień w stolicy #2
Scenariusz: Tappei Nagatsuki
Rysunki: Daichi Matsuse
Wydawca: Waneko
Data wydania: 23 czerwca 2017
Kraj wydania: Polska
ISBN: 9788380962347
Wydawca oryginału: Media Factory
Kraj wydania oryginału: Japonia

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera. Księga druga: Tydzień w posiadłości #1
Scenariusz: Tappei Nagatsuki, Shinichirou Otsuka
Rysunki: Makoto Fugetsu
Wydawca: Waneko
Data wydania: 10 czerwca 2018
Kraj wydania: Polska
Tłumaczenie: Karolina Dwornik
ISBN: 9788380963948
Kraj wydania oryginału: Japonia

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera. Księga druga: Tydzień w posiadłości #2
Scenariusz: Tappei Nagatsuki, Shinichirou Otsuka
Rysunki: Makoto Fugetsu
Seria: Life in the different world from zero, Re: Zero. Życie w innym świecie od zera
Wydawca: Waneko
Data wydania: 10 sierpnia 2018
Kraj wydania: Polska
Tłumaczenie: Karolina Dwornik
ISBN: 978-83-8096-233-0
Kraj wydania oryginału: Japonia

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera. Księga druga: Tydzień w posiadłości #3
Scenariusz: Tappei Nagatsuki, Shinichirou Otsuka
Rysunki: Makoto Fugetsu
Seria: Życie w innym świecie od zera, Re: Zero, Life in the different world from zero, Tydzień w posiadłości,
Wydawca: Waneko
Data wydania: 10 października 2018
Kraj wydania: Polska
Tłumaczenie: Karolina Dwornik
Oprawa: miękka z obwolutą
Papier: offsetowy
Druk: czarno-biały
ISBN: 9788380963962
Kraj wydania oryginału: Japonia

Tytuł: Re: Zero. Życie w innym świecie od zera: Księga druga: Tydzień w posiadłości #4
Scenariusz: Tappei Nagatsuki, Shinichirou Otsuka
Rysunki: Makoto Fugetsu
Seria: Życie w innym świecie od zera, Re: Zero, Life in the different world from zero, Tydzień w posiadłości
Wydawca: Waneko
Data wydania: 10 grudnia 2018
Kraj wydania: Polska
Tłumaczenie: Karolina Dwornik
Oprawa: miękka z obwolutą
Papier: offsetowy
Druk: czarno-biały
ISBN: 9788380963979
Kraj wydania oryginału: Japonia