» Recenzje » Próżny robot - Henry Kuttner

Próżny robot - Henry Kuttner


wersja do druku

Zwariowane, stare science fiction

Redakcja: Mateusz 'Moteuchi' Dąbrowski

Próżny robot - Henry Kuttner
Twórczość Złotego Wieku science fiction (lata 40. i 50. poprzedniego wieku) chętnie wykorzystywała wiarę w praktycznie nieskończony potencjał człowieka i techniki, czego efektem było napychanie książek niesamowitymi wynalazkami i naukowymi rozważaniami. Z tego powodu, wraz z upływem czasu (i rozwojem wiedzy), mnóstwo bardzo dobrych utworów straciło na wartości. Na szczęście dla czytelników tendencja ta nie dotyczy tekstów zamieszczonych w zbiorze Próżny robot autorstwa Henry'ego Kuttnera.

Jest tak dlatego, iż pomimo naładowania książki tekstami, w których technika oraz nauka odgrywają istotną rolę, autor nie uważa tłumaczenia zachodzących zjawisk za kwestię priorytetową (choć częściowo robi to w tekstach poświęconych Gallagherowi). Czytelnicy otrzymują więc opowiadania niezwiązane z konkretną scenografią, których główna wartość wypływa z uniwersalnych i wciąż aktualnych kwestii jakie porusza Kuttner oraz znakomitego poczucia humoru.

Całość dzieli się na trzy, całkowicie różne treściowo, segmenty: Roboty i podróże w czasie, Galloway Gallagher i Hogbenowie. Pierwszy to trzy teksty powiązane tematycznie. Pisarz przedstawia w nich plastyczność ludzkiego umysłu i jednocześnie to, jak ważne w naszym życiu jest wstępne uwarunkowanie (Tubylerczykom spełły fajle), a także pokazuje jak łatwo człowiek się uzależnia i traci wolną wolę (Twonk). Ostatnim opowiadaniem z tej części jest Gdy się przebierze miarka, w którym zwykli rodzice muszą wychować nadczłowieka, co skutkuje rozmaitymi implikacjami. W każdym z tekstów pojawia się motyw podróży w czasie, a niebezpieczne dla ludzi urządzenia, trafiają do nich przez niedopatrzenie innych, bardziej zaawansowanych ras.

Galloway Gallagher to pięć opowiadań, których bohaterem jest tytułowy genialny wynalazca. Za wszystkie dokonania odpowiada jednak jego podświadomość uaktywniająca się jedynie w momencie solidnego… spicia się wynalazcy. Pijaństwo to zresztą główne zajęcie tego człowieka. W wyniku tego wszystkie utwory opierają się na podobnym schemacie – Gallagher znajduje w warsztacie jakąś wyrafinowaną maszynę i na podstawie otrzymanych zamówień próbuje dowiedzieć się do czego ona może służyć. Szczególnie rozbrajająca jest końcówka tytułowego opowiadania zbioru, kiedy okazuje się, czym tak naprawdę jest praktycznie doskonały i narcystyczny robot. Wszelkie skojarzenia z postacią Jakuba Wędrowycza są chybione – Kuttner prezentuje humor i złośliwą oraz wnikliwą analizę społeczeństwa i ludzkich przywar na znacznie wyższym poziomie i bez zbędnej wulgarności. Jedno z opowiadań (Profesor opuszcza scenę) zostało opublikowane w pierwszym tomie Rakietowych szlaków.

Ostatnia część, Hogbenowie, to najbardziej zwariowany segment książki. Składa się ona z historii o rodzinie mutantów, którzy sami nie do końca pamiętają skąd się wzięli i jak wiekowi są. Potrafią latać, stawać się niewidzialnymi, przenikać ściany, konstruować wszystko z niczego, posiadają także zdolności telepatyczne i wiele innych. Ich nadzwyczajne umiejętności sprawiają, że często wpadają w rozmaite kłopoty, a próby zaradzenia im zwykle przynoszą kolejne komplikacje (na przykład stworzenie… migreny). To teksty zupełnie nieprzewidywalne, gdyż Kuttner nie określa do końca wszystkich zdolności Hogbenów. Nieraz więc czytelnik zostanie zaskoczony nową mocą bohaterów zmieniającą całą sytuację. Warte wspomnienia są też satyryczne podejście do ludzkich wad oraz świetnie skonstruowane i przewrotne puenty.

Trzeba przyznać, że Solaris dokonał niezwykle trafnego wyboru – spośród wielu opowiadań Henry'ego Kuttnera wybrano perełki, z których każda zaskakuje i z jakiegoś powodu zostaje w pamięci. Próżny robot to przegląd niezwykłych pomysłów i bohaterów, razem tworzących opowiadania zbierające wszystko to, co najlepsze w science fiction – nieskrępowaną wyobraźnię, ładny język (żadnego technobełkotu!), wyraziste postaci i intrygującą scenografię.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę
9.0
Ocena recenzenta
9.38
Ocena użytkowników
Średnia z 4 głosów
-
Twoja ocena
Mają na liście życzeń: 0
Mają w kolekcji: 1
Obecnie czytają: 0

Dodaj do swojej listy:
lista życzeń
kolekcja
obecnie czytam
Tytuł: Próżny robot
Autor: Henry Kuttner
Tłumaczenie: Wiktor Bukato, Jolanta Kozak, Zofia Uhrynowska-Hanasz
Wydawca: Solaris
Miejsce wydania: Stawigud
Data wydania: 16 sierpnia 2011
Liczba stron: 400
Oprawa: miękka
Seria wydawnicza: klasyka science fiction
ISBN-13: 978-83-7590-074-3
Cena: 39,90 zł



Czytaj również

Komentarze


Jeszcze nikt nie dodał komentarza.

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.