» Blog » Pojęcia RPG-owe
08-11-2014 11:08

Pojęcia RPG-owe

Odsłony: 1631

Shalom,

mam czas i ochotę zająć się pracą magisterską. Jej temat nie jest jeszcze sprecyzowany, jednak będze dotyczyła języka stosowanego przez polskich RPG-owców na potrzeby prowadzenia sesji i mówienia o graniu.

Póki co robię ogólne przymiarki - możliwe, że praca przybierze postać słownika intepretującego nasz socjolekt z obszernym komentarzem w postaci wstępu. Nim podejmę decyzję staram się utworzyć listę terminów, które wydają mi się wymagające wyjaśnienia - gdy ją skompletuję, będę wiedział, co robić dalej. 

Może macie pomysł, co w tej liście zmienić lub co do niej dodać?

Spis nie obejmuje nazw własnych ani ich typowo polskich substytutów (typu: Młotek, Dedeki, Kacety). Przy niektórych pojęciach podano synonimy, które pozostaną wymienione przy wskazaniu ewentualnych różnic znaczeniowych / konotacyjnych (zostały poprzedzone słowem także). Podano też terminy mocno powiązane z danymi pojęciami, które wymagają szerszego komentarza, lecz nie potrzebują osobnego hasła (zostały poprzedzone zwrotem w tym).

Poniżej przedstawiony podział na trzy kategorie nie jest podziałem naukowym i na pewno nie pojawi się w mojej pracy. Służy on tylko łatwiejszemu uporządkowaniu informacji.

 

Pojęcia kluczowe (rozumiane przez niemal wszystkich grających)

 

Bohater Gracza (w tym: Player Character, tworzenie postaci) (także: BG, Postać Gracza, PG, awanturnik, poszukiwacz przygód, postać)
Bohater Niezależny (w tym: Non-Player Character) (także: BN, NPC (enpece (liczba mnoga i pojedyncza), enpec))

cRPG (także: komputerowe RPG) [gry komputerowe nie będą szczegółowo omówione w ramach pracy i nie są traktowane jako rodzaj gier fabularnych])

dodatek do gry fabularnej

doświadczenie (w tym: punkty doświadczenia, awans, rozwój postaci, poziom)

drużyna

edycja gry fabularnej

gracz

gra fabularna (w tym: role-playing game, pen-and-paper RPG, tabletop RPG) (także: gra wyobraźni, gra narracyjna, erpeg)

historia postaci (w tym: tło fabularne)

improwizacja

kampania

karta postaci

konwent (w tym: mikrokonwent, festiwal, prelekcja, sesja konwentowa [ale bez: gżdacz, org i innych terminów nieerpegowych])

klimat (także: nastrój)

kość (w tym: zasady opisywania i nazywania kości, np. k6, d20, kadziesiątka)

LARP (w tym: konwencja zapisu larp, gra terenowa [larpy nie zostaną szczegółowo omówione i nie są traktowane jako rodzaj gry fabularnej]) (w tym: gra fabularna na żywo)

mechanika

Mistrz Gry (także: MG, GM, Mistrz Podziemi, MP, narrator, starosta, wróż, prowadzący, Strażnik Tajemnic, sędzia (referee), bajarz, miś gry)

narracja

odgrywanie postaci

opis

podręcznik do RPG

prowadzić

przygoda (w tym: pomysł na przygodę, inspiracja, pisanie przygody)

rzut

scenariusz

sesja

sesja jednostrzałowa (także: jednostrzał, jednostrzałówka)

setting

statystyki postaci

system

świat gry (w tym: historia świata, panteon)

test (w tym: stopień (poziom) trudności, trudność, testować, sukces, porażka, test przeciwstawny, test otwarty)

tura (także: runda)

quest (także: zadanie) (w tym: side quest, main quest)

wczucie się w postać (także: wczuwanie się, immersja)

 

Pojęcia dodatkowe (rozumiane przez większość grających)

 

akcja

almanach

bestiariusz

charakter postaci

indie (także: gra niezależna)

in-game

fabuła

fandom RPG-owy

gra autorska (także: autorka)

hit points (w tym: rana, śmierć) (także: hapeki, wytrzymałość, żywotność, punkty trafień)

konwencja

krytyczne trafienie (także: cios krytyczny, krytyk, w tym: rzut krytyczny)

liniowość (w tym: railroading)

materiał (także: dodatek) fanowski lub autorski

muzyka na sesji (w tym: soundtrack, tło)

narzędzie

offtopic (także: offtop, offtopić, mówić na offtopie)

pancerz

rasa postaci

rekwizyt

retrogaming (w tym: oldschool, OSR (oeser), stara szkoła)

rodzaj postaci (w tym: klasa, profesja, archetyp)

sandbox (także: piaskownica, w tym: dzicz (wilderness), town)

testowanie systemu (gry)

umiejętności (także: skille, zdolności, atuty, przewagi, cechy, atrybuty, współczynniki)

walka (w tym: przeciwnik, wróg, boss)

zasady (także: reguły) gry

 

Pojęcia uzupełniające (rozumiane przez mniejszość grających)

 

drama

dungeon crawl (także: duneon crawling)

ekran (także: zasłona, zasłonka)

fluff

generator

główny nurt RPG (także: mainstream)

GNS (także: teoria GNS, w tym: gamiści, narracjoniści, symulacjoniści)

inicjatywa

jesienna gawęda

klub RPG

konfrontacja

konwersja mechaniki

kropka (odnośnie mechaniki Świata Mroku, w tym: pogardliwe określenie unikania mechaniki)

lootować (także: lootować coś, kogoś)

metagaming

metaplot

miniatura (figurka, w tym: znacznik, żeton)

moduł

mrok

munchinizm (w tym: munchkin)

powergaming (w tym: powergamer)

oracle die

optymalizacja

pula kości

przerzut

raport z sesji

retrogra (w tym: retroklon, symulakra)

rozstrzygnięcie

sesja forumowa (także: PBF, Play By Forum)

sesja na chacie (w tym: po Gadu-Gadu, po Skypie)

stawka

szkoła gry

tabela spotkań losowych (w tym: spotkanie losowe, encounter)

umowa społeczna

uniwersum

wyzwanie (w tym: skala wyzwania)

złota zasada

zasady autorskie (w tym: zasady opcjonalne, errata)

Komentarze


Squid
   
Ocena:
+2

Z mojego doświadczenia wynika, że ani retrogaming, ani sandbox nie są znane większości graczy. Przypadkowy erpegowiec spotkany na konwencie / w autobusie nie będzie wiedział, o co chodzi. Już popularniejsza będzie Jesienna Gawęda albo hack'n'slash. Zresztą definiowanie jednego i drugiego (zwłaszcza drugiego) może być niełatwe, bo niby jakieś pierwotne definicje są, ale w praktyce stara szkoła to co innego dla mnie i co innego dla weteranów szkoły krakowskiej, a każdy rozumie sandbox po swojemu.

Z innych retrogamingowych rzeczy: wedle moich informacji oracle die to termin wymyślony przez Jarla, przydatny, niemniej poza gronem czytelników Jarla nieużywany. Z kolei z dokładnymi definicjami retrogier, retroklonów i innych symulakr jest bałagan, paru blogerów pisze swoje definicje, że retroga to to, a retroklon to tamto, ale mamy brak konsensusu.

08-11-2014 12:35
Aure_Canis
   
Ocena:
+1

Co do uwag definicyjnych: tak, i jeżeli będę próbował "wyjaśniać" te terminy, nie będę podawał ścisłych definicji, tylko "co może być rozumiane", przez kogo i kiedy. Nawet słowo "drużyna" ma przynajmnie 4 znaczenia, które wymagają jeszcze dodatkowo komentarza.

08-11-2014 12:56
Kamulec
   
Ocena:
0

Poszczególne grupy znajomych mogą używać niezrozumiałych dla innych określeń, ale wspólny język grających jest intuicyjnie zrozumiały dla każdego, komu objaśni się podstawy gier fabularnych.

Sporo pojęć z Twojej listy to często w dyskusjach internetowych wpychane anglicyzmy, do zrozumienia których starczy znajomość języka obcego.

08-11-2014 13:11
AdamWaskiewicz
   
Ocena:
+1

Pomysł słownika fajny, ale zaklasyfikowanie pojęć do takiej czy innej grupy już miejscami mocno dyskusyjne. Także sam dobór haseł - jest "mrok", ale szerszego "koloru" już nie ma. Może dobrym pomysłem byłaby jakaś ankieta (papierowa albo online), która pozwoliłaby przynajmniej w jakimś stopniu zweryfikować, które terminy faktycznie są znane większości graczy (czy rozumiane tak samo, to już inna kwestia), a które węższemu gronu.

08-11-2014 13:31
Aure_Canis
   
Ocena:
0

Ankieta by się przydała, ale nie ma póki co możliwości jej przeprowadzenia, gdyż nie ma póki co listy pojęć... : )

Dzięki za "kolor", łapię.

08-11-2014 13:34
Tyldodymomen
   
Ocena:
+6

brakuje GNP

08-11-2014 13:48
Kamulec
   
Ocena:
+1

Osoby aktywne w internecie w środowisku RPGowym rozumieją inny zakres pojęć od większości graczy.

08-11-2014 17:40
Agrafka
   
Ocena:
0
Nie jest źle jak na gracza jednodrużynowego - większość pojęć znam.
08-11-2014 19:16
Adeptus
   
Ocena:
+3

Ciekawy pomysł, życzę powodzenia. Z jakiego kierunku będzie ta magisterka?

Ośmielam się zaproponować kilka dodatkowych terminów:

Obrażenia

Mana

Siatka/mapa taktyczna

Podstawka (w sensie podstawowy podręcznik, nie dodatek)

Eksp, ekspić

Heartbreaker

08-11-2014 20:13
Aure_Canis
   
Ocena:
0

Adeptus - filologia polska, badania językoznawcze.

Bardzo, bardzo dziękuję.

08-11-2014 21:54
jakkubus
   
Ocena:
+1

Nie ma Karty X?

08-11-2014 23:21
Adeptus
   
Ocena:
0

Fakt, przecież w notce "feministycznej" pisałeś o filologii polskiej, zapomniałem.

I jak na wydziale traktują twój temat? Dziwili się, robili jakieś trudności, czy przyjęli to spokojnie?

09-11-2014 00:40
Aure_Canis
   
Ocena:
+1

Moją pracę piszę u, o ironio, feministki-onomastyczki, którą bardzo cenię i która nie bardzo dostrzega, że gry fabularne nie są grami komputerowymi. : ) Pozostaje jednak na tyle otwarta, że pozwala mi się tym zająć. Gry fabularne są grami przede wszystkim językowymi, są oparte na dialogu w obrębie grupy, ich głównymi źródłami nie są plansze czy kostki, lecz spisane podręczniki. Wydaje mi się więc, że dość łatwo powinno być przekonać językoznawcę, że RPG-i zapewniają dużo materiału do badań.

09-11-2014 01:09
Kamulec
   
Ocena:
+4

Właściwie gry fabularne można postrzegać jako ustrukturyzowane tworzenia opowieści. Reszta jest opcjonalna.

09-11-2014 12:26
Aure_Canis
   
Ocena:
0

@Kamulec

Kiedy większy nacisk położy się na odgrywanie ról, niż na fabułę, Twoja definicja traci na sile. Ale jest to dobry przykład tego, że nazwa kategorialna dla tych gier ma znaczenie i że zależnie od tego, czy myśli się o naszym hobby bardziej jako o RPG, czy grze fabularnej, wpływa na nasze postrzeganie. Zarazem: że sam termin "gra fabularna" jest tłumaczeniem, za przeproszeniem, z dupy. : P

09-11-2014 14:40
Hangman
   
Ocena:
0

Właściwie gry fabularne można postrzegać jako ustrukturyzowane tworzenia opowieści. Reszta jest opcjonalna.

Kiedy większy nacisk położy się na odgrywanie ról, niż na fabułę, Twoja definicja traci na sile.

Niby dlaczego? Jedno wyklucza drugie czy co...?

 

To jest tłumaczenie z dupy, no ale "Gra w odgrywanie roli" brzmiałoby trochę głupio (ach, ten język Polski...), no to przemianowano to na bardziej zjadliwe określenie. Samo pojęcie RPG też niewiele mówi komuś, kto nie wie o co w tym chodzi.

 

Nie ma Karty X?

 

Wszystkie zużyłeś.

 

I jak na wydziale traktują twój temat? Dziwili się, robili jakieś trudności, czy przyjęli to spokojnie?

 

A jak mieli traktować? Magisterki się robi tylko dla trzech liter. Profesorowie to nie takie tematy widzieli... Jak wpływ fryzury na zachowanie powiedzmy czy tym podobne bzdury. Byle zaliczyć.

09-11-2014 16:01
Kamulec
   
Ocena:
+1

Polacy nie gęsi i mogą nadawać nazwy, a nie tylko wiernie tłumaczyć z angielskiego.

09-11-2014 16:32
gacoperz
   
Ocena:
+1

A jak mieli traktować? Magisterki się robi tylko dla trzech liter. Profesorowie to nie takie tematy widzieli... Jak wpływ fryzury na zachowanie powiedzmy czy tym podobne bzdury. Byle zaliczyć.

A co powiesz na "Chód sprężysty na terenach podmokłych"

09-11-2014 16:58
Aure_Canis
   
Ocena:
+1

@Hangman

Teoria językowego obrazu świata (tzw. JOŚ) w pigułce:

kultura zachowuje się w języku i wywiera wpływ na użytkowników języka poprzez wywieranie wpływu na ich postrzeganie rzeczywistości.

Z tego właśnie powodu to, że w Polsce przyjęliśmy termin "gry fabularne", zmieniliśmy perspektywę, z jaką postrzegamy w Polsce te gry. Zestaw chociażby definicje z Wikipedii:

"A role-playing game (...) is a game in which players assume the roles of characters in a fictional setting. Players take responsibility for acting out these roles within a narrative, either through literal acting or through a process of structured decision-making or character development. Actions taken within many games succeed or fail according to a formal system of rules and guidelines."

A polska:

"Gra fabularna (...) gra towarzyska oparta na narracji, w której gracze (od jednego do kilku) wcielają się w role fikcyjnych postaci. Cała rozgrywka toczy się zazwyczaj w fikcyjnym świecie, istniejącym tylko w wyobraźni grających. Jej celem na ogół jest rozegranie gry według zaplanowanego scenariusza i osiągnięcie umownie określonych lub indywidualnych celów, przy zachowaniu wybranego zestawu reguł, zwanego mechaniką gry."

Definicja angielska jest rolo-centryczna, natomiast polska - chociaż też podkreśla istnienie ról - fabułocentryczna (najwyraziściej jest to wspomniane we wzmiance rozgrywaniu scenariusza). Z tego też powodu taki Baniak definiuje MG jako osobę, która tworzy i prowadzi scenariusz (gdzie na przykład anglojęzyczna Wiki podaje: "The gamemaster prepares the game session for the players and the characters they play (known as player characters or PCs), describes the events taking place and decides on the outcomes of players' decisions.").

Po prostu: termin "gra fabularna" nie jest tłumaczeniem, jest kreacją innej perspektywy, a sam termin zawiera inne znaczenie niż "RPG" i zachęca do innego rozłożenia akcentów.

@Kamulec

Polacy mogą też drapać się po plecach, jeść drugie obiady i popełniać samobójstwa. Nikt nikomu niczego nie zabrania. Ja tylko chcę opisać język socjolektu, nie osądzać.

09-11-2014 16:59
Adeptus
   
Ocena:
+1

@ Hangman

A jak mieli traktować?

Przyzwyczaiłem się do tego, że poloniści traktują wszystko co ma związek z fantastyką (chyba, że zostało stworzone przed XX wiekiem, albo napisane przez Lema) jako bezwartościowe z definicji, ale swój kontakt z polonistyką Bogu dzięki zakończyłem na poziomie liceum, najwyraźniej na uczelniach wyższych mają nieco szersze horyzonty.

@ Aure_Canis

Z tego właśnie powodu to, że w Polsce przyjęliśmy termin "gry fabularne", zmieniliśmy perspektywę, z jaką postrzegamy w Polsce te gry.

Wydaje mi się, że to nadintepretacja. Pierwsze słyszę, żeby ktoś w kontekście RPG przeciwstawiał "fabułę" "odgrywaniu roli" - do tej pory spotykałem się raczej z dychotomią "fabuła i odgrywanie roli" vs "mechanika i pokonywanie wyzwań". Ale może to wynik mojej ignorancji, czy też myślenia życzeniowego (bo idea, że to język kształtuje rzeczywistość, a nie odwrotnie, jest dla mnie lekko straszna).

09-11-2014 18:53

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.