Piraci Północy, Bractwo

Jest rok 1389. Na Bałtyku i Morzu Północnym dominuje Hanza, będąca zrzeszeniem nadbrzeżnych miast handlowych, która dzięki swojemu bogactwu stanowi poważną siłę polityczną. Jednak hanzeatyckim patrycjuszom nie dane jest cieszyć się spokojem: Dania zaczyna być realnym zagrożeniem militarnym, w miastach zubożali drobni kupcy i zwykli mieszczanie wszczynają bunty, zaś na wyładowane dobrami kogi polują książęta duńscy i pomorscy. Nie tylko szlachetnie urodzeni trudnią się zbójectwem na morskich szlakach – szerząca się wśród pospólstwa bieda sprawia, że marynarze coraz częściej porywają własne okręty by wieść krótki i burzliwy żywot piratów. Kupcy rozpoczynają więc zakrojone na wielką skalę polowanie na zbuntowane załogi. Wszystko to stanowi niezwykłą okazję dla człowieka przedsiębiorczego, takiego jak rudowłosy marynarz, mistrz szermierki i awanturnik, Klaus Störtbeker. Jeżeli przegra, zginie. Jeżeli wygra, już niedługo na Bałtyku pojawi się nowa siła.

Bractwo to dobry przykład na to, że każdej książce warto dać szansę i nie zniechęcać się po pierwszym rozdziale. Początkowo bowiem powieść odstrasza kronikarskim stylem – w tekście natrafiamy na liczne przypisy, obszernie opisujące elementy ubioru, konstrukcje, statki czy postacie. Niejednokrotnie zajmują one na stronie więcej miejsca niż sama treść. Mimo że przekazywane przez nie informacje są pomocne w wyobrażeniu sobie sytuacji i jej kontekstu dziejowego, bardzo rozbijają akcję oraz powodują, iż trudno się na niej skupić. Będą, rzecz jasna, stanowić wielką zaletę dla miłośnika historii, jednak przeciętny czytelnik może się poczuć przytłoczony ich mnogością.

Szczęśliwie im dalej w tekst, tym płynniej przebiega lektura. Ilość przypisów z czasem maleje, zaś sama akcja nabiera tempa. Fabuła nie obfituje w momenty zapadające w pamięć czy nagłe zwroty akcji, a wstawki historyczno-geograficzne mocno ją rozwadniają, to liczne opisy walk, tak na lądzie, jak na morzu są dynamiczne i wciągające. Jednocześnie wydają się odświeżająco inne od występujących w typowej pirackiej opowieści, ze względu na odmienną lokalizacje w czasie i przestrzeni  –  czy to poprzez nieobecność broni palnej i armat, zastąpionych kuszami i katapultami, czy przez odejście od romantycznej wizji fechtunku na szpady na rzecz brutalnego rąbania wrogów wszystkim, co wpadnie w ręce, aż po specyfikę pływania po zimniejszym i zdecydowanie mniejszym niż Morze Karaibskie akwenie. Z kolei intrygi polityczne, choć nieprzesadnie złożone, pozwalają zrozumieć ówczesna równowagę sił w rejonie Bałtyku, a także przyjemnie urozmaicają akcję powieści. Bractwa nie czyta się może z zapartym tchem, lecz jest to lektura przyjemna i nie sposób się przy niej nudzić.

Rozczarowują, niestety, bohaterowie. Hanzeatyccy patrycjusze to chciwe, spasłe wieprze bez krzty przyzwoitości, Krzyżacy są aroganccy i okrutni, zaś piraci w dużej części nad podziw moralni i dobrze wychowani. Wszyscy powyżsi, tak w przypadku postaci fikcyjnych, jak i historycznych, składają się zwykle z dwóch-trzech cech charakterystycznych oraz są raczej jednowymiarowi. Dobrze sprawują się w przypisanych im funkcjach w opowieści, jednak czasami wyraźnie czegoś im brak, szczególnie podczas dialogów, które bywają sztuczne w swym podkreślaniu cnotliwości lub nikczemności danej strony konfliktu. Do wad zaliczyć trzeba także pojedyncze błędy w korekcie ("Naciągnął na głowę derkę, gdyż noce były coraz chłodniejsze, ale żeby nie słyszeć skrzypienia desek i szeptów wachtowych") i pojedynczy znaleziony przeze mnie błąd merytoryczny (w opisie strojów kupieckich żon natrafić można na "spódnice z odważnie wykrojonymi dekoltami").

Bractwo to całkiem przyjemna powieść. Interesująca, choć niewybitna fabuła okraszona sporą ilością historycznych ciekawostek i dobrze nakreślone walki sprawiają, że przez kolejne rozdziały przemyka się lekko i przyjemnie. Słabe kreacje bohaterów nieco pogarszają ogólne wrażenie, lecz mimo to pozostaje ono pozytywne. Polecam wszystkim fanom piratów i sprawnie napisanych powieści historycznych. Ja sam z niecierpliwością czekam na ciąg dalszy.