Pathfinder Chronicles: Heart of the Jungle

Wydawnictwo Paizo w domyślnym settingu swojego sztandarowego systemu również umieściło fantastyczny odpowiednik Czarnego Lądu ze wszystkimi charakterystycznymi elementami, od starożytnych piramid po bezwzględne kompanie kupieckie wyzyskujące rdzennych mieszkańców kontynentu. Nazwany Garundem otrzymał na przestrzeni lat serię dodatków opisujących poszczególne jego regiony lub pozwalające Mistrzowi Gry wysłać bohaterów na wyprawę do miejsc całkowicie odmiennych od krain w mniejszym lub większym stopniu inspirowanych europejskim średniowieczem. Jednym z takich suplementów jest Heart of the Jungle, wydany w czerwcu 2010 roku podręcznik należący do, nieistniejącej już, serii Pathfinder Chronicles.

Zgodnie z opisem zamieszczonym na tylnej okładce czytelnik znajdzie w podręczniku masę zawartości przydatnej podczas tworzenia i prowadzenia przygód rozgrywających się w Mwangi Expanse, części Garundu pełnymi garściami czerpiącej z tradycji kultur zamieszkujących środkową Afrykę i będącej miejscem akcji kampanii Serpent's Skull. Zapowiadane bogactwo materiałów zawartych w dodatku skłoniło mnie do sięgnięcia po niego i zweryfikowania obietnic składanych przez autorów.

Przyblakłe kolory dżungli

Zanim jednak przejdziemy do oceny zwartości Serca Dżungli, kilka słów warto poświecić jakości wydania. Pod tym względem podręcznik prezentuje się zaskakująco skromnie. Wydawnictwo Paizo przyzwyczaiło swoich fanów do wizualnego przepychu, a tutaj ilustracji jest niewiele (bez trudu można znaleźć całe sekcje tekstu pozbawione jakichkolwiek grafik) i mają one mocno zróżnicowany poziom. Obok naprawdę dobrych prac (na pochwałę zasługują szczególnie dynamiczne początki poszczególnych rozdziałów) znajdziemy znacznie gorsze grafiki, które wyglądają na wykonane w pośpiechu lub po prostu niedokończone. Pewne zastrzeżenia wzbudzają również zamieszczone w podręczniku mapy i plany lokacji, z których część została wykonana w stylu przywodzącym na myśl szkic pochodzący z dziennika jakiegoś badacza. W zamierzeniu mają one służyć jako swoiste handouty i na pierwszy rzut oka wydaje się to całkiem ciekawym pomysłem, ale szybko okazuje się, że tego rodzaju mapki są kompletnie nieczytelne przez co ich użyteczność na sesji jest mocno wątpliwa.

Złego słowa nie można natomiast powiedzieć o korekcie czy układzie tekstu. Co prawda widać, że podręcznik pochodzi z wczesnego okresu istnienia systemu, ale wszystkie treści zostały ułożone w bardzo sensowny sposób i nie ma problemu z odnajdywaniem poszczególnych fragmentów. Pozytywnie wypada także wersja elektroniczna – plik PDF jest stosunkowo niewielki i wczytuje się błyskawicznie nawet na średniej klasy komputerze.

Podsumowując jakość wydania Serca Dżungli trzeba powiedzieć, że jest poprawnie, ale zdecydowanie poniżej wysokich standardów, do których przyzwyczaiły nas produkty wydawnictwa Paizo. Na szczęście większość mankamentów (poza wspomnianymi mapami) ma charakter głównie wizualny i nie wpływa na wygodę użytkowania podręcznika.

Spacerem przez dżunglę

W podręcznikach erpegowych znacznie ważniejsza od aspektów artystycznych jest jednak zawartość i to ona decyduje o ostatecznej ocenie danej pozycji. W przypadku Serca Dżungli autorzy zdecydowali się na poruszenie szerokiej gamy tematów, które pogrupowano w cztery zasadnicze rozdziały poprzedzone krótkim wstępem (stanowiącym skrótowe przybliżenie pozostałych fragmentów książki) i zwieńczone zestawem tabel spotkań losowych.

Książkę rozpoczyna Życie w Mwangi (Life in Mwangi), fragment niezbyt długi, ale poruszający liczne tematy i stanowiący ogólne spojrzenie na region, jego mieszkańców i niebezpieczeństwa czekające na śmiałków, którzy zdecydują się do niego zapuścić. Znajdziemy tu między innymi drapieżne rośliny, listę chorób charakterystycznych dla regionu (co ciekawe, obok autorskich dolegliwości figurują przypadłości jak najbardziej realne), zagrożenia środowiskowe i negatywne skutki spożywania nieprzegotowanej wody czy noszenia ubrań nieprzystosowanych do tropikalnego klimatu. Resztę rozdziału zajmują opisy ludów zamieszkujących region Mwangi (zarówno ludzkich nacji i plemion, jak i różnego rodzaju nieludzi, których bogactwo robi naprawdę spore wrażenie) oraz wyznawanych przez nie religii, a całość zamyka, opatrzony szczegółową legendą, plan typowej tubylczej wioski.

Pomimo pewnej skrótowości, pierwszy rozdział podręcznika prezentuje się całkiem dobrze. Co prawda niektóre elementy mechaniczne zawarte w jego początkowej części mogą wydawać się nieco zbyt rygorystyczne, ale na pewno spodobają się osobom, które lubią na sesjach wprowadzać wątki walki o przetrwanie. Zresztą sami autorzy podchodzą do sprawy dość elastycznie i sugerują zaklęcia, które mogą posłużyć to neutralizacji większości przeszkód wynikających z nieprzyjaznego środowiska. Złego słowa nie można powiedzieć natomiast o części poświęconej kulturze – jest egzotycznie, inspirująco i ciekawie, a jednocześnie nie ma się wrażenia, że obcuje się z prostą kalką środkowej Afryki.

Dobre wrażenie podtrzymuje drugi i zarazem najdłuższy rozdział zatytułowany Kampanie w Mwangi (Mwangi Campaigns) stanowiący przewodnik geograficzny po najważniejszych krainach i najciekawszych lokacjach regionu. Autorzy umieścili tu opisy kilkunastu miejsc, które mogą stanowić zarówno bazę wypadową dla awanturników, jak i scenerię samodzielnych przygód. Dostajemy tu między innymi rządzony przez kolonialne kompanie handlowe port pełen szumowin spod ciemnej gwiazdy, magiczną utopię, której opuszczenie stanowi znacznie większe wyzwanie niż jej znalezienie czy ukrytą w głębi dżungli metropolię władaną przez nieumarłego dziecięcego boga. Nie zabrakło też legowisk potworów czy upiornej twierdzy, gdzie na swoim krwawym tronie zasiada Goryli Król. Część lokacji została dodatkowo opatrzona mapkami i mechanicznymi metryczkami zawierającymi podsumowanie najważniejszych informacji takich jak najistotniejsi Bohaterowie Niezależni czy dominujące cechy danej społeczności. Całość uzupełniają ramki z ciekawostkami lub informacjami przydatnymi dla prowadzącego (choćby lista książek i filmów, które mogą posłużyć jako inspiracja) oraz kilka pomysłów na kampanie rozgrywane w regionie. Te ostatnie zostały dobrane w taki sposób, że umieszczają BG po obu stronach barykady – mogą być oni zarówno członkami jednego z plemion, jak i przybyszami znad Wewnętrznego Morza szukającymi sławy i bogactwa. W przypadku tego fragmentu podręcznika przyczepić można się właściwie tylko do potraktowanej nieco po macoszemu Sargavy, ale z drugiej strony dawna kolonia Cheliax doczekała się swego czasu własnego dodatku, więc chęć uniknięcia powielania informacji wydaje się być decyzją jak najbardziej zrozumiałą.

Uzupełnienie przewodnika geograficznego po Mwangi stanowi trzeci rozdział noszący nazwę Zaginione Królestwa (Lost Kingdoms). Podobnie jak we wcześniejszym fragmencie, tak i tutaj autorzy zawarli opisy kilkunastu lokacji, ale tym razem są to miejsca stworzone przede wszystkim z myślą o Mistrzu Gry. Ruiny starożytnych cywilizacji, pełne potworów podziemia, wymarłe miasta powoli pochłaniane przez naturę czy nadnaturalne fenomeny to tylko niektóre pomysły twórców. Prowadzący znajdzie tu sporo inspirującego materiału przydatnego podczas prowadzenia właściwie dowolnego typu przygód, od odkrywania tajemnic przeszłości po uczestniczenie w intrygach rozgrywających się pomiędzy różnymi frakcjami aktywnymi w regionie.

Podręcznik zamyka tradycyjny bestiariusz, który na tle reszty dodatku wypada dość przeciętnie. Twórcy umieścili w nim zaledwie cztery stwory z czego dwa to dostosowane do południowego klimatu warianty potworów dobrze znanych z innych pozycji. Z całej czwórki ciekawie wypada właściwie tylko hipopotam, który może nie tylko stanowić spore zagrożenie dla nieostrożnych lub lekkomyślnych poszukiwaczy przygód, ale, w swojej miniaturowej wersji, sprawdzi się jako towarzysz dla lokalnych czarowników. Jednoznacznie pozytywne wrażenie robią natomiast tabele spotkań losowych – zajmują pełne dwie strony, są podzielone pod względem typu terenu i na pewno okażą się przydatne dla kogoś kto poszukuje szybkiego pomysłu na urozmaicenie sesji lub źródła inspiracji dla nietypowego wyzwania.

Zbierając powyższe elementy razem, trzeba powiedzieć, że pod względem treści Serce Dżungli jest pozycją solidną. Trudno tu co prawda znaleźć pomysły zaskakujące swoim kunsztem czy oryginalnym podejściem do tematu, ale pomimo opisanych wcześniej mankamentów nie ma też fragmentów w jednoznaczny sposób złych. Przywodzi to na myśl solidną rzemieślniczą robotę, której brakuje jednak nieco polotu.

Pożegnanie z Mwangi

Podsumowując Heart of the Jungle nie sposób uciec od stwierdzenia, że jest to podręcznik, który spełnia swoją rolę, ale jednocześnie pod żadnych względem nie wybija się ponad stany średnie charakterystyczne dla dodatków geograficznych wychodzących w pierwszych latach istnienia systemu. Ma kilka dobrych momentów (opisy ludzkich kultur, niektóre pomysły na przygody), ale są one równoważone przez kilka w najlepszym razie przeciętnych (bestiariusz, "stylizowane" mapy). Dla osób szukających informacji przydatnych podczas prowadzenia sesji osadzonych w pseudo-afrykańskiej części Golarionu albo pragnących rozwinąć wątki z kampanii Serpent’s Skull, będzie to bez wątpienia pozycja bardzo pożądana, ale pozostali użytkownicy systemu mogą ją sobie z czystym sumieniem odpuścić, chyba, że trafią na nią w jakiejś atrakcyjnej promocji albo kolekcjonują podręczniki wychodzące do sztandarowej gry fabularnej wydawnictwa Paizo.

Wszystko to sprawia, że Serce Dżungli jest dodatkiem w pełni zasługującym na notę widoczną w stopce poniżej. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że twórcy w przyszłości, być może przy okazji rozwoju linii wydawniczej drugiej edycji Pathfindera, zdecydują się powrócić do Mwangi. Stworzony na potrzeby Golarionu odpowiednik Afryki subsaharyjskiej w pełni na to zasługuje.