Liminal: Pax Londinium

Suplement opisujący stolicę Wielkiej Brytanii, za którego treść odpowiada Neil Gow, liczy 90 stron i w wersji elektronicznej prezentuje się bardzo dobrze – wczytuje się płynnie nawet na słabszym sprzęcie, spis treści i skorowidz zawierają odnośniki do konkretnych stron, podobne znajdziemy w samym tekście; dodatkowo nawigację ułatwia rozbudowany system zakładek. Sporym plusem jest fakt, że wszystkie z licznych ilustracji dają się bezproblemowo kopiować. Dotyczy to także tych grafik, którym towarzyszy tekst. Wszystko to oczywiste zalety, ale nie sposób nie zauważyć, że objętość publikacji spokojnie mogłaby zostać zmniejszona o przynajmniej jedną trzecią: strony tytułowe poszczególnych rozdziałów, grafiki zajmujące całe karty lub niewiele mniej i okraszone dwoma-trzema akapitami tekstu – wszystko to powoduje, że suplement czyta się naprawdę szybko, ale może też sprawiać wrażenie, że jego objętość zwiększano sztucznie.

Takie poczucie pojawia się już podczas lektury pierwszego rozdziału, którym jest Wprowadzenie (Introduction) – dostajemy w nim ogólne przybliżenie założeń podręcznika, ogląd zawartości jego poszczególnych części oraz bibliografię zawierającą popularnonaukowe opracowania pomocne przy odmalowywaniu na sesjach Ukrytego oblicza miasta. Teoretycznie mamy tu więc wszystko, czego moglibyśmy oczekiwać po podobnym wstępie (szczególnie wypada pochwalić mapę z zaznaczonymi konkretnymi lokacjami opisanymi w kolejnych rozdziałach), ale w efekcie nim dotrzemy do pierwszych akapitów faktycznej merytorycznej treści, będziemy już na szesnastej stronie, a trudno nie zastanawiać się, czy potrzeba było na przykład całej strony, by przedstawić adresy i opisy trzech (!) stron internetowych.

Nie lepiej wygląda drugi rozdział, zatytułowany Graniczny Londyn (Liminal London) – znajdziemy w nim ogólne motywy przewodnie i charakterystyczne cechy brytyjskiej stolicy, które należy podkreślać na sesjach, a które pomogą prowadzącym uwypuklić jej specyfikę, odróżnić od innych wielkich miast. Są także informacje o obowiązującym w niej pakcie pomiędzy istotnymi frakcjami Ukrytego Świata, tytułowym Pax Londinium. Wszystko to jednak zajmuje łącznie dwie i pół strony, podczas gdy o jedną więcej poświęcono na stronę tytułową i duże ilustracje. Z pewnością nie można powiedzieć, by były to proporcje właściwe dla podręcznika do mainstreamowego systemu RPG.

Na szczęście podobnych uwag nie można mieć już pod adresem kolejnego fragmentu dodatku, omawiającego Frakcje Ukrytego Świata (Factions of the Hidden World). Opisano tu wszystkie najważniejsze stronnictwa i ugrupowania obecne w settingu, a także dwa nowe, charakterystyczne dla Londynu. Ukryci (The Hidden) to bezdomni, którzy są niedostrzegalni przez zwykłych ludzi, ale którzy mają dzięki temu dostęp do magicznej części rzeczywistości (pojawili się już w systemowym quickstarcie). Wiedza (The Knowledge) to kolektywny duch miasta, na pierwszy rzut oka nie różniący się od zwykłych londyńskich taksówkarzy – aktywnie pomaga on (często w niezwykły sposób) tym, którzy mają na sercu dobro metropolii i krzyżuje szyki wszystkim, którzy zagrażają stabilności i bezpieczeństwu brytyjskiej stolicy, a przede wszystkim delikatnej równowadze obecnych w niej nadnaturalnych sił.

Ten rozdział przynosi całkiem obszerne informacje o poszczególnych frakcjach – nierzadko zaskakujące, na przykład Zakon św. Bedy utrzymuje dział zajmujący się kontrolowaniem mediów pod kątem usuwania z nich informacji mogących prowadzić do Ukrytego Świata, a rodzina wilkołaków zapewnia ochronę w barze stanowiącym neutralne miejsce spotkań członków różnych stronnictw. Nawet pomimo faktu, że sporo miejsca zajmują tu opisy i statystyki (oraz portrety) prominentnych lub charakterystycznych członków poszczególnych sił, w żadnym razie nie postrzegałbym tego jako sztucznego nabijania objętości, a zawartość tego rozdziału oceniam jednoznacznie pozytywnie.

To samo muszę powiedzieć o treści czwartego fragmentu podręcznika, zatytułowanego Miasto Tajemnic (A City of Mysteries). Przynosi on kilkanaście krótkich wpisów przybliżających rozmaite przesądy, legendy i podania związane z Londynem. Od liczących wiele stuleci, po zupełnie współczesne – wszystkie mogą stanowić kanwę, na bazie której Mistrzowie Gry stworzą scenariusze przygód. Na uwagę zasługuje fakt, że autor nie serwuje tu motywów znanych i ogranych (jak Spring-Heeled Jack), a równocześnie wszystkie te elementy dobrze współgrają z zawartością wcześniejszych rozdziałów – niektóre łatwo spleść z nadnaturalnymi frakcjami, inne mogą posłużyć do podkreślenia specyfiki miasta.

Podobnie prezentują się dalsze części suplementu, rozdziały Miasto Martwych i Nieumarłych (A City of The Dead and the Undead), Miasto Bogów i Bogiń (A City of Gods and Goddesses) oraz Spotkania w Londynie (Encounters in London). Na dobrą sprawę wszystkie one mogłyby zostać połączone w jeden, ale najwyraźniej autor chciał posegregować je tematycznie. Wszystkie one przynoszą pomysły na przygody i elementy do wykorzystania w przygodach, jednak podczas gdy czwarty rozdział przynosił faktyczny folklor, w tych fragmentach miejskie legendy (na przykład o ukrytych pod miastem masowych grobach ofiar zarazy) miesza z wytworami własnej fantazji. Trzeba zaznaczyć, że także i tu doskonałe podkreślone są charakterystyczne cechy Londynu, na przykład jego kosmopolityzm – z jednej strony nie brakuje odwołań do króla Artura i innych władców Brytanii, tak historycznych jak i legendarnych, ale z drugiej choćby wśród nieśmiertelnych, których kulty odgrywają rolę w Ukrytym Londynie znajdziemy członków panteonów rzymskiego i egipskiego, orientalne bóstwa chroniące Chinatown oraz afrykańskie duchy przodków.

Łącznie te fragmenty oceniam jako najlepszą część całego podręcznika. To prawdziwa kopalnia motywów do włączenia do swoich przygód. Po odjęciu stron tytułowych rozdziałów i całostronicowych ilustracji teoretycznie zostaje tylko kilkanaście stron tekstu, ale jest to miejsce wykorzystane naprawdę do maksimum.

Nie tylko przez kontrast z tymi rozdziałami następny muszę ocenić dużo słabiej. Czcigodne Stowarzyszenie Badaczy (The Worshipful Company of Investigators) to opis Załogi datującej swoje początki na drugą połowę XIX wieku i jej czterech aktywnych członków. Może ona zostać wykorzystana jako zestaw gotowych postaci albo konkurencja dla Bohaterów Graczy, ale chociaż rozumiem, że autor podręcznika chciał w ten sposób uhonorować swoich graczy i ich postacie, to moim zdaniem całe dziesięć stron, jakie zajmuje ten fragment podręcznika, można było wykorzystać zdecydowanie lepiej – choćby na scenariusz gotowej przygody. Nie określiłbym wprawdzie tego miejsca jako zmarnowanego, ale nie mogę powiedzieć, by tego rodzaju materiały należały do moich ulubionych, ich użyteczność określam w najlepszym razie jako ograniczoną.

Mieszane uczucia wzbudził we mnie także ostatni rozdział, przynoszący Nowe Zasady (New Rules). Dostajemy tu nowy rodzaj magii – chronomancję, której adepci są w stanie w ograniczonym stopniu manipulować czasem. Nie wzbudziła ona mojego szczególnego entuzjazmu, oceniłbym ją słabiej niż opcje opisane w podręczniku podstawowym, nieszczególnie wydaje się ona także w jakikolwiek sposób powiązana z brytyjskim folklorem czy legendami. Co gorsza, w tym rozdziale bardziej niż gdziekolwiek indziej widać sztuczne rozdmuchanie objętości podręcznika – strona tytułowa rozdziału i dwie całostronicowe ilustracje towarzyszą jednej (sic!) stronie tekstu.

Można tylko cieszyć się, że następujące po nich Posłowie (Afterword) nie jest podobnie obudowane – jedna strona podsumowania i podziękowań w zupełności wystarczy, po niej dostajemy jeszcze tylko dwustronicowy Skorowidz (Index).

Podstawowy podręcznik do systemu Liminal jak najbardziej przypadł mi do gustu. Nawet pomimo słabszych momentów (jak opisy lokacji leżących poza Wyspami Brytyjskimi) przynosił ciekawy i oryginalny system urban fantasy, dobrze osadzony w konkretnych realiach, odmiennych od dominujących w popkulturze Stanów Zjednoczonych. Chociaż pierwszego systemowego suplementu nie oceniłbym równie wysoko, to nadal pozostaje on pozycją godną uwagi. Stosunkowo niewielka ilość stricte mechanicznych materiałów, jakie się w nim znalazły (opis nowej szkoły magii i rozpiski Bohaterów Niezależnych) sprawia, że dość łatwo byłoby zaadaptować jego zawartość również do innych systemów z gatunku, choć pod uwagę należałoby wziąć przy takich zabiegach ewentualne różnice w obrazie settingu.

Mam nadzieję, że już wkrótce do Pax Londinium dołączą także inne systemowe suplementy ufundowane w trakcie kickstarterowej zbiórki, a linia wydawnicza systemu będzie się prężnie rozwijać.

Dziękujemy wydawnictwu Modiphius za udostępnienie podręcznika do recenzji.