LARP - a co to?

Autor: Jakub 'Fingrin' Tabisz

LARP - a co to?
Co to właściwie są te LARPy? I komu są potrzebne? Kilka słów o LARPach dla tych, którzy chcą się czegoś o nich dowiedzieć.

LARP nie wziął się znikąd

LARP to skrót z angielskiego Live Action Role Playing, czyli po polsku odgrywania ról na żywo. Zanim powstały LARPy wielu ludzi grało w RPG (angielski skrót od Role Playing Games) – po polsku gry fabularne. Jak łatwo zauważyć obie nazwy są do siebie bardzo podobne. A to dlatego, że LARPy stworzyli amatorzy RPG chcący jeszcze bardziej stać się częścią opowiadanej historii.

Na czym polega LARP?

Grupka osób gromadzi się w jednym miejscu i czasie. Jedna lub dwie osoby przygotowują tak zwany scenariusz oraz rozpisują na kartkach opisy postaci, które mogą wyglądać na przykład tak:

"Nazywasz się Tomek. Jesteś gruby i brzydki. Nie cierpisz innych mężczyzn. Chciałbyś poderwać najpiękniejszą dziewczynę na balu maturalnym. Nikt prócz Karola cię nie lubi."

Ten, kto otrzyma taki opis, stara się wcielić w Tomka, podobnie do aktora w teatrze. Odgrywa zachowanie chłopaka, jeżeli brakuje mu jakiś informacji to wymyśla kolejne cechy charakteru, tiki nerwowe, sposób mówienia. W odróżnieniu od teatru na LARPie nie dostaje się dialogów czy monologów do zapamiętania. Ale, podobnie jak w przedstawieniu, mogą tu być rekwizyty, stroje i dekoracje. Prowadzący LARPa, czyli ci, którzy przygotowali scenariusz, udzielają pomocy osobie odgrywającej takiego Tomka w razie jakichkolwiek wątpliwości. Oni tez określają, dlaczego Tomek znalazł się na balu maturalnym, co jest jego celem i czego pragną inni licealiści.

W czasie LARPa każdy twój gest lub słowo jest także słowem i gestem Tomka – czyli twojej postaci. Chyba że wyraźnie zaznaczysz, że robisz coś poza LARPem – na przykład zadajesz pytanie prowadzącemu.

Choć scenariusz jest przygotowywany przez kilka osób, to jest on na tyle elastyczny, że jego przebieg zależy od samych uczestników. Na przykład wspomniany wyżej Tomek może w końcu poderwać królową balu, co doprowadzi do walki na pięści między nim a chłopakiem pięknej dziewczyny. Tylko od gracza zależy, czy do tego dojdzie.

LARPy zwykle trwają kilka godzin. Ale są też takie które trwają wiele dni. Istnieje bardzo dużo LARPów opartych na grach fabularnych, książkach, filmach, programach telewizyjnych i prawdziwych wydarzeniach historycznych. W LARPie masz szansę wcielić się w kogoś niezwykłego – elfa z Władcy Pierścieni albo pana Wołodyjowskiego z książek Sienkiewicza.

Nie tylko gra

Choć LARPy wywodzą się bezpośrednio z gier fabularnych, to mają z nimi niewiele wspólnego. Ten rodzaj rozrywki nie wziął się znikąd. W teatrze od setek lat powstają sztuki improwizowane i role bez rozpisanych kwestii. LARPy bardzo łatwo porównywać na przykład ze słynną Commedia dell’arte, gdzie aktorzy wcielają się w archetypy postaci – na przykład słynnego Arlekina.

Obecnie wiele LARPów zamiast stawiać na odwzorowanie gier fabularnych, stara się użyć tej formy do innych celów. LARP może pełnić funkcję edukacyjną – na przykład pozwalając licealistom wcielić się w dowódców bitwy pod Austerlitz. LARPowe formy są także wykorzystywane w treningach menedżerskich oraz w czasie rekrutacji. Za pomocą LARPów można także pokazać istotne problemy społeczne – na przykład stosunek do religii, problemy rasistowskie czy sposób działania państwa totalitarnego. Niektóre LARPy są też po prostu kawałkami sztuki.

Na LARPy są też inne nazwy

Z kilku powodów często używa się innych nazw niż LARP. Skrót ten jest zwykle niezrozumiały, bo pochodzi z języka angielskiego. Wiele osób stara się także odciąć od growego pochodzenia LARPów. Z kolei inni uwypuklają w ten sposób różne cechy tego typu aktywności. I tak mamy gry terenowe – LARPy rozgrywane na wolnym powietrzu. Gry miejskie – LARPy rozgrywane na terenie miasta. Teatr improwizowany – LARPy nastawione bardzo na odgrywanie ról. Mamy też zabawy LARPowe – prostsze wersje LARPa lub wprowadzenie do jego zasad. Mamy tak zwany freeform (ang. wolna forma), zrywający z wieloma zasadami LARPów, stawiający na jeszcze większa improwizację.

Warto też jednak pamiętać, że nie wszystkie gry terenowe czy miejskie są zwykle LARPami. Czasami łatwo pogubić się w terminologii, ale zwykle LARPem nazywamy wydarzenie oparte na przygotowanym przez jedną lub kilka osób scenariuszu, gdzie uczestnicy odgrywają role, nie ma z góry ustalonych kwestii ani podziału na widownię i scenę, a losy opowieści zależą od zachowania uczestników. W dobrze zrobionym LARPie każdy ma szansę grać rolę pierwszoplanową. Nie jest to z góry ustalone jak w teatrze, gdzie aktor grający Hamleta ma zwykle najwięcej do powiedzenia.

A gdzie te LARPy?

LARPy istnieją od lat siedemdziesiątych i powstały w Ameryce. Jednak zdecydowanym liderem w tego typu rozrywce są państwa skandynawskie. Można tam znaleźć wszelkie rodzaje LARPów. To także tam powstają najciekawsze eksperymenty. W każdym europejskim kraju jest przynajmniej jedna grupa robiąca LARPy. W Polsce można się na nie natknąć w każdym większym mieście, a także w mniejszych miejscowościach. O wielu LARPach dowiecie się z serwisu który właśnie czytacie. Na bieżąco będą się pojawiać tutaj informacje o nadchodzących LARPach, a także artykuły jak samemu zrobić takiego LARPa.