Jedenaście pazurów

Jedenaście pazurów to poświęcony kotom zbiór opowiadań napisanych przez polskich autorów. Pisząc artykuł z cyklu Czekamy na... wspominałam, że wydawca kusi obietnicą szerokiego przekroju gatunkowego opowiadań. Trzeba mu przyznać rację – zbiór ten jest rzeczywiście pod tym, jak również pod każdym innym względem, bardzo zróżnicowany. Tym trudniej ocenić go jako całość, nie bazując na opiniowaniu poszczególnych opowiadań.

Większość tekstów prezentuje wysoki poziom, zwłaszcza językowo. Najbardziej spodobał mi się Koszmar w Providence Łukasza Orbitowskiego. Utrzymany jest w konwencji grozy, pełny dziwacznych wizji i niepewności. Opowiada historię pewnego pisarza, który przygarnął kota. Zwierzę okazało się jednak nie być zwykłym mruczkiem i powoduje, że jego nowy właściciel nie może spokojnie spać. Orbitowski w bardzo umiejętny sposób opisał samopoczucie i reakcje człowieka od dłuższego czasu pogrążonego w bezsenności. Jego tekst jest bardzo ciekawy, a w dodatku nawiązuje do twórczości H.P. Lovecrafta, co czyni go, w moim odczuciu, jeszcze bardziej godnym uwagi.

Równie interesujące, zgodnie z moimi oczekiwaniami, jest opowiadanie Piotra Patykiewicza Kociarka. Zakwalifikowałabym je jako urban fantasy. Jego bohater to mężczyzna, który dowiedział się, że choruje na raka i pozostało mu niewiele życia. Zastanawiając się nad swoim losem, przygląda się on uważnie osiedlowej "kociej mamie" - starszej kobiecie dokarmiającej mieszkające w okolicy koty. Trudna sytuacja mężczyzny sprawia, że zaczyna on inaczej postrzegać starą dziwaczkę, którą gardzą mieszkańcy osiedla. Pewnej nocy postanawia jej pomóc i okazuje się, że są jeszcze rzeczy, które może zrobić, mimo iż jego życie dobiega końca. To opowiadanie ma charakter refleksyjny, ale jest w nim również dużo miejsca na wartką akcję, wciągającą czytelnika w świat zaskakujących zjawisk. W tej krótkiej historii znalazło się miejsce dla rozważań umierającego człowieka, spostrzeżeń dotyczących powstawania miejskich blokowisk, a nawet dla wierzeń ludowych.

Natomiast za najsłabsze opowiadanie zbioru uważam Nocą czarną jak kot Marcina Wełnickiego. Wprawdzie podkreśla ono przewrotną kocią naturę, ale poza tym nie niesie sobą zbyt wielu interesujących treści. Fabuła nie zaskakuje w żaden sposób, a puenta jest zbyt oczywista. Ta w gruncie rzeczy banalna historia nie wyróżnia się niczym szczególnym. Tekst nie ma niskiego poziomu, ale w porównaniu z pozostałymi opowiadaniami pozostawia wiele do życzenia.

Zbiór zawiera zarówno opowiadania ciekawe, do których z pewnością wrócę (Aquila, Aquila czy NIETAK), jak i takie, które nie wyróżniają się niczym szczególnym (Dobranocka, Paskudny dzień w mieście). Na uznanie zasługuje wysoki poziom językowy wszystkich tekstów. Zaś koty, główni bohaterowie antologii, pojawiają się jako byty materialne lub duchy zesłane w wyniku klątwy, czasem występują przeciw człowiekowi, innym razem mu pomagają – w każdej historii znajdujemy coś oryginalnego. Przy ocenie tej książki na szczególną uwagę zasługują ilustracje Tomasza Piorunowskiego, umieszczone na początku każdego opowiadania. Oddają one różnorodność kociej natury, wiernie odzwierciedlają wizerunek mruczków. Każdy tekst jest też poprzedzony krótkim zwierzeniem autora na temat jego podejścia do kotów, co uważam za ciekawy element zbioru.

Sądzę, że nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż Jedenaście pazurów nie zawiera wyłącznie peanów na cześć kotów. Znajdują się tam też teksty, które pokazują, że nasi ulubieńcy potrafią być naprawdę złośliwymi draniami. Ta cecha antologii oraz jej różnorodność gatunkowa sprawia, że rzeczywiście jest to zbiór, w którym każdy może znaleźć coś dla siebie. Danuta Górska i Mirosław Kowalski dokonali bardzo trafnego wyboru tekstów, a 35 złotych to niezbyt wygórowana cena za taką dawkę opowiadań na wysokim poziomie. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę