» Stary Świat Mroku » Archiwum » Historia Starożytnego Egiptu cz. IV

Historia Starożytnego Egiptu cz. IV


wersja do druku

Historia Starożytnego Egiptu w Świecie Mroku
Część czwarta: II Okres Przejściowy

II Okres Przejściowy rozpoczyna panowanie XIII dynastii w Icz-Tawi (1786 – 1715). W tym okresie obejmowała ona jednolitą administracją cały kraj, łącznie z posiadłościami w Nubii. Państwa starożytne miały to do siebie, że prawidłowy rozwój mogła im zapewnić jedynie polityka ekspansji. Stąd zaniechanie takiej polityki przez ostatnich władców XII dynastii spowodowało, że środki do utrzymania administracji, pałacu i wojska można było zdobyć jedynie przez wzmożony ucisk podatkowy. Sytuacja ta zaostrzyła się w okresie panowania XIII dynastii, powodując rosnącą opozycję zarówno wewnątrz kraju, jak i na terenach będących pod wpływami egipskimi. Tą sytuację wykorzystali Setyci i ich stronnicy, w sposób najpierw delikatny, potem coraz bardziej zdecydowany pogłębiali rozbicie i rozprężenie w kraju. Tymczasem w wyniku mrocznych manipulacji samego Przedpotopowego — Seta, nad Egiptem gromadziły się ciemne chmury. Jeszcze na początku drugiej połowy XVIII wieku p.n.e. (panowanie faraonów Sebekhotepa III i Sebekhotepa IV) Egipt utrzymywał wpływy w Nubii i łączyły go przyjazne stosunki z władcami Palestyny i Syrii. Kontynuację tej polityki utrudniały ciągłe zmiany na tronie. Rosła także samowola urzędników w miastach. Ok. 1715 r. odłączyła się znaczna część Dolnego Egiptu — z miastem Ksois rządzonym przez XIV dynastię. Niedługo potem odłączyła się Tebaida. W tym czasie Nubia aż do I katarakty została zajęta przez władców z Kusz, co niewątpliwie zwiększyło trudności gospodarcze Egiptu. W tym czasie miał miejsce napór plemion z Azji. Było to związane z wędrówkami ludów, które ogarnęły wówczas całą Azję Zachodnią. W jej wyniku usamodzielnili się niektórzy dowódcy azjatyccy podlegający władzy egipskiej. Ok. 1650 r. jeden z nich, imieniem Salitis, zajął Icz-Tawi i przejął koronę Egiptu. Jego oraz jego pięciu następców nazywano hik-hosfe, co znaczy „władcy obcych krajów”. Nazwą tą w wersji greckiej — Hyksosi, określono także ludy, które doszły wtedy do władzy. Kwestia pochodzenia Hyksosów nie została jeszcze do dzisiaj wyjaśniono — w każdym razie wiadomo, że nie stanowili jednej grupy etnicznej. Zapewne większość z nich pochodziła z plemion zachodniosemickich. Trudno powiedzieć, jakie czynniki spowodowały zwycięstwo najeźdźców. Wskazywano na rydwan bojowy i jazdę konną, którymi mieli dysponować w odróżnieniu od Egipcjan. Wiadomo jednak, że konie i rydwany upowszechniły się przed najazdem Hyksosów. A także przypisywano im także stosowanie tzw. łuku azjatyckiego, czy brązu do wyrobu broni. Jednak te udoskonalenia przyjęły się dopiero, gdy władza Hyksosów już okrzepła. Najazd Azjatów tradycyjnie przypisuje się manipulacji Seta. Czy tak było w rzeczywistości? W każdym razie jedynie tak potężna istota, jak Przedpotopowy, mogła wzbudzić olbrzymie masy plemion nomadów z Bliskiego Wschodu i pokierować ich częścią tak, by dokonały najazdu na Egipt. To, że w wyniku tego czynu siły Ligi Ozyriańskiej i wyniki ich długoletnich wysiłków zostały zdruzgotane — tylko to potwierdzają te przypuszczenia. Obok sześciu Hyksosów określanych mianem „wielkich” łączonych w XV dynastię, panowała w tym czasie jeszcze jedna dynastia obcego pochodzenia, dynastia XVI, zwana Hyksosami Małymi. Obok tych władców, istniała w Tebach dynastia miejscowego pochodzenia określana mianem XVII-tej. Egipt w tym czasie stanowił rodzaj federacji, na czele której stali Hyksosi Wielcy. Inne państewka płaciły im daninę. Istniało w tym czasie wiele księstw, których władców łączy się umownie w wyżej wymienione dynastie. Politycznie były to czasy mało stabilne. Władza nie była dziedziczna, a zmiany na tronie dokonywały się z reguły na drodze przewrotu, głównie dzięki armii, w której większość stanowili Azjaci. Hyksosi szczególną czcią otaczali boga Seta. Swoją rezydencję założyli w Awaris, jednym z ośrodków tego kultu. Inne kulty pełniły drugorzędną funkcję, w tym również kult tebańskiego Amona. Spowodowało to między innymi późniejsze określenie Hyksosów jako bezbożników, szczególnie w kręgach kapłanów tebańskich. Okres panowania Hyksosów był czasem rozwoju kultury, np. w dziedzinie literatury (skopiowano i tworzono wtedy wiele pism). Dokonał się wtedy także postęp w technice wojennej. Natomiast ich panowanie ograniczyło izolacjonizm egipski i pozbawiło Egipcjan poczucia wyższości w stosunku do innych ludów. W tym miejscu należy zadać pytanie, jak dalece Hyksosi byli powodowani przez Setytów. Otóż okazuje się, że ich rządy były tylko pozornie niekorzystne dla Egiptu. Choć oznaczało to znaczne uszczuplenie wpływów Horusa i jego stronników, to wpływy Setytów były również powierzchowne. Hyksosi otaczali czcią Seta — co pozwoliło jego Wyznawcom wyjść z ukrycia. Jednocześnie jednak Hyksosi dbali o rozwój swoich państw. Setyci co prawda utrzymywali Egipt w stanie rozbicia, jednak nie mamy informacji, że założona przez Hyksosów „federacja” była szczególnie uciążliwa, co więcej — wielu władców podporządkowywało im się dobrowolnie, gdyż nakładali łagodniejsze warunki, niż królowie Tebańscy. Ponadto w dużej mierze dzięki osiągnięciom Hyksosów i zmianom w mentalności, jakie wtedy nastąpiły, możliwy był sukces następnej, XVIII dynastii. Ostatni etap II Okresu Przejściowego zdominowany jest przez Teby. Rządzący tam władcy XVII dynastii, spokrewnieni prawdopodobnie z ostatnim władcą XIII dynastii, zdołali rozciągnąć swe panowanie na obszar od Edfu poprzez Hierakonpolis do el-Kab, aż do Elefantyny na południu i Abydos na północy. Administrowali swoimi terenami według zasad ustalonych przez władców XII dynastii. Jednak nie udało im się zapobiec dziedziczności urzędów, które bywały także obiektem sprzedaży. Jednak ich państwo było znacznie bardziej scentralizowane niż obszary podległe władzy Hyksosów. Władcy tebańscy zmuszeni byli tłumić liczne bunty podległych im książąt, którym nie podobała się silna władza Teb. Królowie XVII dynastii osiedlali u siebie negroidalnych pasterzy, którzy napływali z południowo-wschodnich pustyń do Egiptu. Z czasem zostali oni wcieleni do armii, stając się główną podporą władców tebańskich. Zdaje się, że od wczesnych etapów rozwoju XVII dynastii, stali za nią sprzymierzeńcy Horusa. Niedługo się stało jasne, że królestwo tebańskie ma się stać bronią, którą Liga Ozyriańska wymierzyła w służących Setowi Hyksosów. Środki, które prowadziły do zniszczenia azjatyckich okupantów były radykalne, ale i potrzeby były wyjątkowe. Zdaje się, że Horus i jego stronnicy stracili złudzenia, co do stosowanych wcześniej łagodnych metod i podjęli ostrą i zdecydowaną walkę z przeciwnikiem. Jasne stało się, że musi dojść do otwartego konfliktu między Tebami a Hyksosami. Przyczyną tego było podobno zdarzenie, które opisuje papirus Sallier I. Król Hyksosów Apopi (ok. 1610-1569) wydał polecenie do króla Teb Sekenenre (ok. 1592-1576), aby ten zlikwidował kąpielisko hipopotamów w pobliżu swego miasta, bo do Awaris dochodził hałas sprawiany przez zwierzęta, przyprawiający króla Apopiego o bezsenność. Za pomocą tej metafory hyksoski król dawał do zrozumienia Sekenenremu, że wie o jego knowaniach przeciw Hyksosom. Doszło do wojny, w której zginął Sekenenre. Władcy tebańscy prowadzili systematyczną politykę w celu ustanowienia jedynowładztwa Teb — toczyli więc wojny nie tylko z królami Awaris. Następca Sekenenrego, Kamose, kontynuował wojnę z Hyksosami. Jego brat Ahmose (Jahmes), któremu przypisuje się założenie XVIII dynastii (ok. 1552), zwycięsko zakończył ten konflikt. Zburzył miasto Awaris, rezydencję Hyksosów (ok. 1540 r.) i niedługo później zdobył twierdzę Szaruhen, pozbawiając ich ostatniego punktu oporu w południowej Palestynie. Ostatecznie znów Liga Ozyriańska zdołała wywalczyć sobie zwycięstwo. Nowe, radykalne środki doprowadziły do powstania najsilniejszej w historii Egiptu dynastii. Ale Setyci nie dali za wygraną i odeszli w cień tylko pozornie. Od tej chwili przeszli głównie do działań podziemnych, w których byli wyraźnie lepsi, niż w otwartych rządach.
Dla Narratorów i Graczy
II Okres Przejściowy jest kolejnym czasem wzmożonej aktywności Wyznawców Seta. Spora stratyfikacja i wyróżnienie wielu podgrup w tym klanie — okazały się bardzo dobrym pomysłem. Dzięki temu Setyci mogli kontrolować wiele warstw ludności. Choć jak zwykle skupili się głównie na warstwie arystokracji i kapłaństwa, to penetracja innych klas społecznyc była pełniejsza, niż w poprzednich okresach. Tworząc postać Setyty przemienionego w tych czasach możecie więc wybrać sobie właściwie dowolną klasę społeczną, z której miałby się on wywodzić. Może być to piękna kurtyzana podążająca Ścieżką Ekstazy, bezwzględny najemnik na Ścieżce Wojownika, czy przebiegły kupiec, adept Ścieżki Typhona. Gdy wkraczamy w czas dominacji Hyksosów — w gronie Wyznawców Seta pojawia się coraz więcej przedstawicieli tych azjatyckich najeźdźców. W początkowym okresie będą to głównie wojownicy, potem polityczni manipulatorzy. Działalność Ligi Ozyriańskiej skupiła się głównie w obrębie królestwa tebańskiego. Stąd nie znajdziemy w tym czasie nowo powstałych Odrodzonych, którzy pochodzą z innych rejonów Egiptu. Należy tu podkreślić, że w ogóle nie przemieniano wtedy wielu mumii — było to czynione niezwykle rzadko. Jednak, jeśli już to czyniono, była to postać raczej wojownika, gdyż tacy byli potrzebni do walki z Hyksosami. Na pewno II Okres Przejściowy nie był czasem postaci wybitnych. Nie sprzyjały temu czasy. Wiele wiedzy zostało już zapomnianej, tylko najstarsi pamiętali sekrety dawnych wieków i nie zawsze się nimi dzielili. Stworzone wtedy postacie będą potężne już tylko przez doświadczenie, jakiego nabrały w ciągu wieków. Natomiast w zupełności nie będą się wyróżniać pod względem swojej kolekcji mocy i możliwości. Jednym słowem — będą przeciętne. Jedyna szansa ich pogłębienia, to interesująco zbudowana historia i rozwinięta psychika postaci. Są to jednak wciąż bardzo odległe czasy. Dla mumii będzie to jeszcze okres rozwoju. Jednak liczba nowych Odrodzonych będzie spadała. Natomiast postacie Setytów z tego okresu, o ile dożyłyby do dzisiaj, należą na pewno do zarządców klanu. Bardzo wątpliwe, by z tego czasu pochodziły jakieś nowe Dzieci Ozyrysa, był to czas zepsucia i rozprężenia, który nie sprzyjał duchowemu rozwojowi.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Komentarze


~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
°˘ŔďĘĐłĄĘÇČŤÇň×î´óľÄÍřÉĎĂłŇ×ĘĐłĄŁŹŐâŔďÓĐÎŇĂÇÎŞÄúžŤŃĄľÄšŠÓŚĐĹϢĄ˘ĐĐŇľ×ĘŃśĄ˘ źŰ¸ńĐĐÇ饢՚ťáĐĹϢľČŁŹĎÖÔÚÂíÉĎĂâˇŃע˛áłÉÎŞťáÔąŁŹ°Í°ÍÂú×ăÄăËůÓĐľÄÂňÂôĐčÇóŁĄąąÔóˇ§ĂĹ×řÂäÔÚČ˽ܾŘÁ飏 ÓĐÁůłŻšĹśźÖŽłĆľÄÄĎžŠĄŁ
24-10-2005 22:34
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
ťśÓ­Ŕ´ťŞśŤşźÖÝÂĂÓÎŁŹÎŇĂÇÎŞÄúľÄťŞśŤÂĂÓÎĚᚊȍłĚˇţÎńĄŁ
ÖĐšúťŞśŤÂĂÓÎĄŁ
Őă˝­ťŞśŤÂĂÓÎĄŁ
09-11-2005 12:19
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Ő㽭ǧ˝ďśĽ×¨ŇľÉú˛úł§źŇÎŞÄúĚᚊʹÉĐłäĆřǧ˝ďśĽĄŁ
şźÖÝǧ˝ďśĽĘšÓá˝Ę˝´ňĆĆÁËłŁšćľÄҺњʽǧ˝ďśĽˇłËöĄŁ
09-11-2005 18:17
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
ÎŇĂÇÎŞÄúĚᚊ¸÷Ŕŕľç×ÓÓĹťÝČŻĄ˘ŐŰżŰČŻĄŁ
ÓĹťÝĐĹϢĄ˘ŐŰżŰĐĹϢˇÇłŁˇá¸ťĄŁ
15-11-2005 09:24
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Őă˝­şăԴרҾÉú˛úł§źŇÎŞÄúĚᚊ՚šń˛úơĄŁ
şăÔ´ÎŞÄúĚᚊÖ鹌՚šńĄŁ
28-11-2005 09:27
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
ťśÓ­Ŕ´şźÖÝÂĂÓÎŁŹÎŇĂÇÎŞÄúľÄşźÖÝÂĂÓÎĚᚊȍłĚˇţÎńŁŹÎ÷şţşźÖÝÂĂÓÎĄŁ
02-12-2005 10:44
~

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
ʳơŐćżŐ°ü×°şÍŐćżŐłäĆřČí°ü×°ľÄÓŚÓĂŐćżŐłäĆř°ü×°ľÄÖ÷ŇŞ×÷ÓĂłýŐćżŐ°ü×°Ëůžßą¸ľÄłýŃőąŁÖĘšŚÄÜÍâ,Ö÷ŇŞťšÓĐżšŃš,×čĆř,ąŁĎĘľČ ×÷ÓĂ,ÄܸüÓĐЧľŘʚʳơł¤ĆÚąŁłÖÔ­ÓĐľÄÉŤ, ÁíÍâÓĐĐíśŕʳơ˛ťĘĘŇ˲ÉÓĂŐćżŐ°ü×°śřąŘĐë ˛ÉÓĂŐćżŐłäĆř°ü×°.ČçËÉ´ŕŇ×Ëéʳơ,Ň×˝áżéʳơĄŁ
šŕ×°ťúÖĆÔěÉĚşěĐÇĹÉżËÁú°ü×°ťúĐľšŤËžťśÓ­Äú,ŇşĚĺšŕ×°ťúŁŹżĹÁŁšŕ×°ťúŁŹŇŠĆˇšŕ×°ťúŁŹĘłĆˇšŕ×°ťúŁŹ¸ŕĚĺšŕ×°ťúĘÇÎŇĂÇšŤËžľÄȭ͡˛úơĄŁ
ˇâżÚťúרҾÖĆÔěÉĚŇŔżżĎČ˝řľÄˇâżÚťúÉú˛úš¤ŇŐŁŹÓĹĐăľÄˇâżÚťúÉčźĆˇ˝°¸ŁŹĘÇÖĆÔě¸ßơÖʡâżÚťúľÄąŁÖ¤ŁŹÎŞŇ˝ŇŠĄ˘ ʳơĄ˘ČŐťŻĄ˘Îĺ˝đľČĐĐŇľĚᚊ¸ßžŤśËľÄˇâżÚťúĘÇÎŇĂÇşěĐÇťúĐľ×Î×ÎסÇóľÄÄżąęĄŁ
21-12-2005 20:45

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.