Epizody Powstania Warszawskiego 2007

Dwie poprzednie edycje konkursu Epizody Powstania Warszawskiego stały się pretekstem do narodzin przynajmniej kilku prac, które zapadły w pamięć czytelnikom. Nie zawsze były to komiksy zwycięskie, jednakże w każdej z antologii znalazł się przynajmniej jeden epizod wart odnotowania. Od samego początku tematyka konkursu tworzyła spore ograniczenia, a dla wielu początkujących twórców konieczność dokładnego poznania tematu stanowiła przeszkodę nie do pokonania. Popularności przedsięwzięciu nie przysparzały również preferencje części członków jury (często laików), które skutecznie zniechęcały osoby szukające w komiksie wojennym czegoś więcej niż tylko faktograficznego odwzorowania przebiegu walk. Konkurs wpisał się jednak na stałe w kalendarz i nawet tegoroczna alternatywna inicjatywa Muzeum Powstania Warszawskiego (tego samego zresztą, które wspierało dotychczas EPW) nie spowodowała zamknięcia projektu.

Czy konkurs zorganizowany pod egidą Muzeum wpłynął znacząco na poziom trzeciej edycji Epizodów Powstania Warszawskiego? Z oceną warto zaczekać do publikacji drugiej antologii. Natomiast niewielkie znaczenie miał z pewnością zbiór komiksów zatytułowany 44, którego premiera odbędzie się pod koniec sierpnia. Opasłe tomisko będzie zawierać komiksy autorów, którzy w konkursie wydawnictwa Print Partner i tak by nie wystartowali. To w zasadzie bez wyjątku zawodowcy, którzy startują niekiedy przy okazji Międzynarodowego Festiwalu Komiksu w Łodzi. Trudno więc zakładać, by skusiła ich wizja zwycięstwa w mniej prestiżowych zawodach. EPW to wydarzenie o mniejszym prestiżu i przez to bardziej narażone na wstrząsy w postaci braku wybitnych komiksów. Czy tych rzeczywiście brakuje? O tym, być może, przekonamy się w ciągu najbliższego roku, jeśli organizator, wzorem lat ubiegłych, przekaże część z nich do publikacji w Internecie. W antologii konkursowej znalazło się ich bowiem jedynie sześć.

Niestety, ciekawie jest dopiero poza podium. Miejsce pierwsze dla Rafała Wojewody za Sojuszników to hołd dla trendu zapoczątkowanego przed rokiem przez Tomasza Bereźnickiego. Znów mamy do czynienia z ilustrowanym wierszem (do tego dłuższym), którego niektóre kadry trafiają pomysłowym połączeniem słowa i obrazu, lecz jako całość nużą wtórnością i archaicznością takich pomysłów. Im dalej w ruiny, tym gorzej. Zarówno Elektrownia Moniki Zawistowskiej, jak i Przez Kampinos na Starówkę Jana Krzysztofa Kucharka są opowieściami niedbałymi graficznie i niezbyt ciekawymi w warstwie fabularnej. Wyjątkowo kuriozalnie prezentują się zwłaszcza całoplanszowe sekwencje kadrów z komiksu Kucharka, na których na tle chatki pod lasem pojawiają się kolejne dymki toczonej w środku rozmowy. Chyba tylko zgodność z realiami historycznymi usprawiedliwia obecność tej pracy w antologii.

Znacznie ciekawiej prezentują się kolejne trzy tytuły. PW 44 Wojciecha Pawlińskiego w historii z pewnością się nie zapisze, lecz w odróżnieniu od poprzedników wyróżnia się jako zbiór malowniczych kadrów z powstania; fresk, którego poszczególne części jako plakaty mogłyby stanowić ozdobę sal w nowoczesnym muzeum. W salach tych raczej zabrakłoby miejsca dla Łukasza Szozdy i jego Braci, prostej, urokliwej historyjki, dla której powstanie jest tylko kontekstem. Dwóch chłopców gra w kulki; kłócą się i biją. Lecz gdy wkracza wspólny, realny wróg z prawdziwą, śmiercionośną bronią, stają ramię w ramię, a w opowieści pojawia się krew. Akcja komiksu rozgrywa się raczej w czasie okupacji, a w urwisowskiej konwencji jest coś z klimatu powojennych książek Adama Bahdaja.

Wyjątkowość ostatniej pracy zatytułowanej Kazik K., którą nadesłał Piotr Perłowski, wynika raczej z kontekstu, jaki tworzą pozostałe komiksy. Całkowicie umowna i symboliczna, rysowana w prymitywnym stylu wręcz kłóci się z resztą zawartości tomu. Co ciekawe jednak, jest to jedyna obok Braci produkcja, w której autor próbuje wykorzystać język komiksu do opowiedzenia czegoś od siebie, a nie jedynie do zilustrowania informacji z książek historycznych. Wizja Perłowskiego perłą może nie jest, ale ma przynajmniej minimalną szansę na ocalenie przed zapomnieniem.

Konkurs EPW przez trzy edycje ewoluował. Doczekał się stabilnego napływu prac i wyższego standardu edytorskiego. Trafił również w dobry czas dla tego typu inicjatyw i mógł skorzystać z państwowego wsparcia. Za rok, choć polityczna atmosfera wokół mitów powstańczych może się niebawem zmienić, kolejnej rocznicy walk o Warszawę siłą rzeczy nie zabraknie. Nie zabraknie też zapewne chętnych do startu w konkursie, poza którym w Polsce istnieje tylko kilka stałych przedsięwzięć, w których komiksiarze mogą sprawdzać swoje siły. Byłoby przy tym wspaniale, gdyby za rok pojawił się jakiś epizod godny zapamiętania.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę