Do kropli ostatniej - Andreas Eschbach

Andreas Eschbach, znany polskim czytelnikom z takich książek jak Gobeliniarze czy Video z Jezusem, jest poczytnym autorem bestsellerów. Dzięki nakładowi wydawnictwa Solaris na polskim rynku pojawia się następny tytuł tego niemieckiego pisarza. Tym razem chodzi o powieść z gatunku thrillerów, której oryginał miał swoją premierę w 2007 roku.

Do kropli ostatniej to bardzo rozbudowana, wielowątkowa historia, traktująca o tym, jak wygląda dzisiejszy świat, a także jak mógłby wyglądać, gdyby współczesna cywilizacja została pozbawiona dopływu ropy naftowej. Nie trzeba wielkiej przenikliwości, aby przewidzieć konsekwencje takiego stanu rzeczy – zapanowałby chaos, panika i powszechna anarchia, niszczące różne dziedziny życia na wszystkich kontynentach. Pomysł na powieść jest aktualny, przez co może być interesujący dla czytelnika.

Autor, budując swoje literackie uniwersum, z baczną uwagą przygląda się mechanizmom, które od wieków rządzą ludzkim życiem. Są to: działania korporacji, geopolityka warunkująca powstawanie międzynarodowych przedsiębiorstw czy zwyczajne ludzkie układy i znajomości. Co ważne, czytelnik ma okazję spostrzec, jak lokalne, indywidualne dramaty jednostek wpisują się w globalną, polityczną grę, w której nierzadko ludzkie życie jest warte mniej niż aktualna cena baryłki ropy naftowej. Podczas lektury można natrafić na wstrząsające przykłady takich sytuacji, jak chociażby terrorystyczny zamach na WTC, opowiedziany z perspektywy ojca (agenta Charlesa Taggarda z CIA) oczekującego na samolot transportujący serce dla jego chorej córki. Przez zamach zginęły nie tylko bezpośrednie ofiary w wieżowcach, ale także dziewczynka, która nie doczekała się zabiegu transplantacji.

Eschbach bohaterami swojej książki uczynił parę postaci z różnych narodowości, o odmiennych charakterach i innych motywacjach do osiągania życiowych celów – tak sukcesu zawodowego, jak i uporządkowania spraw osobistych. Na łamach powieści spotykamy się ze starym agentem CIA, prowadzącym obserwacje i raportującym o sytuacji społeczeństwa w Arabii Saudyjskiej, oraz jednym z wielu książąt tego muzułmańskiego państwa, który, aby ratować życie swojego wnuka, wyprawił się na europejski kontynent. Zarówno agent Taggard, jak i książę Abu Jabr Faruq przynajmniej na początku doznają szoku kulturowego. Ich spojrzenie na obyczajowość innych ludzi doskonale prezentuje spojrzenie turysty, nieumiejącego odnaleźć się w innym, obcym sobie środowisku.

Głównym bohaterem, jest niemiecki pracownik międzynarodowej firmy z siedzibą w USA Marcus Westermann. Jego marzenie o wielkiej karierze i ambicje z tym związane prowadzą go do splotu nieoczekiwanych sytuacji, w wyniku których może poznać smak sukcesu, ale i przewrotności losu. Oczami Westermanna możemy zauważyć, jak spełnia się mityczny amerykański sen. Jak się jednak okazuje, chwile szczęścia mogą także w niedługim czasie zmienić się w koszmar i osobistą klęskę. Będąc ściganym, podejrzanym o zbrodnię i defraudację pieniędzy, Marcus stopniowo (poprzez retrospekcje) ujawnia nam tajemnice swojej przeszłości. Wątek ten splata się z wieloma innymi, tworząc złożoną intrygę.

Niewątpliwym walorem Do kropli ostatniej jest szereg opisów dotyczących społeczno-historycznych wydarzeń, które naprawdę miały miejsce. Te elementy znacząco wzbogacają świat przedstawiony. Autor w bardzo rzetelny i drobiazgowy sposób przytacza fakty historyczne, takie jak choćby konferencja w Jałcie czy umowa podpisana pomiędzy Franklinem D. Rooseveltem i saudyjskim królem Abd al-Azizem ibn Saudem, która umożliwiła dostawy ropy do Stanów Zjednoczonych, w zamian za co Arabia Saudyjska uzyskała potężnego sojusznika. Historyczne opisy pozwalają na lepsze rozeznanie w sytuacji, a także stworzenie kontekstu budującego wiarygodność świata przedstawionego.

Mimo dużej objętości akcja książki nie zwalnia tempa. Dzieje się tak przede wszystkim przez umiejętne budowanie napięcia i ciągłą dynamikę wydarzeń – Eschbach prezentuje rozmaite historie z życia wielu bohaterów, dzięki czemu obserwujemy wydarzenia z różnych perspektyw, co uatrakcyjnia przekaz. Udane są zwłaszcza fabularyzowane historie z przeszłości sięgającej chociażby końca XIX wieku, pokazujące świat widziany oczami ówczesnych bohaterów, pracujących nad rozwojem linii dla „Orient Expressu” czy uczestniczący w narodzinach przemysłu związanego z wydobyciem ropy naftowej.

Podczas lektury razić może natomiast pewna przypadkowość i naiwność w przedstawianiu niektórych scen. Doprawdy ciężko jest uwierzyć, że umowy finansowe, opiewające na potężne pieniądze, są zawierane tylko dlatego, że jeden z bohaterów ma przeczucie (jak sam zresztą to określa) co do właściwego zlokalizowania złóż ropy naftowej. Mimo tego – czy dzieje się tak za sprawą pewnej charyzmy postaci Karla Waltera Blocka (człowieka odpowiedzialnego za odkrywanie nowych, alternatywnych złóż ropy naftowej i współpracownika Marcusa Westermanna), czy konwencji amerykańskiego snu o karierze – odbiór treści książki nie jest bardzo mocno zaburzony.

Do kropli ostatniej to porywająca wizja, w której da się odczytać krytyczne spojrzenie autora na dzisiejsze konsumpcyjne społeczeństwa czy dewaluację znaczenia pieniądza w krajach wysoko rozwiniętych. Interesujący thriller, ze zgrabnie poprowadzoną fabułą i interesującym tematem pozwala z przyjemnością poznawać historię zaproponowaną przez Eschbacha. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę