» Recenzje » Długa historia

Długa historia


wersja do druku

Dama z wężem

Redakcja: Kuba Jankowski

Długa historia
W latach 1485-1490 podczas swojego pierwszego pobytu w Mediolanie Leonardo da Vinci namalował portret córki mediolańskiego ambasadora i faworyty księcia Ludovico Sforzy – Cecylii Gallerani – na znak i pamiątkę bliskiej przyjaźni, jaka zawiązała się między młodą dziewczyną a renesansowym artystą. Ponad pięć stuleci później Anna Karolina Kaczmarczyk strawestowała popularną Damę z gronostajem rysując autoportret z wężem zamiast łasiczki, który następnie posłużył za okładkę komiksu Długa historia, wydanego nakładem poznańskiego wydawnictwa Centrala.

Wszystkie twarze gada

W Księdze Rodzaju wąż kusi w rajskim ogrodzie Ewę, aby skosztowała owocu z drzewa poznania dobra i zła, a tym samym jako wcielenie Szatana staje się największym nieprzyjacielem człowieka. W greckiej mitologii Herkules jeszcze w kolebce dusi dwa węże nasłane na niego przez Herę, a Apollo zwłoki węża Pytona przywala głazem Omphalosem. W Iliadzie Homera wąż pożerający ośmioro piskląt i ich matkę to znak wróżebny Zeusa, przepowiadający czas trwania wojny trojańskiej i zwiastujący zwycięstwo Greków. Pełzający gad jest średniowiecznym atrybutem Jana Ewangelisty i świętej Barbary. Dante Alighieri w Boskiej Komedii ciągłą przemianę człowieka w węża ukazuje jako akt pokuty dla florenckich złodziei. Zaś Słowacki w Kordianie beznogiego gada postrzega jako zagrożenie dla kosmicznego porządku świata.

Anna Karolina Kaczmarczyk w swoim debiutanckim albumie Długa historia odwołuje się do greckich i rzymskich wyobrażeń węża jako opiekuńczego ducha świątyń i domostw (podobny motyw wężowo-komiksowy znamy choćby z Łaumy Karola Kalinowskiego) oraz atrybutu boga medycyny i zdrowia Asklepiosa. Dyzio – bo tak ma na imię niemal dwumetrowy gad – jest postacią spajającą więzy między członkami nieco zwariowanej rodziny, a jego niespodziewane zniknięcie wpływa negatywnie na stany emocjonalne i psychiczne zdrowie wszystkich domowników.

Rodzina Anny na pierwszy rzut oka prezentuje się całkiem zwyczajnie: dobrotliwa babcia, tata naukowiec i opiekuńcza mama, osiłkowaty brat Szymon i urocza siostra Marta, pies Jaruś, kotka Jadzia i bezimienny szczur. Nieco zamieszania w domowe progi wprowadza Dyzio, a właściwie jego nagła ucieczka, której dopuszcza się najprawdopodobniej z powodu poważnego kryzysu gadziej osobowości. Zniknięcie węża całkowicie dezorganizuje codzienne życie rodzinne, a świadomość aklimatyzacyjnej nieporadności gada, dramatyczne przypuszczenia dotyczące jego dalszych losów oraz koszmarne wizje zwiastujące jego marny koniec bynajmniej nie poprawiają grobowych nastrojów domowników.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Płótna ukryte w kadrach

Autorka studiowała malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a obecnie zgłębia tajniki ilustracji na uczelni w Lipsku. Wykorzystując wiedzę na temat historii malarstwa na planszach komiksu zaproponowała potencjalnym odbiorcom intelektualną grę w zgadywanki. I tak niemal cała opowieść snuta jest w oparciu o kompozycje rozpoznawalnych płócien wielkich malarzy. Kadr, w którym ojciec opowiada swoim pociechom o wężu, nawiązuje do barokowej Lekcji anatomii doktora Tulpa Rembrandta van Rijna. Plansza, gdzie siostra pokazuje wężowi jego lustrzane odbicie, skomponowana jest na planie siedemnastowiecznego obrazu Wenus z lustrem autorstwa Diego Velázqueza. Zaś kadr, w którym zatroskana matka składa pranie, jest parafrazą Dziewczyny czytającej list Johannesa Vermeera van Delfta. Ojciec i matka stoją w domowej scenerii dokładnie tak, jak pierwsi rodzice na obrazie Lucasa Cranacha Starszego. Przestraszony widokiem pokaźnych rozmiarów węża rowerzysta krzyczy niczym postać z płótna Edwarda Muncha, zaś zrezygnowany ojciec czytający w salonie gazetę przybiera surową pozę jednego z przywódców rewolucji francuskiej z neoklasycystycznego dzieła Jacquesa-Louisa Davida. A zawoalowanych malarskich nawiązań jest jeszcze kilka.

Pod tym względem Długa historia stanowi źródło inteligentnej rozrywki nie tylko dla koneserów sztuk pięknych. Zupełnie innego wymiaru nabiera z pozoru prosta i nieco absurdalna opowieść o opuszczeniu przez węża domowego ogniska, kiedy lektura przeniesie się na jeszcze wyższy poziom, polegający na próbie interpretacji poszczególnych obrazów przy jednoczesnej zamianie ukrytych w nich symboli. Autorka zdaje się sugerować czytelnikowi takie rozwiązanie już na okładce komiksu, kiedy widniejącego na renesansowym arcydziele żywego i płochliwego gronostaja, symbolizującego niewinność, czystość i dziewictwo, zastępuje na swojej rycinie leniwym i spokojnym wężem, będącym symbolem pokusy, podstępu i grzechu.

Inne kadry jednoznacznie nawiązują do kształtu ciała pełzającego Dyzia: ślady pozostawione na trawniku, ścieżka wiodąca poprzez ogródki działkowe, senne koszmary domowników, beznamiętny upływ czasu, telefoniczny kabel i wędrówka po miejskich instytucjach. Dzięki takim zawoalowanym w warstwie graficznej treściom Długa historia nabiera wręcz filozoficznego wymiaru. Familia autorki stanie się archetypową rodziną, kiedy Dyzio pożerając własny ogon przybierze postać uroburosa. Wąż wyrazi tym samym duchową i fizyczną jedność wszechrzeczy, która będzie trwać w nieskończoność w formie bezustannej destrukcji i odradzania się, oraz przerodzi się w symbol wiecznego powrotu i zjednoczenia przeciwieństw. Wszak koniec w procesie ciągłego powtarzania odpowiada nowemu początkowi. Również do lektury Długiej historii można powracać wielokrotnie. To świetna zabawa.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Galeria


7.0
Ocena recenzenta
-
Ocena użytkowników
Średnia z 0 głosów
-
Twoja ocena
Mają na liście życzeń: 1
Mają w kolekcji: 0
Obecnie czytają: 0

Dodaj do swojej listy:
lista życzeń
kolekcja
obecnie czytam
Tytuł: Długa historia
Scenariusz: Anna Kaczmarczyk
Rysunki: Anna Kaczmarczyk
Wydawca: Centrala
Data wydania: marzec 2014
Liczba stron: 44
Format: A4
Oprawa: twarda
Papier: offsetowy
Druk: czarno-biały
ISBN: 978-83-63892-28-9
Cena: 34,90 zł



Czytaj również

Za oknem świeci słońce
Szeptana opowieść o wstydzie
- recenzja
Przyjaciele
Rozterki pod spiczastym kapturem
- recenzja
Miller i Pynchon
W otoczeniu liczb
- recenzja
Hilda i Ptasia Parada
Pośród legend miejskiej dżungli
- recenzja
Za Imperium #03: Fortuna
Fortuna zatoczyła koło
- recenzja
Blaki Czwórka
Nieznana twarz Blakiego
- recenzja

Komentarze


Jeszcze nikt nie dodał komentarza.

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.