Człowiek do przeróbki - Alfred Bester

Istnieje teoria – mój ojczym jest gorącym jej wyznawcą – która głosi, że jedyna prawdziwa, zdecydowanie najlepsza literatura science fiction powstawała do lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Cóż bowiem można zarzucić pisarstwu Asimova, Harrisona, Le Guin, żeby wymienić tylko tych najbardziej znanych? Otóż niewiele, za to sporo zasług można im przypisać. Do tego zacnego grona niewątpliwie należy Alfred Bester, znany w zasadzie z dwóch niezwykle udanych powieści, wielokrotnie wyróżnianych różnymi prestiżowymi nagrodami, w tym Nagrodą Hugo. W związku z powyższym, zupełnie nie dziwi fakt, że Bester jest jednym z najchętniej wydawanych autorów, nawet pośmiertnie, a rzeczone Gwiazdy moim przeznaczeniem i Człowiek do przeróbki są wznawiane z zadziwiającą wręcz regularnością. I właśnie te dwie powieści są nowymi propozycjami wydawnictwa Solaris. Powstaje pytanie - co właściwie jest w tych książkach tak ponadczasowego i uniwersalnego, że mimo upływu lat wciąż są na topie? Naprawdę dużo.

Akcja Człowieka do przeróbki umieszczona jest w XXIV wieku, w rzeczywistości zamieszkiwanej przez ludzi i esperów – po ludzku, osób obdarzonych zdolnością odczytywania czyichś myśli. Świat taki jest niemal doskonały – wszystko jest przewidywalne, ale również w należytym porządku, przestępczość praktycznie nie istnieje, no bo w końcu jak, kiedy ktoś może przeczytać to, co myślisz. Władza skupiona jest w rękach wszechpotężnych prezesów korporacji i wydaje się, że nic nie jest w stanie zakłócić panującej równowagi. Jakże mylne to wrażenie. Jeden człowiek może to zrobić i z konsekwencją godną maniaka robi to, burząc rzeczywistość, która go wykreowała, dając mu ogrom władzy jaką dzierży w swoich rękach.

Fabuła skonstruowana jest bardzo przemyślnie i momentami czytelnik zastanawia się, w jakim to celu autor wspomniał o tym czy o tamtym. Sprawia to wrażenie przypadkowości, ale wrażenie cokolwiek mylne – Bester bowiem napisał swoją opowieść wręcz doskonale. Nie ma tu miejsca na jakąkolwiek przypadkowość, wszystkie elementy układanki mają swoje jasno określone miejsce i razem tworzą jedną spójną całość. Autor jest bardzo skąpy w dawkowaniu informacji, dzięki czemu nie dostajemy wszystkiego od razu, ale powoli odkrywamy kolejne zalety Człowieka do przeróbki i zatapiamy się w lekturze. Powieść jest barwna, naszpikowana mnóstwem pasjonujących akcji, a całość podana jest w formie lekkiej i przystępnej. Język jest żywy i prosty, widać że autor stroni od nadmiernych komplikacji i powieści wychodzi to tylko na dobre. Co ciekawe, pod pozorem niemalże kryminału utrzymanego w fantastycznej konwencji Bester zdołał umieścić w książce znacznie więcej niż mogłoby się na pierwszy rzut oka wydawać. Jest to bowiem historia o ludzkich namiętnościach i o tym jak potrafią one doprowadzić człowieka do zguby. Ale nie tylko, znajdziemy tu również mnóstwo elementów typowo obyczajowych czy społecznych – temat skądinąd modny w latach pięćdziesiątych, w czasie kiedy powstawał Człowiek do przeróbki.

Warto również wspomnieć co nieco o odtwórcach głównych ról, choćby dlatego, że operując schematami, udało się autorowi stworzyć postaci żywe, niemal z krwi i kości. Łatwo jest się z nimi utożsamić, co tylko podsyca chęć czytania. Z wielkim trudem przyszło mi rozstać się z Człowiekiem do przeróbki na dłuższą chwilę, w związku z czym poświęciłem noc, by nie zostawić jej na półce by bezczynnie czekała, aż znowu będę mógł do niej wrócić.

Podsumowując, jest to klasyczne wręcz dzieło – słowo to piszę biorąc pełną odpowiedzialność – pełne akcji, napisane barwnym językiem i z doskonale skonstruowaną fabułą. A żeby było jeszcze lepiej, wydawca naprawdę się postarał i książka wygląda po prostu ślicznie. Czego można chcieć więcej? Chyba tylko tego, żeby teoria, w którą wierzy mój ojczym okazała się nieprawdziwa i podobne powieści powstawały częściej i częściej.

Dziękuję wydawnictwu Solaris za udostępnienie ksiązki do recenzji. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę