Czerwona Mgła - Tomasz Kołodziejczak

Czerwona mgła to zbiór czterech tekstów ze świata, w jakim dzieje się także akcja Czarnego Horyzontu – alternatywnej rzeczywistości, w której na Ziemi pojawiły się istoty z innych planów, nazwane, w nawiązaniu do prozy Tolkiena, elfami i balrogami (Czarnymi).



Jeżeli chodzi o zawartość tego zbioru, to tylko tytułowa mikropowieść ma w nim swoją premierową odsłonę – pozostałe były już uprzednio publikowane. I tak Piękna i graf pojawiła się w antologii Niech żyje Polska: Hura! Tom 1 w 2006 roku, a Klucz przejścia ma już 10 lat – pierwotnie ukazał się w miesięczniku Click! Fantasy w 2002 roku, a później znalazł się także w antologii Tempus Fugit. Tom 2 z 2006. Natomiast Nie ma mocy na docenta zostało opublikowane w Science Fiction, Fantasy i Horror 9/2010.

Wszystkie te teksty opowiadają o Kajetanie Kłobudzkim, geografie i bohaterze Królestwa Polskiego, którym włada elf Bolesław Arr'Rith. W pierwszym z nich Kłobudzki spotyka elfkę Annę Naa'Maar, kata należącego do tajnego zakonu – to tytułowa piękna. Natomiast graf jest jednym z ważnych wodzów balrogów. Oś przewodnią opowiadania stanowi przeciwstawność tych dwóch postaci – sens życia grafa to szerzenie śmierci i cierpienia, podczas kiedy Anna torturuje podobne mu istoty… swoją miłością. Nie ma mocy na docenta traktuje o wyprawie badawczej Kajetana z dwoma naukowcami w celu zbadania jednego z fenomenów magii Czarnych – główną rolę odgrywa tu nieco humorystyczne podejście do badaczy oraz ich niezwykła determinacja. Klucz przejścia przedstawia dzieciństwo głównego bohatera, okoliczności zdobycia tytułowego artefaktu oraz tego, jak z terenów pod jurysdykcją balrogów trafił do Polski i został przygarnięty przez Roberta. Wyjaśnia się także, co spotkało jego młodszą siostrę, o której Kajetan często wspomina w innych tekstach. Z kolei Czerwona mgła jest jedynym opowiadaniem rozgrywającym się na wschodzie, na terenie naszej Ukrainy, a przez to opisującym inny rodzaj zła, jaki przybył z sąsiednich planów – tytułową mgłę i urka-hai. Mamy tutaj charakterystykę całkowicie odmiennego frontu i tego, jak żyją tamtejsi mieszkańcy, z jakimi zagrożeniami się borykają – tekst odświeżający i poszerzający spojrzenie na uniwersum.

We wszystkich tych utworach autor skupia się nie tyle na samej wojnie i działaniach militarnych, ile raczej na tym, jak tego rodzaju specyficzny konflikt (grożący czymś więcej niż jedynie fizyczną śmiercią) wpływa na żołnierzy, ale również, a może wręcz przede wszystkim, na stojących z boku cywili. Kołodziejczak wskazuje też na uniwersalną wartość takich walorów jak poświęcenie, odwaga, miłość czy tradycja. Wytworzona przez te opisy atmosfera, która jest ponura, pokazująca świat na krawędzi, ale jednocześnie dość patetyczna, a czasem rozładowywana przez małe żarty (jak wzmianki o nieustannej pogoni za pieniędzmi Amerykanów), świetnie współgra z kreacją uniwersum. Choć czasami mieszanka heroiczności oraz beznadziejności przekazywana jest w zbyt dużym stężeniu na kartkę papieru. W lekturze może też niektórym przeszkadzać to, że część wyrazów obcych zapisano fonetycznie po polsku, czyli na przykład jako "esemesy" i "enpisy".

Powieść zawiera sporo odwołań, mniej lub bardziej poważnych, do naszej rzeczywistości. Do najbardziej oczywistych należą choćby zapożyczenia z Tolkiena i nadawanie najeźdźcom oraz ich mocom nazw mających już pewne, zwykle negatywne, konotacje w naszym języku ("jegrzy" czy "prikaz"). Pokazuje to, jak duży wpływ mogą mieć zjawiska popkulturowe na życie codzienne oraz jak poprzez nadawanie nieznanemu nazw obarczonych pewnymi skojarzeniami, tak kulturowymi, jak i obyczajowymi, można próbować się z nim oswoić.

Największą wadą Czerwonej mgły jest fakt, że zawiera tylko jeden świeży tekst. Niemniej należy docenić zgromadzenie opowiadań osadzonych w tym interesującym uniwersum w pojedynczym zbiorze. Dzięki temu możemy zapoznać się z nimi w jednym miejscu zamiast szukać po różnych antologiach i starych numerach czasopism. Książka ta, wraz Czarnym Horyzontem, składa się na spójną wizję jednego z ciekawszych polskich światów alternatywnych. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę