The Few

The Few to minigra narracyjna opowiadająca o pilotach walczących w Bitwie o Anglię. Gra zajęła trzecie miejsce oraz zdobyła wyróżnienie za najlepiej napisany podręcznik w czeskim konkursie gamedesignerskim "Czech RPG Kitchen 2012” i w poprawionej wersji została właśnie udostępniona w języku angielskim. Z obszerną zapowiedzią przybliżającą jej tło fabularne możecie zapoznać się w tekście Jeszcze nigdy tak wielu.... Na marginesie nadmieńmy, że gra w swej treści jest "międzynarodowa" – brak jakichkolwiek elementów podkreślających, czy chociaż mogących wskazać, kraj jej pochodzenia.

Elektroniczna broszurka liczy sobie 38 czarno-białych stron w ulotkowym formacie DL. Wypełniają ją historyczne zdjęcia, cytaty, wspomnienia i informacje oraz, oczywiście, zasady gry. Te najważniejsze zostały dodatkowo zebrane w formie ściągawki na ostatniej stronie publikacji.

W grze dużą rolę odgrywa w sumie tradycyjny Mistrz Gry. Pozostali uczestnicy są, równie tradycyjnie, graczami, z których każdy odgrywa lotnika opisywanego przez cztery współczynniki:

Pilotaż (Piloting) – sprawność wykonywania manewrów, Strzelanie (Shooting) – celność, koordynacja itd. podczas powietrznej walki, Osobowość (Personality) – ogólnie pojmowane radzenie sobie w sytuacjach społecznych oraz Żołnierskość (Soldiering) – równie ogólne, przydatne na ziemi, doświadczenie wojskowe. Na początek do wydania na nie jest niewiele, bo 8 punktów wedle podanego schematu. Cała reszta, czyli historia postaci, jej rodzina, charakter itd. to już rzecz czysto fabularna.

Rozgrywka podzielona jest na dwie, występujące zazwyczaj naprzemiennie, fazy. Pierwsza z nich, najobszerniej opisana, to faza Misji (Mission).

Względnie proste zasady obejmują zarówno walkę powietrzną, jak i ataki na cele naziemne. Osobno omówione zostały dwa główne rodzaje samolotów – myśliwce i bombowce – przy czym autorzy lekko różnicują mechanicznie poszczególne modele każdej ze stron konfliktu. Zaprezentowano również szereg różnorodnych misji, w których mogą wziąć udział bohaterowie.

Sama walka sprowadza się do wyboru jednego z opisanych manewrów, dobrze oddających walkę w przestworzach, a następnie wykonania testu sprawdzającego czy wybrany manewr się powiódł. Mamy tu więc siadanie na ogonie przeciwnika, próbę urwania się spod jego luf, ostrzał w różnych sytuacjach, nabieranie wysokości (reprezentowane przy stole przez odpowiednie żetony) dającej przewagę w walce, jak i ucieczkę z pola walki (znów wymagające zgromadzenia żetonów). Specjalne zasady oddają również walkę w szyku – wspieranie lub bycie wspieranym przez skrzydłowego.

Wszystkie testy podczas gry wykonywane są poprzez rzut 3k6 zmodyfikowany o wartość jednego ze współczynników, a następnie porównanie go albo z poziomem trudności, albo z wynikiem rzutu przeciwnika.

Sednem mechaniki jest przy tym możliwość "przeciążania” psychiki podczas walki – obniżając wybraną umiejętność o 1 punkt zyskujemy możliwość powtórzenia rzutu. I tu uwaga, w tekście nie jest wspomniane, czy współczynniki mogą spaść poniżej zera, czy nie.

Dodatkowo, do zobrazowania najważniejszych układów (kto komu siedzi na ogonie, a kto kogo wspiera na skrzydle) używane są pionki reprezentujące poszczególne jednostki.  

Przy tak mocnym aspekcie taktycznym starć nasuwa się kolejna uwaga – szkoda, że nie oszacowano ilości i wyszkolenia sił wroga odpowiednich do rzucenia do walki, tak aby nie zakończyła się ona pogromem bądź masakrą lub przeciwnie – okazała się nie stanowić żadnego wyzwania dla postaci.

Co bowiem zwraca uwagę, to kruchość maszyn. Już pierwsze trafienie powoduje poważne uszkodzenia, natomiast kolejne oznacza konieczność opuszczenia spadającej maszyny. Tu, dzięki prostemu rzutowi k6, możemy dowiedzieć się, czy nasz pilot przeżył. Po zestrzeleniu na terytorium wroga czeka nas z kolei zaplanowanie powrotu i testy związane z jego realizacją.

Druga, o wiele bardziej freeformowa, faza gry to faza Bazy (Base). W czasie między misjami każdy z pilotów ma czas praktycznie dla siebie, a gracze mogą wykorzystać go do swobodnego odgrywania postaci. Za każdym razem musi jednak dojść do konfliktu, wyzwania, sytuacji wymagającej testu, którego powodzenie oznacza możliwość regeneracji wydanego punktu (w skrajnych przypadkach – dwóch) współczynników.

Tekst nie narzuca cierpiętniczej natury tych epizodów, zatem można równie dobrze wzdychać do księżyca w ruinach zbombardowanej biblioteki, jak i podrywać pin-upy w barach dla lotników. Zwłaszcza, że interakcja między graczami, czy – szerzej – grającymi  jest w tej fazie ledwie wzmiankowana.

A potem znów ruszamy w przestworza.

To najmocniejszy, choć nie dość wygrany, punkt the The Few: spirala śmierci, w którą łatwo wpaść podczas desperackiej walki o przetrwanie, ledwie przedłużana przez małe zwycięstwa na ziemi, o które też z czasem będzie coraz trudniej, gdyż w ogniu walki łatwo skusić się na poświęcenie niebojowych współczynników.

Warto wspomnieć również o dwóch innych ciekawych mechanizmach, próbujących podkręcić klimat gry.

Pierwszy z nich to list pożegnalny pisany przez każdego z pilotów, uzupełniany i rozbudowywany przed każdą misją. Kiedy pilot ginie, graczowi pozostaje dokończenie go, podpisanie, a następnie odczytanie współgraczom.

Mechanizm drugi to zdjęcie bliskiej osoby, albo po prostu wyciętego z magazynu kociaka, które każdy z pilotów trzyma w kokpicie, a jego gracz przynosi na sesję. To jednorazowy dopalacz pozwalający na użycie podczas testu aż czterech kostek. Jednak po takiej akcji traci ono swą moc – konieczne jest albo odzyskanie jej przez związaną z tą osobą scenę na ziemi, albo… wymiana fotografii na inną.

W broszurze zamieszczono również parę uwag dotyczących dłuższej kampanii i związane z nią zasady awansu postaci. Zamiast punktów doświadczenia liczymy tu trafienia, a pięcie się w górę w strukturach wojska równoznaczne jest z możliwością wzmocnienia współczynników.  

W tym wszystkim zwraca uwagę łatwość z jaką polegli lotnicy zastępowani są innymi (o stopień niższymi szarżą). Taki ukłon w stronę tradycyjnego modelu gry z jednej strony odbiera trochę dramatyzmu rozgrywce oraz zmniejsza szanse na zaangażowanie się w losy poszczególnych pilotów, z drugiej ukazuje jak epizody kolejnych członków eskadry rozpływają się niczym łzy w kanale La Manche.  

The Few powinna przypaść do gustu przede wszystkim zwolennikom stylu gry w którym taktycznie rozgrywana walka odgrywa dominującą rolę w przygotowywanych przez Mistrza Gry wyzwaniach. Zwłaszcza, że zasady powietrznych pojedynków zostały opracowane bardzo ciekawie, w oryginalny, a przy tym względnie wierny sposób symulując ich specyfikę. Przyda się przy tym trochę wiedzy na temat epizodu II WŚ o którym opowiada gra. Pozwoli to docenić niuanse w specyfice poszczególnych maszyn oraz  lepiej odnaleźć się w przebiegu kampanii, strukturach armii i wojennej rzeczywistości Wielkiej Brytanii.