» Almanach » Teoria RPG » Co to jest RPG?

Co to jest RPG?


wersja do druku

Wprowadzenie dla początkujących


Co to jest RPG?
Jeśli nie wiesz, czym są gry fabularne, przeczytaj ninejszy tekst. Mamy nadzieję, że będzie on pomocy w zorientowaniu się, o co w RPG chodzi.

Odrobina historii

Gry fabularne (RPG, czyli Role Playing Games), powstały na początku lat 70-tych w USA. Nazwę dosłownie tłumaczy się na "gry z odgrywaniem ról", jednak w polskiej terminologii przyjęło się używać nazwy "gry fabularne".

Skąd się wzięło RPG? Gary Gygax wraz z Davidem Arnesonem, na podstawie osadzonej w realiach średniowiecznych gry bitewnej Chainmail, opracowali grę Dungeons and Dragons. Firma Gygaxa, Tactical Study Research (wykupione kilka lat temu przez Wizards of the Coast) wydała D&D w 1974 roku. Parę lat później ukazała się gra Advanced Dungeons and Dragons będąca rozwinięciem pierwotnego pomysłu, a po niej przyszły inne systemy.

O co chodzi w RPG?

Czym są gry fabularne? To zabawa rozgrywająca się w wyobraźni, którą można porównać do dziecięcej zabawy w wojnę czy policjantów i złodziei. Gracze wcielają się w wymyślone postacie i wspólnie przeżywają przygody w wyimaginowanym świecie.

Jednak, w odróżnieniu od dziecięcej zabawy, w grach fabularnych występuje dodatkowa postać: Mistrz Gry (MG), którego zdaniem jest nadzorowanie przebiegu zabawy. Sama rozgrywka zaś opiera się na dialogu gracze – MG. Gracze mówią, co robią ich postacie, natomiast prowadzący podaje im rezultat tych działań.

Prowadzący rozgrywkę zwykle ma przygotowany scenariusz – ramowy plan obejmujący główne wydarzenia, wątki i postacie, które pojawią się w trakcie rozgrywki (spotkanie graczy nazywane jest sesją). Jednak gracze nie są zobowiązani do trzymania się tego planu. Mają swobodę wyboru, jeśli chodzi o to, co zrobią ich postacie: a mogą zrobić co tylko chcą, ograniczone są jedynie konwencja świata oraz (zazwyczaj) prawami fizyki. Tak więc, scenariusz może zakładać odbicie kupca z rąk zbójców, lecz gracze niekoniecznie muszą to zrobić, jeśli znajdą dla siebie ciekawsze lub bardziej dochodowe zajęcie.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

MG, BG i reszta

Gra w RPG opiera się w głównej mierze na rozmowie, rola Mistrza Gry nie ogranicza się jedynie do napisania scenariusza. MG jest kimś więcej – poza tym, że musi nadzorować przebieg całej rozgrywki, odgrywa także wszystkie postacie ze świata gry, których nie kreują gracze. Są to tak zwani Bohaterowie Niezależni (BN), w odróżnieniu od Bohaterów Graczy (BG). BN to wszelkiego rodzaju istoty zamieszkujące świat gry: różnorodne potwory, nieziemskie stworzenia, ale i byty rozumne, obdarzone inteligencją i wchodzące w zaawansowaną interakcję z BG.

Czasem można tez spotkać angielskie skróty używane nawet przez polskich graczy: NPC – Non-Player Character, czyli BN; GM – Game Master, czyli Mistrz Gry. Ten ostatni bywa zresztą różnie nazywany: Referee, Storyteller (Narrator), Dungeon Master (Mistrz Podziemi).

Zadaniem MG jest też nadzorowanie rozgrywki. Pilnowanie, by wszystko odbywało się w zgodzie z realiami świata gry. W RPG bowiem, w odróżnieniu od tradycyjnych gier, nie ma strony wygrywającej ani przegranej. Rozgrywka nie polega zazwyczaj na rywalizacji między graczami ani też na konflikcie gracze – MG. Wynika to z charakteru samej gry. Zazwyczaj Mistrz Gry pełni bowiem wobec graczy rolę narratora. Opisuje, co ich postacie widzą, słyszą, czują.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Gracze natomiast mają nieco łatwiejsze zadanie - wcielają się w postacie biorące udział w grze. Z tego powodu zaleca się osobom wkraczającym w świat RPG zajęcie właśnie miejsca gracza, a nie MG.

Postacie i mechanika

Postacie graczy opisane są zwykle poprzez zbiór cech (różniących się liczbą i rodzajem w zależności od gry) oraz za pomocą elementów dodatkowych (np. umiejętności czy atrybutów specjalnych). Wszelkie dane podczas tworzenia bohatera (jak i późniejsze zmiany wynikłe z gry) nanosi się na kartę postaci. Główne cechy zwykle opisują postać od strony fizycznej (siła, kondycja, itp.) jak i psychicznej (inteligencja, wiedza, itp.).

Do rozwiązywania kwestii spornych w grze służy mechanika. Dzięki niej można rozstrzygać występujące podczas gry konflikty i zdarzenia, których wyniku nie można określić od ręki (starcia zbrojne, upadki, otwieranie drzwi wytrychem, itd.). Sytuacje te przekładane są na konkretne liczby, co umożliwia określenie szansy powodzenia danej czynności.

Zwykle mechanika w celu określenia stopnia pomyślności danej akcji lub też zajścia określonych okoliczności, zaleca rzut kośćmi. W RPG używane są kostki o różnej liczbie ścianek: tradycyjne 6-ścienne, ale także 4-ścienne, 8-ścienne, 10-ścienne, 12-ścienne, 20-ścienne oraz 100-ścienne tworzone poprzez rzut dwiema dziesięciościennymi (jedna wtedy oznacza dziesiątki, a druga jedności). MG, rozpatrując w ramach mechaniki konkretne zdarzenie (np. wspomniane otwieranie drzwi) zwykle określa stopień trudności akcji, dodaje lub odejmuje od tej liczby modyfikatory uwzględniające okoliczności specjalne (np. włamywanie się po ciemku) po czym rzuca kostkami. Wynik określa czy i jak dobrze postaci powiodło się zadanie. Oczywiście, sama procedura w szczegółach jest różna dla każdego systemu, a powyższy opis pokazuje jedynie ogólny rys zagadnienia.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Kilka przydatnych informacji

Gra, jak już wspomniałem, w ogólnych założeniach opiera się schemacie akcja graczy – reakcja MG. Sama sesja trwa przeciętnie 4 do 6 godzin. Aby grać, potrzeba co najmniej jednego MG i jednego gracza, jednak najczęściej spotyka się drużyny składające się z prowadzącego i 3–4 graczy. Przy większej liczbie osób, bywa, robi się zamieszanie, z którym nie każdy prowadzący jest w stanie sobie poradzić.

Jeśli chodzi o systemy RPG (jako system rozumiemy świat plus mechanikę; sam świat zwykło nazywać się settingiem), to istnieje ich olbrzymia liczba w najróżniejszych konwencjach. Mamy więc fantasy, science fiction, horror oraz niezliczone wariacje tej podstawowej trójki, systemy osadzone w rzeczywistym świecie oraz takie, które trudno sklasyfikować (obejmujące światy znane z komiksów czy też wymykające się jakiejkolwiek próbie usystematyzowania, na przykład zapożyczone z telewizyjnych kreskówek). Każdy może w RPG znaleźć coś dla siebie.

Od każdej zasady, każdego schematu, są wyjątki i tak też jest w przypadku RPG. Wspomnę tu tylko, iż istnieje coś takiego jak Live Action Role Playing, czyli potocznie mówiąc, LARP-y. Są to gry "na żywo", podczas których gracze odgrywają postacie cała swoją osobą. Przebierają się w stroje, nie siedzą przy stole, ponieważ najczęściej akcja rozgrywa się w jednym bądź kilku większych pomieszczeniach, brak jest zwykle tradycyjnych kart postaci i kostek. Są także gry terenowe, różniące się od LARP-ów skalą (LARP-y to zwykle kilkanaście – kilkadziesiąt osób, terenówki nawet kilkaset), rozgrywane zwykle na sporym obszarze na powietrzu i trwające kilka lub kilkanaście dni.

Wraz z poznawaniem gier fabularnych możecie odkryć, że nie wszystkie tytuły trzymają się opisanej powyżej "typowej" formy gry fabularnej. Niektóre gry na przykład dzielą obowiązki prowadzącego między graczy, czasem nawet rezygnując z MG. Inne nie używają w ogóle kostek, zastępując je kartami bądź rezygnując z elementów losowych w ogóle. Jeszcze inne skupiają się na wybranych elementach zabawy w RPG. W naszym dziale będziemy pisać tak o grach klasycznych, jak i o wyłamujących się ze schematów.

Na zakończenie

Gry fabularne to rozrywka, miły sposób na spędzenie wolnego czasu. Jak w przypadku każdej zabawy, granie w RPG ma dawać satysfakcję. Istnieją różne sposoby grania w gry fabularne, niektórzy lubią bawić się przy ciastkach i coli, inni przy zapalonych świecach. Jedni uwielbiają polowanie w lochach na potwory, inni preferują pałacowe intrygi. Najważniejsze jednak, by wszyscy byli zadowoleni z zabawy. Nie ma bowiem "najlepszego sposobu grania w RPG". Każdy powinien bawić się tak, jak mu pasuje. Najważniejsze jest to, by wszyscy gracze miło wspominali sesję.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę
Tagi: RPG



Czytaj również

Historia gier RPG, część 1
Prapoczątki naszego hobby
Rzecz o ptakach w grach fabularnych
Skrzydlaci pomagierzy
Bohater do Wynajęcia
Złap ich wszystkich!
- recenzja
Puchar Mistrza Mistrzów 2015 FALKON
Z kamerą wśród Mistrzów
Wielka lista fabuł RPG
Wszystko już było...

Komentarze


~Mateusz "Craven" Wielgosz

Użytkownik niezarejestrowany
    Ładnie
Ocena:
0
Jeden z najlepszych tekstów z pod znaku "co to jest RPG".
Nie uniknął paru wad, ale jest i tak bardzo dobry. Seji : Już kilka ci wymieniłem - w piątek pogadamy pewnie konkretniej.
Ogólnie jeden zarzut może być większy - czasami mam wrażenie, że skracałeś to i że nie byłeś piewien czy piszesz dla wszystkich czy dla RPGowców.
16-10-2002 20:14
Seji
    Craven
Ocena:
0
bledy, ktore mi wypisales, postaram sie poprawic dzis i dac wersje v1.1. :). Co do skracania, to chcialem napisac txt dla laikow albo ludzi, ktorzy jeszcze za bardzo nie wiedza, o co w tym chodzi. Mozliwe, ze za bardzo mysle kategoriami "wszyscy wiedza, co to rpg, ale boja sie zapytac" i faktycznie pare rzeczy uproscilem. Ale z drugiej strony nie chcialem sie wdawac w jakies glebsze rozwarzania, bo to tylko zamieszalo by w glowach (stad np. ledwie wzmianka o storytellingu i mechanikach innych niz kostkowe, np karcianych). Ale pogadamy w piatek, a ja sobie wszystko wynotuje :).
17-10-2002 07:34
~dariusz "brajt" wedrychowski

Użytkownik niezarejestrowany
    kwakwaruni
Ocena:
0
tekst fajny, ale forma przypomina mi raczej skrypt z prelekcji, niz artykul prasowy. owszem, prosto, logicznie, ale zbyt "szybko". tyle ode mnie wstepnie :P
21-10-2002 22:48
~Jerzy 'Sotar' Ambroszczyk

Użytkownik niezarejestrowany
    No, no...
Ocena:
0
Trzeba przynać, że tekst jest niezły i trzyma się kupy. Jednakże może zniechęcić młodszych potencjalnych RPGowców swoją długością, nawałem nowych pojęć i trudniejszymi słówkami. Niemniej może się czepiam, bo nie wiem jaka jest średnia wieku użytkowników serwisu, a poza tym RPG jest raczej dla ludzi inteigentnych, a tacy przetrawią ten artykulik bez wysiłku.
25-10-2002 11:10
~anna hrehorowicz

Użytkownik niezarejestrowany
    fajny tekst
Ocena:
0
moim zdaniem super zacheta do gry tylko fajnie by było pograć sobie wirtualnie!!!!Pomyślcie o tym
30-10-2002 19:02
~pontianak

Użytkownik niezarejestrowany
    :)
Ocena:
0
jestem wdzięczna za tego typu artykuły- jestem zielona jeśli chodzi o rgp:)-a informacje często są oględne i niejasne,pozdrowionka dla początkujących greenhornów:):):):)
21-01-2003 21:37
~Kasia

Użytkownik niezarejestrowany
    podoba mi się
Ocena:
0
22-03-2003 15:34
~Kasia

Użytkownik niezarejestrowany
    :-)))
Ocena:
0
W końcu dowiedziałam się jak się w to gra :-)
22-03-2003 15:42
bjorn
   
Ocena:
0
Chanmail? A nie przypadkiem "chainmail" (kolczuga)?
08-04-2003 21:50
Seji
    Literowka :P
Ocena:
0
Sie poprawi :)
08-04-2003 23:47
~Voldek

Użytkownik niezarejestrowany
    AHHHHHHAAAAAAA!!!!
Ocena:
0
To o to chodzi...
15-04-2003 16:22
~Silmarin

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
gram w rpg..mowiac szczerze od niedawna,ale juz na tyle ze wiem na czym to wszytsko polega... niesamowicie trudno to natomiast wytlumaczyc innym... i dziekuje za jedyny artykul, ktory sobie wydrukuje i bede nosic przy piersi..zielonym bede dawala do poczytania :)
22-04-2003 21:19
~nik@

Użytkownik niezarejestrowany
    Bravo!
Ocena:
0
wreszcie mam w miarę jasny obraz tego w co bawi sie mój brat! (Młody!Już cię rozumię!!!)
27-04-2003 17:12
~Fossa

Użytkownik niezarejestrowany
    Dobre!
Ocena:
0
Bogu niech będą dzięki za ludzi piszących takie rzeczy!
10-06-2003 17:16
~Wicher

Użytkownik niezarejestrowany
    Moloch czuwa
Ocena:
0
i zawita na Polske juz wkrotce :D z wielkim samolotem ktory rozbije sie na warszawskim rynku :)
20-08-2003 16:29
~Rysiek Ryszy Świetlik

Użytkownik niezarejestrowany
    Wreszcie jakaś pomoc!!!
Ocena:
0
Dowiedziałem się o RPG wczoraj i odrazu mnie to zafascynowało.Zaczołem poszukiwania w necie.Jest dużo niejasnych tekstów opisujących tematykę RPG, ale zrozumiałych tylko dla już znających ten temat!Ten tekst jest tym czego szukałem.Teraz będe szukał scenariuszy i innej niezbędnej wiedzy do włączenia się we wspaniały świat RPG.
03-09-2003 16:53
~Stefcia

Użytkownik niezarejestrowany
    fajne
Ocena:
0
ten artykuł uzupełnił moją wiedzę co do rpg, jak mi mój MG tłumaczył nie rozumiałam, dzięki
15-09-2003 11:42
~smaller

Użytkownik niezarejestrowany
    aah
Ocena:
0
do tej pory bawiłem sie głównie cRPG ale teraz sądze że to jest lepsze niesie więcej niespodzianek :-)))))
27-09-2003 14:54

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Hej! Piszę właśnie pracę na historię kultury (jestem na kulturoznawstwie)i potrzebowałam czegoś na temat genezy powstania rpg. dzienx, ze w koncu cos znalazłam!
26-10-2003 22:47
~Letiah I Już

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
Hej! Piszę właśnie pracę na historię kultury (jestem na kulturoznawstwie)i potrzebowałam czegoś na temat genezy powstania rpg. dzienx, ze w koncu cos znalazłam! Gry fabularne jako wydarzenie kulturowe. co wy na to?
26-10-2003 22:47

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.