Autor: Paweł 'chimera' Cybula
Kiedy myślę o Tybecie w kontekście twórczości Lovecrafta, pierwszymi rzeczami przychodzącymi mi do głowy są kolonie Mi-Go w Himalajach oraz tajemniczy płaskowyż Leng, na który wejście mogłoby się znajdować właśnie w tej części świata. Poświęcenie kolejnego podręcznika z serii Secrets of… właśnie Tybetowi wzbudziło moje żywe zainteresowanie – oczekiwałem egzotycznego settingu płynnie wpasowującego się w wizję świata stworzoną przez amerykańskiego ojca współczesnej grozy.
Podręcznik rozpoczyna rozdział opisujący Historię i kulturę Tybetu (Tibetan History and Culture). Wydarzenia zawarte w kalendarium są interesujące, wielu poświęcono też więcej niż tylko dwa, trzy zdania. Elementy Mitów są bardziej sugerowane niż opisane, aczkolwiek dłuższy fragment przedstawia wzajemnie przenikanie się naszej rzeczywistości i Krain Snów. W rozdziale tym znajdziemy również informacje na temat tybetańskiego krajobrazu, osadnictwa, oraz zamieszkujących tę krainę ludów, z uwzględnieniem klas społecznych oraz systemu rządów. Pojawia się też kilka typowych umiejętności oraz zawodów dostępnych dla miejscowych Badaczy. Zwraca uwagę fakt, że przedstawiony obraz jest bardzo rzeczowy i pozbawiony częstego idealizowania kultur Dalekiego Wschodu – uwaga ta odnosi się zresztą do całości podręcznika.
Kolejny rozdział, poświęcony Religii (Tibetan Religion), rozpoczyna się od generalnego opisu tybetańskich klasztorów. Następnie podano kilka ich przykładów wraz z sugestiami odnośnie scenariuszy. W dalszej części rozdziału umieszczono informacje na temat poszczególnych odłamów buddyzmu, dalajlamów oraz symboli i narzędzi wykorzystywanych w obrzędach religijnych. Przedstawiono również kilka czarów wykorzystywanych przez mnichów (np. lewitacja) oraz sztukę Tupla, polegającą na wizualizacji i tworzeniu materialnych przedmiotów, które szybko jednak nabierają mrocznego charakteru, jeżeli nie zostaną odesłane w niebyt. Poza tym w rozdziale odnajdziemy informacje dotyczące Tybetańskiej Księgi Umarłych, szamanizmu Bön, makabrycznych pogrzebów powietrznych oraz pobytu Madame Blavatsky w Tybecie, a wszystko to gęsto przetykane różnego rodzaju ciekawostkami. Pomimo pewnej fragmentaryczności to bardzo dobra część podręcznika.
W Tybetańskich bóstwach i potworach (Tibetan Gods and Monsters) przybliżono tylko kilka stworów ze świata Mitów, z których najobszerniej i najciekawiej opisano M' and Ybula, rasę hybryd ludzi i Istot z Głębin, potężnych czarowników, których początki sięgają momentu wypiętrzenia się dna oceanu i powstania łańcucha Himalajów. Nieco więcej miejsca poświęcono też Mi-Go i ich urządzeniom. Pomimo tego, rozdział ten pozostawia uczucie niedosytu – tym bardziej, że zupełnie pominięto w nim tybetańską mitologię.
Na szczęście nie dzieje się tak w przypadku kolejnej sekcji podręcznika, która poświęcona jest Wybitnym osobom (Notable Persons) związanym z Tybetem. Co ciekawe, tylko jedna z nich to Tybetańczyk – trzynasty dalajlama. Pozostałą część rozdziału zajmują opisy wypraw zachodnich odkrywców, naukowców, misjonarzy i agentów, poczynając od czternastowiecznych franciszkanów, do przeszkolonych przez CIA bojowników w drugiej połowie dwudziestego wieku. Opisy są obszerne i umożliwiają Strażnikowi łatwe wkomponowanie wymienionych osób i wydarzeń w prowadzone przez siebie scenariusze.
Dosyć dokładnie zaprezentowano również trudności związane z Podróżowaniem do Tybetu kiedyś i teraz (Travelling to Tibet). Tematowi temu poświęcono cały rozdział, w którym ujęto utrudnienia związane z ukształtowaniem terenu, brakiem infrastruktury, licznymi bandytami i polityczną specyfiką regionu. Podano również współczynniki tybetańskich mastifów, czyli ogromnych psów strażniczych, z którymi spokrewniony był słynny Saba z W pustyni i w puszczy.
W następnej części, opisie Lhasy (Lhasa), uwzględniono najważniejsze lokacje, kilkoro przykładowych Bohaterów Niezależnych, a także zmiany, jakim miasto ulegało w kolejnych dekadach. Rozdział ten zawiera również ogólne informacje na temat tybetańskiej kuchni, broni, świąt i alfabetu. Podobnie jak pozostałe części podręcznika, także ten materiał nie jest może porywający, ale solidny i na tyle rozbudowany, że każdy Strażnik powinien w nim znaleźć coś użytecznego.
Kolejne 25 stron zajmują trzy scenariusze umiejscowione w Tybecie. Nie są one, niestety, najwyższych lotów: pierwszy, Śniąc o rzece nocy (Dreaming of the River of Night) umieszczony jest w Krainach Snów i tak naprawdę elementy tybetańskie są tutaj tylko mało znaczącym dodatkiem. Na dodatek przygoda jest potwornie liniowa. Jedyne, co warte jest w niej uwagi, to przejście z Tybetu do Krain Snów, które może zostać wykorzystane w jakimś innym scenariuszu rozgrywającym się w tym regionie. Druga przygoda, Miasto kompanii (Company Town), skupia się na machinacjach Mi-Go i pozostającej pod ich wpływem wiosce w pobliżu tybetańskiego klasztoru. Prosty, ale całkiem niezły scenariusz, który z powodzeniem można zaadaptować do praktycznie każdego settingu grozy. Trzeci scenariusz to nieporozumienie. W Powstań, śpiący! (O' Sleeper! Arise!) Badacze znajdują magiczną bramę w jednym z domów w Lhasie, przechodzą przez nią i staczają pojedynek z kultystami próbującymi przebudzić Gwiezdny Pomiot Cthulhu. Taką przygodę każdy w miarę rozgarnięty Strażnik mógłby stworzyć na kolanie w pięć minut.
Podręcznik kończą trzy krótkie dodatki: konwersja zasad siódmej edycji, pod którą pisany był ten dodatek, na zasady edycji poprzednich, słowniczek wyrażeń tybetańskich oraz bibliografia.
Jeżeli miałbym określić tę pozycję w dwóch słowach, powiedziałbym "solidna robota". Odpowiednia dawka konkretnych informacji, umiejętnie wplecione wątki Mitów, sporo ciekawostek. Łyżką dziegciu są dwa bardzo słabe scenariusze i uboga szata graficzna podręcznika, który wciąż jednak uznaję za godny polecenia.
Dziękujemy sklepowi Rebel za przekazanie podręcznika do recenzji
