Timeline: Polska

Timeline Polska to przygotowana i wydana przez Rebel pozycja z serii Timeline autorstwa francuskiego socjologia, Frédérica Henry'ego, znanego także z serii Budowniczowie czy jako współautor wydanego niedawno Conana. Tym razem 110 kart w formacie mini euro dotyczy różnych wydarzeń z historii Polski od pierwszych wzmianek w źródłach literackich po 2013 rok.

Karty są dwustronne, na jednej stronie widnieje grafika i nazwa, na drugiej pojawia się jeszcze data i ewentualnie nazwisko bądź instytucja związana z danym wydarzeniem. Wydarzenia są zróżnicowane, mamy więc i początek rozbicia dzielnicowego, i powstanie pierwszego w Polsce lokalu McDonald’s. W skład talii wchodzą wynalazki, bitwy, budowle, dzieła, itp. Ilustracje zdobiące karty są może nieco schematyczne, ale miłe dla oka i ułatwiają zapamiętywanie dat. W jednym przypadku pozwalają nawet prawidłowo zinterpretować nazwę karty: Królestwo Polskie. Gdyby nie ilustracja, moglibyśmy nie domyślić się, że chodzi o utworzoną w 1830 r. Kongresówkę. Trzeba jednak przyznać, że niektóre z przedstawionych na kartach postaci historycznych niekoniecznie przypominają te rzeczywiste.

Rozgrywka jest banalnie prosta. W zależności od liczby graczy każdy otrzymuje od 4 do 6 kart i kładzie je przed sobą datą do dołu. Pierwszy gracz wykłada z potasowanej talii kartę stroną z widoczną datą w tzw. obszarze gry, a następnie dokłada jedną ze swoich kart. Jeżeli uzna, że opisane na niej wydarzenie miało miejsce wcześniej niż wydarzenie odzwierciedlone na wyłożonej karcie, kładzie ją po lewej stronie tej karty, jeżeli później, po prawej. Następnie, przez odwrócenie karty na stronę z datą sprawdza się, czy podjęta przez gracza decyzja była słuszna. W przypadku pomyłki gracz kartę odrzuca, a w jej miejsce dociąga kolejną z talii. Jeżeli wybrał słusznie, następny gracz musi zdecydować, mając na względzie już obie wyłożone karty – swoją może położyć po lewej, po prawej, albo pomiędzy nimi. Wygrywa ten, kto pierwszy pozbędzie się wszystkich swoich kart. Jeśli zwycięzców jest np. dwóch, toczą pojedynek do pierwszego błędu.

Gdyby posługiwać się typowo planszówkową miarą, należałoby powiedzieć, że karty nie są zbalansowane. W przypadku Timeline’ów to jednak nie wada, a raczej swoista cecha. Jedne z kart przedstawiają wydarzenia chronologicznie oczywiste, jak chrzest Polski, bitwa pod Grunwaldem czy wybuch drugiej wojny światowej. Inne mogą nastręczać nieco trudności nawet osobom jako tako zorientowanym w historii: wynalezienie Polemoskopu, wyprodukowanie pojazdu Melex czy wyginięcie tura. I choć ktoś może mieć pecha, trafiając na kilka takich niejasnych kart, trzeba przyznać, że to niezbalansowanie częściowo wyrównuje szanse, w pewien sposób blokując graczy bardziej obeznanych w historii Polski. Nie trzeba też znać dat dokładnie, czasem przydaje się intuicja albo po prostu zdrowy rozsądek: każdy odróżni wydarzenie średniowieczne od dziewiętnastowiecznego. Jednak, gdy ktoś usiądzie do po raz pierwszy czy drugi do gry, mając za przeciwnika osobę ograną w Timeline: Polska, więc już oswojoną z nietypowymi datami, może poczuć się mocno sfrustrowany.  

Im więcej osób przy stole, tym gra staje się trudniejsza. Przy sześciu-ośmiu osobach (4 karty na ręku) już w pierwszej kolejce mogą pojawić się spore problemy z decyzjami. Niestety, wówczas bardziej daje się we znaki losowość. Nad przebiegiem rozgrywki można próbować w niewielki sposób zapanować, wykorzystując jawność kart należących do graczy. Skoro znamy karty przeciwnika, możemy tak wykładać swoje, by np. "zagęścić" wydarzenia w obrębie jednego wieku. W ten sposób zmusimy oponenta do niełatwych decyzji: gdzie umieścić wymyślenie spinacza biurowego, gdy na stole leży wynalezienie lampy naftowej, kamizelki kuloodpornej i pierwszy śmigłowiec? To jednak możliwe dla tych, co grę (daty) już trochę znają. W takim zastawianiu pułapek trzeba też uważać, bo choć gra jest szybka, myśliciel może to tempo spowolnić.

W Timeline: Polska można zagrać kilka razy pod rząd i nawet nieźle się przy tym bawić, choć regrywalność, która jest tu siłą rzeczy mocno ograniczona, i banalność rozgrywki powodują, że gra nudzi się szybko i trzeba jej dać trochę odpocząć. Mimo to może się dobrze sprawdzić jako filler lub imprezówka. Grę można też próbować nieco sobie utrudnić, każąc graczom podawać dokładną datę wydarzenia i/lub uzupełniać ją o podanie prawidłowego nazwiska postaci stojącej za danym wydarzeniem. Co ważne, żywotność tytułu można trochę przedłużyć, łącząc ją z innymi pozycjami z serii Timeline, jak Wynalazki czy Odkrycia (ze Star Wars raczej połączyć się nie da).

Tytuł z pewnością dobrze się sprawdzi w roli gry edukacyjnej, dzięki której dzieci i młodzież mogą ćwiczyć daty „szkolne”, ciesząc się również z poznawania wydarzeń nieoczywistych. To też utrudnia jej ocenę, ponieważ jako nowoczesna gra "planszowa" wypada słabo, dobrze natomiast, jako narzędzie edukacyjne.

Plusy:

• walor edukacyjny
• zróżnicowane wydarzenia historyczne
• przyjemne dla oka grafiki
• możliwość łączenia z innymi Timeline’ami
• przyjemny i szybki filler

Minusy:

• losowość (im więcej graczy, tym bardziej daje w kość)
• niezbalansowanie kart pod względem trudności
• słaba regrywalność
• mechaniczna banalność
• nowicjusze z weteranami raczej nie wygrają

Dziękujemy Wydawnictwu REBEL.pl za przekazanie gry do recenzji.