Wśród obcych

Napisać, że na początku powieści Mor przeżywa trudne chwile, byłoby eufemizmem. W wyniku wypadku samochodowego ginie jej siostra, a ona sama zostaje kaleką. Zaborcza matka staje się nie do zniesienia, więc protagonistka ucieka z domu, co z kolei wydaje ją na łaskę długo niewidzianego ojca, który porzucił rodzinę dawno temu. W końcu trafia do szkoły z internatem i z miejsca staje się celem ataków dobranych już w grupy koleżanek – nie dość, że utyka, to jeszcze mówi z walijskim akcentem. Bohaterka, pomimo braku wielkich nadziei względem swej najbliższej przyszłości, wie jednak, że da sobie radę – ma przecież książki.

Czar Wśród obcych ma swoje źródło właśnie w pochwale czytania. Mor to wielka miłośniczka literatury science-fiction – jest otwarta na inne gatunki, lecz SF zdecydowanie wiedzie u niej prym. Znaczna część powieści, która ma formę pamiętnika, poświęcona jest przemyśleniom, recenzjom oraz dyskusjom związanym z książkami. Ważną rolę w fabule odgrywa także lokalny klub miłośników fantastyki, a bohaterka za jedno z najważniejszych dokonań cywilizacyjnych uważa system wypożyczeń międzybibliotecznych. Czytane pozycje są dla Mor źródłem refleksji oraz pociechy, a dla polskiego czytelnika mogą być swoistym przewodnikiem po literaturze przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Duże brawa należą się tłumaczowi oraz redakcji za obszerne przypisy, przybliżające autorów oraz powieści u nas zapomniane lub w ogóle nieznane.

Pochwalić należy także ciekawy system magii oraz postać protagonistki. Mor można co prawda uznać za nieco zbyt dojrzałą jak na swój wiek, lecz to akurat można wiązać z traumatycznymi przeżyciami, których doświadczyła w ostatnim czasie. Poza tym jest nieco zagubioną dziewczyną, która musi odnaleźć się w nowym miejscu, radzić z docinkami koleżanek, a przy tym z budzącą się seksualnością. Bez obaw – ten ostatni temat został potraktowany z wyczuciem i bez uciekania w banał. Magia zaś pełni tu rolę dopełnienia fabuły. Magiczne nadużycia matki, interakcje z wróżkami i czary obronne stanowią jedynie dodatek oraz źródło pewnych dylematów natury moralnej, z którymi musi zmierzyć się Morwenna. Nie ma tu bowiem spektakularnych pojedynków, potężnych zaklęć ani potężnych artefaktów – tu każdy przedmiot może stać się na swój sposób magiczny, a moc bierze się z intencji.

Wspomniany brak akcji jest jednym z zarzutów, który można by postawić powieści Jo Walton. W pewnym sensie można bowiem stwierdzić, że Wśród obcych zagubiło się gdzieś pośród dzieł, które przewijają się przez tę pozycję, że tak pięknie ukazana miłość do czytania przyćmiewa treść utworu. Niektórym czytelnikom brakować będzie zapewne bardziej wyraziście zarysowanej fabuły oraz efektowniejszego finału. Taki jest jednak czar tej opowieści – główne role odgrywają tu refleksje i emocje. Leniwe tempo ma jednak swój urok, a Morwenna potrafi w niezwykle przekonywający sposób wciągnąć do swego świata. Może i powtórzę słowa polecenia z okładki, ale ta powieść nie zawiedzie nikogo, dla kogo książki są ważne.