» Recenzje » The Unreal and the Real: Selected Stories Volume Two: Outer Space, Inner Lands

The Unreal and the Real: Selected Stories Volume Two: Outer Space, Inner Lands


wersja do druku

Le Guin pełna fantastyki

Redakcja: Matylda 'Melanto' Zatorska

The Unreal and the Real: Selected Stories Volume Two: Outer Space, Inner Lands
Skoro pierwszy tom The Unreal and The Real był poświęcony bardziej mainstreamowym tekstom Ursuli K. Le Guin, to można się spodziewać, że druga część jej zebranych opowiadań, Outer Space, Inner Lands będzie obfitowała w fantastykę. Tak jest w istocie: dominują tutaj teksty rozgrywające się w uniwersum Hain oraz te nienależące do żadnego konkretnego cyklu. Co ciekawe, jest tu także jeden utwór osadzony w realiach Ziemiomorza.

Zbiór opowiadań otwiera chyba najsłynniejszy tekst, który często ukazywał się w naszym kraju – The Ones Who Walk Away From Omelas (Ci, którzy odchodzą z Omelas). Pomimo upływu lat i wielokrotnej lektury nadal ujmuje i porusza, stawiając bardzo niewygodne i trudne pytania o szczęście, jego cenę, a także dobro i zło, trafiając w samo sedno tych zagadnień. Poza tym najciekawiej wypada bodaj najdłuższy tekst całego zbioru, The Matter of Seggri. W nim Le Guin odwraca typowe podejście feministyczne i analizuje świat, w którym rolę dominującą społecznie sprawują od wieków kobiety. Za pomocą badaczy Ligi Światów autorka przedstawia zmiany następują w tym świecie, jak przebiega emancypacja… mężczyzn, traktowanych dotąd tylko jako seks-zabawki i rozpłodowcy. To bardzo wnikliwe i przejmujące spojrzenie na to, czym tak naprawdę determinowane są postawy społeczne i jak trudno wyjść z pewnych ugruntowanych schematów myślowych na temat ról płciowych i przyjętego podziału obowiązków.

Interesującym tekstem jest Nine Lives, gdzie do dwóch ledwo tolerujących się naukowców, którzy zajmują się rozmaitymi badaniami naukowymi, dołącza dziesiątka klonów jednej osoby. Autorka porusza nie tylko problem funkcjonowania ludzi w zamkniętym środowisku, bez kontaktu ze światem zewnętrznym, ale i przedstawia ciekawe spojrzenie na kwestię klonowania. Mało tutaj moralizowania czy patrzenia na to zjawisko od strony dobra/zła – pisarka skupia się przede wszystkim na tym, jak klony funkcjonują, jak mogłaby się zmienić percepcja takich istot, jak postrzegałyby one świat czy radziły sobie ze stratą. I, jak zawsze gdy Le Guin rozpatruje "ludzką" naturę oraz uczucia, wychodzi tekst najwyższej próby. W tym tomie znajdują się także świetne, króciutkie, ledwie kilkustronicowe opowiadania: Mazes i The First Contact With Gorgonids. Oba przedstawiają kwestię kontaktu gatunku ludzkiego z obcymi, choć brak tutaj kosmosu, obcych planet i blasterów. Le Guin trywializuje to, jak mogłoby się wydawać, niezwykle ważne wydarzenie w historii ludzkości. W pierwszym tekście całkowicie odwraca kwestię "szczurów laboratoryjnych", co okazuje się dość świeżym i zaskakującym pomysłem; natomiast drugi utwór to opis napotkania kosmitów przez… przypadkowych turystów zwiedzających Australię, co tworzy absurdalną i całkiem swojską atmosferę.

The Shobies Story to kolejny tekst z uniwersum hainańskiego – tym razem kręci się on wokół próby praktycznej nowego, błyskawicznego sposobu przemierzania przestrzeni kosmicznej; bardzo silny nacisk został położony na kreację załogi pojazdu, ich odczucia, to jak czują się ze swoją rolą, jak godzą się z tym, co się z nimi może stać i się dzieje. Z kolei w Betrayals Le Guin pisze ogólnie o wojnie, nienawiści i konfliktach oraz o odpowiedzialności władzy (i każdego z nas) za przemoc dookoła nas. Jak zwykle u niej zarysowane portrety postaci są przejmujące, a pojawiający się wątek romansowy delikatny i nienachalny. Bardzo ciekawym opowiadaniem jest Solitude, przedstawiające badania etnologiczne przeprowadzane przez hainańską obserwator wykorzystującą do tego własne dzieci. Świetnie wypada rozdźwięk w odbiorze obcej kultury przez już dorosłą osobę oraz przez małolatów, dla których to praktycznie pierwsza i natywna kultura. Warto przy tym opowiadaniu pamiętać, że ojciec Le Guin był antropologiem. Także kilka kolejnych tekstów prezentuje próbę poznania i zrozumienia obcych (nie tylko pod względem fizyczności) ras – The Fliers Guy opowiada o ludzie, któremu wyrastają skrzydła i wszelakich implikacjach tego stanu; The Silence of the Asonu jest o całkowicie milczącej z jakiegoś powodu rasie i próbie rozwikłania jej tajemnicy. Z kolei The Wife's Story i The Poacher przedstawiają znane fabuły w odmienny, świeży i przewrotny sposób.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Natomiast jedynym opowiadaniem umieszczonym w uniwersum Ziemiomorza jest The Rule of Names (na co wskazywać może już sam jego tytuł). Prezentuje raczej prostą, ale interesującą historię o pewnym spokojnym nauczycielu zamieszkującym obrzeża archipelagu, którego śladem podąża mag. Powrót do Ziemiomorza to zawsze przyjemne doświadczenie, a narracja tekstu nawiązuje do wydarzeń cyklu i przypomina podstawowe zasady rządzące tym światem.

Trudno jednoznacznie podsumować ten zbiór. To prawdopodobnie jedne z najbardziej charakterystycznych (jak The Ones Who Walk From Omelas) opowiadań legendy literatury fantastycznej. Le Guin swobodnie przemieszcza się pomiędzy różnymi estetykami, nie zamykając się w czystym science fiction (choć sporo tutaj tekstów z cyklu hainańskiego). Jednak pomimo wielości tematów można zauważyć, że głównym obiektem jej zainteresowania jest człowiek, nieraz schowany pod różnymi przebraniami i maskami obcości, a także jego uczucia, doświadczenia, sposób przeżywania emocji i radzenia sobie z ekstremami. W tych opisach wychodzi chyba największy kunszt językowy Le Guin, która nawet sprawy zwyczajne czy uczucia odgrywane już wielokrotnie w literaturze opisuje pięknie. Dlatego właśnie warto zapoznać się z jej prozą, a także poznać jedną z pierwszych autorek fantastyki, dla której kwestie płci i roli społecznej były ważnymi elementami twórczości.

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę
10.0
Ocena recenzenta
-
Ocena użytkowników
Średnia z 0 głosów
-
Twoja ocena
Mają na liście życzeń: 0
Mają w kolekcji: 0
Obecnie czytają: 0

Dodaj do swojej listy:
lista życzeń
kolekcja
obecnie czytam
Tytuł: The Unreal and the Real: Selected Stories Volume Two: Outer Space, Inner Lands
Cykl: The Unreal and the Real
Tom: 2
Autor: Ursula K. Le Guin
Wydawca: Small Beer Press
Data wydania: 27 listopada 2012
Liczba stron: 320
Oprawa: twarda
ISBN-13: 978-1618730350



Czytaj również

Czarnoksiężnik z archipelagu
Magiczna podróż do Ziemiomorza
- recenzja
Rybak znad Morza Wewnętrznego
Opowiadania z Ekumeny i trochę więcej
- recenzja
Sześć światów Hain
Człowiek oczami Ursuli K. Le Guin
- recenzja
Ziemiomorze
Alternatywa dla Tolkiena
- recenzja
Ziemiomorze
Znać trzeba i basta!
- recenzja

Komentarze


Jeszcze nikt nie dodał komentarza.

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.