Rycerz spod Ciemnej Gwiazdy - T. H. White

Solaris ostatnio nie próżnuje, jeśli chodzi o wydawanie klasyki światowej fantasy. Na półkach właśnie pojawiła się kolejna powieść Johna Crowleya, w zapowiedziach dumnie figuruje cały kultowy cykl Majipoor, a tymczasem nowe wydanie sagi Był sobie raz na zawsze król T. H. White'a wzbogacone zostało o kolejny pięknie wydany tom. Mowa oczywiście o Rycerzu spod Ciemnej Gwiazdy.

Trzeci tom najsłynniejszego retellingu legendy arturiańskiej skupia się na postaci Lancelota – najpotężniejszego rycerza na świecie, będącego też przy okazji rycerzem... najbrzydszym i targanym największymi wątpliwościami, przez co sam siebie obdarza tytułowym przydomkiem. Ów wielki heros, pomimo ogromnej siły i biegłości w sztuce rycerskiej, nie potrafi zaznać szczęścia, a to za sprawą tragicznej miłości do Ginewry – żony Króla Artura, zakochanej zresztą z wzajemnością w Lancelocie. Kawaler, wiedziony rozpaczą i pragnieniem zachowania honoru, podejmuje się coraz to nowych zadań, byleby tylko wyrzucić z pamięci obraz ukochanej. Jak łatwo się domyślić – kolejne przygody nic w tym względzie nie zmieniają, a bohater i tak kończy w ramionach miłości swojego życia, co sprawia, że jego katusze stają się jeszcze dotkliwsze.

Historia opowiedziana w Był sobie raz na zawsze król niewątpliwie ewoluuje z każdym kolejnym tomem, i nie chodzi tu bynajmniej o tak prostą rzecz, jak postęp fabuły. Pierwsze dwie części cyklu utrzymane były raczej w konwencji humorystycznej – prym wiódł tu zwłaszcza Merlin, który w trzeciej odsłonie pojawia się zaledwie na sekundę. Rycerz spod Ciemniej Gwiazdy dodaje historii nieco szarości – elementy satyryczne nie zdarzają się tu tak często, tłuczenie się po głowach mieczami zostaje zastąpione ścinaniem tych pierwszych, zaś problemy nurtujące bohaterów nabierają głębi.

Historia Lancelota to przede wszystkim opowieść o tym, jak trudne mogą być wybory lojalnościowe oraz o walce z najtrudniejszym z przeciwników, jakim zawsze jest własne sumienie. Autor snuje też dygresyjne rozważania nad dojrzewaniem i "urokami" wieku średniego, poświęcając temu tematowi kilka dobrych stron. Te ostatnie równie dobrze można by wyrwać z książki i sprzedawać jako oddzielny esej o tematyce socjologicznej, bowiem chyba po raz pierwszy w całej sadze czuć, że White traktuje ten temat wyjątkowo poważnie. Autor nie unika też okazji, by po raz kolejny zaznajomić czytelnika ze swoimi poglądami na temat wojny i stosowania przemocy jako takiej.

Widać wyraźnie, że kultowa saga nabiera rozpędu. O ile pierwsze dwa tomy byłyby zjadliwe i zrozumiałe nawet dla młodszego czytelnika, to już Rycerz spod Ciemniej Gwiazdy okazuje się książką poważniejszą, skierowaną przede wszystkim w stronę ludzi stojących u progu wejścia we w pełni dorosłe życie. T. H. White nie skąpi rad i wskazówek, unikając tym razem przyciężkiej moralizatorskiej nuty, tak mocno wyczuwalnej we wcześniejszych odsłonach cyklu.

Muszę przyznać, że Rycerza... czytało mi się znacznie lepiej niż dwie pierwsze części tej kultowej sagi – być może właśnie dlatego, że jestem jego idealnym targetem. Dzięki niemu nabrałem jednak nowej chęci do zapoznania się z kolejnymi tomami, mając nadzieję, że są one utrzymane w podobnych tonie i konwencji. Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę