Kane (Karl Edward Wagner)

Żywot antybohatera fantasy nie jest lekki. Trzeba w końcu skądś czerpać źródło wiecznego bólu egzystencjalnego, powody do krwawych zemst i rozpaczań nad grobem bliskich. Co gorsza, przydatne jest wiarygodne uzasadnienie posiadania przez bohatera zarówno kondycji fizycznej, jak i wiedzy magicznej, czy innej, a także tej szczypty oryginalności, dzięki której wybijemy się w tłumie innych so edgy antyherosów. Kane, postać stworzona przez Karla Edwarda Wagnera, posiada to wszystko, na dodatek jest być może, obok marudnego Elryka, jednym z pionierów tego (arche)typu postaci, a książki o nim, czy też wokół niego, są niezmiennie fascynujące, choć jest ich w zasadzie tylko trzy + parę zbiorów opowiadań...

Kim jest Kane? Co bystrzejszy wypatrzy może w tym imieniu nawiązanie do bilbijnego Kaina, i jest to wniosek jak najbardziej trafny - choć przeszłość tego herosa jest umyślnie przedstawiona bardzo fragmentarycznie i niejasno, wiadomo, że jest to jeden z pierwszych ludzi, który zbuntował się przeciw swojemu "szalonemu" Stwórcy i (w bardzo niejasnych okolicznościach) zadusił brata. Został za to napiętnowany specyficzną nieśmiertelnością, oraz "znamieniem Kane'a", to jest spojrzeniem mordercy. Dlaczego nieśmiertelność Kane'a jest specyficzna? Otóż można go zranić, teoretycznie można też go zabić, choć nigdy nikomu się to nie udało (nie, żeby brakło prób), ale jego rany leczą się szybko i nie zostawiają blizn, utrzymując ciało Kane'a w stanie pierwotnym - potężnie umięśnionego, leworęcznego, rudowłosego mężczyzny.

Choć to może banał, Kane, jako nieśmiertelny, nie jest postacią, z którą czytelnik łatwo mógłby się identyfikować, nie taki zresztą był zamysł autora - Kane przypomina bardziej żywioł, którego motywy i plany pozostają często zagadką, a żywot ludzki ma niewielką, o ile jakąkolwiek wartość; w końcu z punktu widzenia Kane'a, on sam jest jedyną stałą w świecie. Wrażenie obcości pogłębia też fakt, że względnie rzadko wydarzenia przedstawiane są z jego własnej perspektywy - zazwyczaj nominalnie bohaterem powieści jest mąż lub kobieta, który z tych czy innych powodów staje się towarzyszem wielkiego K, dopiero w opowiadaniach można spojrzeć jego oczami, a i otrzymując niepełny obraz. Być może dlatego - z braku osobistej perspektywy - w zasadzie tylko dwie cechy wagnerowskiego bohatera można uznać za pewność - nie znosi być czyimkolwiek podwładnym, szczególnie bogów czy demonów, oraz jego plany są skazane na niepowodzenie, czy to za jego własną sprawą, czy w wyniku fatalnych splotów okoliczności. Sam Kane niepowodzenia losu zazwyczaj znosi dobrze (?), w końcu ma czas, a nawet gdy ogarnia go znużenie, ostatecznie udaje mu się wykrzesać z siebie iskrę, która pchnie go do dalszego działania i nowych przygód. Ciekawym elementem uniwersum Kane'a są rzucane tu i ówdzie nawiązania i wspomnienia dawnych przygód Kane'a, z których niektóre okazują się być tematem innej książki lub opowiadania. I choć historie te dzieli zazwyczaj otchłań czasu (wyjątek - akcja opowiadania "Chłód mego serca" rozgrywa się niemal bezpośrednio po "Mrocznej Krucjacie"), świat nabiera życia i pozwala na choć pobieżne składanie, niczym układanki, dziejów Kane'a.

Same książki prezentują bardzo dobry warsztat, prezentując bardzo dobre wyczucie tempa akcji, wewnętrzną spójność i, co być może najciekawsze, szeroką paletę nastrojów, czy też tematów. Choć nominalnie większość opowieści o Kane przynależy do starego dobrego fantasy z gatunku "sword and sandal" (vide Conan), to autor w ramach konwencji gatunku zaserwował zarówno standardowe intrygę, wojnę (często oba te wątki są przeplecione), magię, czy samotne, choć pełne akcji przygody, ale również spokojniejsze, melancholijne, czy nawet zahaczające o filozofię opowiadania, albo krótkie formy, w których Kane pojawia się dopiero na sam koniec, dając, czasem zupełnie przypadkiem, puentę wydarzeniom.

Czy warto zatem zapoznać się z historią rudowłosego wojownika z mordem w oczach? IMO jak najbardziej tak, ba, posunę się nawet do nazwania go pozycją obowiązkową w gatunku, oraz postawienia go na równi z Conanem i Elrykiem (albo nawet ponad tego drugiego).

Na cykl przygód Kane'a składają się następujące wydane w Polsce książki:

• "Pajęczyna utkana z ciemności" (Darkness Weaves)
• "Krwawnik" (Bloodstone)
• "Mroczna Krucjata" (Dark Crusade)
• "Cień Anioła Śmierci" (Death Angel's Shadow, zbiór opowiadań)
• "Wichry Nocy" (Night Winds, zbiór opowiadań)