Jak NIE zginie ludzkość. Prognozy naukowca i wizjonera - Andrzej Zimniak

Prognozy naukowców odnoszące się do przyszłości naszego gatunku na ogół nie brzmią optymistycznie. Co rusz słyszymy coraz to bardziej porażające i fantastyczne teorie odnośnie końca ludzkości i coraz mniej się nimi przejmujemy. Dzieje się tak zapewne dlatego, że jak dotąd żadna z nich się – na nasze szczęście – nie sprawdziła. Andrzej Zimniak, naukowiec i – czego sam nie ukrywa – wizjoner, w swej najnowszej książce, Jak nie zginie ludzkość. Prognozy naukowca i wizjonera, w sposób przystępny i zrozumiały dla przeciętnego odbiorcy analizuje przyszłość rodzaju ludzkiego w oparciu o stan naszej obecnej kondycji i wiedzy.

Problematyka podejmowana przez autora została podzielona, całkowicie nieprzypadkowo zresztą, na trzy główne zagadnienia, stanowiące totalne i w pełni uporządkowane przez ewolucję układy: ciało, Ziemię i kosmos. Konsekwencją zajęcia takiego stanowiska jest potwierdzenie integralności i doskonałości całego stworzenia, począwszy od "mikrokosmosu", jakim jest ludzki organizm, kończąc na Wszechświecie czyli "makrokosmosie".

Zimniak, z zawodu wykładowca i naukowiec, zaczyna swoje rozważania od ciała ludzkiego i ta część jego rozważań jest mu, zapewne z racji wykonywanej pracy, zdecydowanie najbliższa. Autor prezentuje tu aktualne trendy w genetyce i medycynie, dokonania na polu badań ludzkiego kodu, a także rozważa korzyści oraz niebezpieczeństwa płynące z manipulacji ludzkim genomem. Szalenie interesująco zostało przedstawione zagadnienie zaraz i epidemii, jakie czyhają na rodzaj ludzki, a wnioski na przyszłość są obiecujące i generalnie optymistyczne. Natomiast kwestię tego, jak z antropologicznego punktu widzenia potraktować efekt potencjalnej modyfikacji genetycznej, czyli Homo correctus, rozwiązuje Zimniak z sobie tylko właściwą gracją, stwierdzając, że w gruncie rzeczy geny są dziełem Boga, a ludzie tylko je przestawiają.

W rozdziale poświęconym środowisku, w którym przyszło człowiekowi żyć, a mianowicie Ziemi, autor stara się dokonać analizy realnych zagrożeń, jakie w najbliższej przyszłości dotknąć mogą rodzaj ludzki. Rozważania te zdają się być dalekie od wizjonerstwa i oparte są na dotychczasowych obserwacjach oraz wnioskach, jakie daje historia ludzkości. Prognozy te również okazują się optymistyczne i wysoce prawdopodobne, co dla niektórych może wydać się nieco paradoksalne, zważywszy na nieprzewidywalność natury ludzkiej.

W części trzeciej autor bierze na warsztat środowisko najmniej przyjazne człowiekowi, czyli kosmos, rozpatrując je w kontekście powstania fenomenu życia i ewentualnej, choć odłożonej na bliżej nieokreśloną przyszłość, kolonizacji wszechświata. Już pierwsze z postawionych pytań: Życie – cud, fenomen czy reguła? ukazuje nam potencjalne podejścia do problematyki powstania życia. Najbardziej interesujące wydaje się być założenie o "samorództwie" materii. Kwestia sprawczej roli Boga przesunięta została do dziedziny wiary, a ta – jak słusznie zauważa Zimniak – nie wymaga dowodu. Takie podejście rozwiązuje wiele problemów natury metafizycznej, dając nauce "wolną rękę" w procesie wyjaśniania wszechświata.

Na zakończenie każdego z rozdziałów znajdują się dzieła należące do kanonu literatury sf, do których odsyła autor zainteresowanych poruszanymi zagadnieniami czytelników. Książkę uzupełniono o fragmenty wywiadów udzielonych przez autora, w których opowiada o swojej pracy, prognozach i poglądach na najbardziej newralgiczne problemy, przed którymi stoi ludzkość u progu trzeciego tysiąclecia.

Na uwagę zasługuje styl, jakim autor stara się przedstawić czytelnikowi skomplikowane skądinąd i trudne zagadnienia. Z powodzeniem unika suchego, naukowego języka, typowego dla wykładowców i naukowców. Terminologia naukowa zdaje się być ograniczona do minimum, choć zaznaczyć należy, że nie jest to też żadna "łopatologia". Zimniak prezentuje nam "wiedzę o nas w pigułce", jest to jednak wiedza lekkostrawna, a pigułka nie ma skutków ubocznych. Całość przyprawiona jest humorem i niezwykle celnymi, dowcipnymi uwagami, jednakże zaznaczam, że autor nie bagatelizuje realnych zagrożeń, takich jak uderzenie w ziemię asteroidy czy skutki zmian klimatycznych.

Solidną robotę wykonał redaktor. Mimo specjalistycznej terminologii dostrzegłem tylko dwie literówki. Z kolei okładka, autorstwa Tomasza Marońskiego, to zdecydowanie najsłabszy element książki, choć powszechnie wiadomo, że stać go na więcej.

Książkę poleciłbym każdemu, kto jest ciekawy otaczającego go świata i człowieka, a nie dysponuje czasem na zgłębianie opracowań naukowych. Tu znajdzie nie tylko przegląd stanu badań na najistotniejsze zagadnienia, ale również wiedzę, która będzie punktem wyjściowym do dalszych poszukiwań i dociekań. Tak naprawdę niewiele tu wizji typowych dla sf. To raczej prognozy podparte racjonalnym, naukowym aparatem badawczym oraz zdrowym rozsądkiem, które kończy optymistyczna i w swej wymowie bardzo humanistyczna konkluzja: człowiek jest pełnoprawnym mieszkańcem wszechświata, a podejmowane przezeń działania całkowicie naturalne, choć nie pozbawione błędów i pomyłek. Na koniec zaznaczyć należy, że tak jak we wcześniejszej twórczości, tak i tu Zimniak nie unika zagadnień natury filozoficznej i metafizycznej. Pokazuje, że wiara i nauka nie muszą znajdować się po przeciwnych stronach barykady ani nie wykluczają się wzajemnie.
Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę