Mimo gigantycznego zapotrzebowania, Trylogia długo nie trafiała na najnowszy nośnik danych – DVD. Było tak aż do 21 września 2004 roku, gdy świat powitał specjalne, czteropłytowe wydanie DVD, które zawierało w sobie trzy klasyczne filmy: Nową nadzieję, Imperium kontratakuje i Powrót Jedi oraz jedną płytę z materiałami dodatkowymi.
Opakowanie
Całość jest zapakowana w eleganckie, srebrno-czarne pudełko, na którym z jednej strony widnieje wytłoczony wizerunek najważniejszych postaci Trylogii, zaczerpnięty z jednego z wczesnych plakatów reklamowych Nowej nadziei, z drugiej zaś widzimy charakterystyczną maskę Dartha Vadera. Pomimo, że opakowanie jest wykonane z mało wytrzymałego kartonu, prezentuje się wyśmienicie. Po rozsunięciu zewnętrznej części, naszym oczom ukazują się cztery standardowe pudełka na płyty DVD, każde oprawione w okładki przedstawiające najważniejsze postaci, pojazdy, planety i lokacje poszczególnych części Trylogii – a wypadku płyty z materiałami dodatkowymi – maskę i hełm Lorda Vadera.
Nietrudno przy tym spostrzec, że wygląd pudełek został dostosowany do aparycji opakowań DVD Epizodu I i II, tak aby wszystkie części graficznie tworzyły idealną całość. Kiedy zaś otworzymy pudełka z filmami, spostrzeżemy listę scen na tle stylowych malowideł koncepcyjnych czołowego malarza Gwiezdnych wojen, Ralpha McQuarriego.
Same płyty – esencja edycji DVD – zaskakują prostotą, bowiem na każdym krążku z filmem widnieje obraz najbardziej znanego plakatu każdego z epizodów. Warto wspomnieć, że do materiałów dodatkowych dodano ilustrowaną książeczkę, w której zawarto opisy wszystkich części składowych, znajdujących się na płycie.
Edycja (super)Specjalna
Niestety nie wszystko zostało poprawione na lepsze. Jest kilka scen, których wygląd woła o pomstę do nieba. Największy błąd popełniono w Nowej nadziei, gdzie w scenie treningu Luke'a Skywalkera na "Sokole Millenium" kolor miecza świetlnego naszego bohatera bardziej przypomina zgniłą zieleń, niżeli błękit. Z mieczami świetlnymi związana jest też kolejna pomyłka. O ile w Epizodach IV i V ostrze broni Dartha Vadera jest idealnie krwisto-czerwone, to o tyle w Części VI wygląda po prostu paskudnie.
Niezwykle wysoki poziom trzyma oprawa dźwiękowa, której edycją zajęli się mistrzowie z THX. Dźwięk jest czysty i wyraźny, a widz (w wersji wydanej w Polsce) ma do wyboru dwie ścieżki dźwiękowe: 5.1 EX oraz Surround 2.0, nie licząc wersji z komentarzami twórców.
Zmiany
Najbardziej kontrowersyjna część wydania Trylogii na DVD to właśnie klasyczne sceny, które zostały mniej lub bardziej zmienione. Z mniej ważnych zmian można wymienić podmieniony głos Boby Fetta, który teraz w Imperium kontratakuje mówi głosem Tamuery Morrisona, czyli odtwórcy roli Jango Fetta w Epizodzie II. Choć tekst jest ten sam, to jednak różnica w stosunku do starego głosu jest wyraźna i moim zdaniem nieco „psuje” ogólny wizerunek tej znakomitej postaci.
Całkowicie przemontowaną sceną jest rozmowa Dartha Vadera z Imperatorem Palpatinem w Imperium kontratakuje. Specjalnie dla potrzeb DVD nakręcono nową scenę z Ianem McDiarmidem jako Imperatorem, który wypowiada nieco inne słowa, niż w oryginale. Wprawdzie wizualnie i dźwiękowo wszystko jest na najwyższym poziomie, to jednak fabularnie mocno kuleje, bowiem z dialogu można by wywnioskować, że Darth Vader nie jest świadom, że Luke Skywalker to jego syn.
Kolejną przeedytowaną sceną jest jedna z końcowych Powrotu Jedi, gdy Luke Skywalker patrzy na duchy trzech rycerzy Jedi: jego ojca, Bena Kenobiego i Yody. Klasycznego Sebastiana Shawa w roli Anakina Skywalkera, zastąpił Hayden Christensen, który – jak wiemy – grał młodego Anakina w Ataku klonów i Zemście Sithów, powodując tym samym zgorszenie większości fanów, którym Nowa Trylogia – a w szczególności gra aktorska – nie za bardzo się spodobała. Choć jest to sprawa dyskusyjna, powiem szczerze, że mam mieszane odczucia; z jednej strony dobrze, że George Lucas połączył obie Trylogie, a z drugiej szkoda, że wyciął kogoś, kto moim zdaniem lepiej obrazował postać Anakina Skywalkera.
Poza tym do końcowych ujęć, przedstawiających rozradowanych ze zwycięstwa Rebelii mieszkańców Coruscant, Endoru, Bespinu i Tatooine dodano nową scenę z nową planetą: Naboo. Nie za wiele można o niej rzec, bowiem trwa ona zaledwie parę krótkich sekund, jednak w sumie dobrze, że jest, ponieważ wspaniale nawiązuje do pierwszych trzech epizodów.
Z pozostałych poprawionych scen można wymienić dwie z Nowej nadziei: kiedy Han Solo zabija Greedo, strzały z blasterów obu postaci padają mniej więcej równocześnie, a nie tak jak poprzednio (w Edycji Specjalnej) Greeda pierwszy, a Hana drugi. W drugiej scenie, rozmowie Hana Solo z Jabbą, znacznie polepszono wygląd Hutta, uwiarygodniając całe ujęcie.
Komentarze do filmów
Do każdej części Klasycznej Trylogii załączone są komentarze twórców, czyli w wypadku Nowej nadziei i Powrotu Jedi George’a Lucasa, Bena Burtta (dźwięk), Carrie Fisher (księżniczka Leia) i Dennisa Murena (efekty specjalne), a w Imperium kontratakuje jeszcze Irvina Kershnera (reżyser). Są one świetnym uzupełnieniem filmów, a dowiadujemy się z nich wielu informacji, z których tylko część można znaleźć na czwartej płycie.
Ogólnie Ben Burtt i Dennis Muren mówią o procesie produkcji i kręceniu zdjęć (czyli technicznych sprawach), George Lucas zagłębia nas w fabule, jego wizji Gwiezdnych wojen, Carrie Fisher wspomina o atmosferze na planie zdjęciowym, czasem rzucając jakąś anegdotkę, natomiast Irvin Kershner zachwyca wyważonym humorem i swoją swobodnym postawą do każdego tematu. Z komentarzy można się dowiedzieć m.in. jak dana scena miała wyglądać, jakie były w stosunku do niej oczekiwania, jak przebiegał proces jej graficznej i dźwiękowej edycji itp.
Generalnie, twórcy mówią dużo ciekawych i wartościowych (głównie dla fanów) rzeczy, oswajają widza ze swoją interpretacją poszczególnych ujęć, poruszają ważne tematy i wątki zawarte w Trylogii, opowiadają o swoich ówczesnych obawach i nadziejach... i w sumie można się przyczepić jedynie do tego, że owych „komentatorów” jest tak mało. Osobiście chętnie usłyszałbym, co mają do powiedzenia Mark Hamill czy choćby Anthony Daniels. Niemniej nikt nie powinien mieć większych powodów do narzekań.
Materiały dodatkowe (4 płyta)
Z pewnością esencją materiałów dodatkowych jest monstrualny, dwuipółgodzinny super-dokument zatytułowany Empire of Dreams: The Story of the Star Wars Trilogy, który traktuje o całym skomplikowanym procesie powstawania wszystkich filmów, a także jego wpływie na społeczeństwo, ludzi i kinematografię w ogóle. Zawiera liczne wywiady z niezliczoną rzeszą ludzi związanych, jak i też niezwiązanych bezpośrednio z Gwiezdnymi wojnami, mnóstwo kawałków z filmowania poszczególnych epizodów oraz wiele innych rzeczy, dla których naprawdę warto ten dokument obejrzeć.
Poza tym, na czwartej płycie znajdują się trzy inne dokumenty. Pierwszy, The Legacy of Star Wars, koncentruje się na wpływie Gwiezdnych wojen na różnych, znanych obecnie ludzi związanych z przemysłem filmowym. O tym jak Trylogia Star Wars wpłynęła na ich życie mówią m.in. Peter Jackson, Steven Spielberg, Ridley Scott oraz James Cameron. Drugi, The Birth of the Lightsaber, opowiada o procesie powstawania najwspanialszej i najbardziej niezwykłej broni w historii kina: mieczu świetlnym. Opowiada o jego roli w filmach, symbolice, korzeniach, koncepcjach i... trudnościach związanych ze znalezieniem odpowiedniego dźwięku, który imitowałby jego „buczenie”. Trzeci, The Characters of Star Wars przedstawia najważniejsze postaci Trylogii z Darthem Vaderem na czele. Jego struktura jest prawie identyczna do poprzedniego dokumentu.
Wszystkie wykonane są wyjątkowo dobrze i zgodnie ze wszystkimi regułami swojego gatunku. Ani nie nudzą, ani specjalnie nie wprawiają w stan podwyższonego ciśnienia, niczym nie zaskakują, aczkolwiek czasem śmieszą, w czym prowadzenie ma The Birth...
Prócz owych dokumentów, w materiałach dodatkowych znajduje się zbiór oryginalnych traserów i trailerów każdej z części (po trzy), wraz z kolekcją krótkich (15-30 sekund) spotów reklamowych. O ile te pierwsze są łatwe do zdobycia, to spoty są już czymś naprawdę unikalnym i wartym obejrzenia. Oprócz tego są dwie galerie zdjęć: jedna zawierająca plakaty reklamowe z różnych krajów (jest nawet polska wersja plakatu Powrotu Jedi), a druga zdjęcia z produkcji i niektórych wyciętych scen. Choć, zgodnie z zapowiedzią LucasFilmu, większość miała być ponoć nigdy wcześniej nie publikowana, to jednak trudno znaleźć pośród całej tej kolekcji coś naprawdę unikatowego.
Nie można też zapomnieć o trailerze gry Battlefront i jego grywalnym demie na platformę Xbox, które moim zdaniem są tylko niepotrzebnym wypełniaczem miejsca, a także o dwóch dokumentach związanych z Zemstą Sithów. Jeden tyczy się gry o tym samym tytule co film, a drugi, The Return of Darth Vader, o procesie tworzenia kostiumu Lorda Vadera, jego dopasowywaniu do Haydena Christensena i nastrojach ekipy Epizodu III, która doświadczyła zaszczytu sfilmowania Mrocznego Lorda. Swego czasu (wrzesień 2004) oba były niezwykle ekskluzywne, lecz teraz, grubo po premierze Zemsty Sithów, nie przedstawiają one nadzwyczajnej wartości.
Jest to temat, który dość często przewija się podczas rozmów o edycji Klasycznej Trylogii na DVD. Ogólnie największym rozczarowaniem jest brak wyciętych scen ze wszystkich filmów. Pojawiają się spekulacje, jakoby miały się one ukazać w super-edycji DVD całej Gwiezdnej Sagi, która być może zostanie wydana za jakiś czas. Niemniej ich brak w edycji A.D. 2004 jest wielkim minusem.
Ponadto wyraźnie brakuje dokumentu, który przedstawiałby proces reedycji oryginalnych filmów z 1977, 1980 i 1983 roku, najpierw do Edycji Specjalnej z 1997, a potem do edycji zaprezentowanej na DVD. Co prawda informacje o tym pojawiają się w zdawkowej formie w Empire of Dreams i komentarzach, niemniej jest to trochę zbyt mało.
Polska wersja językowa
A właściwie jej brak. Poświęcam temu trochę więcej miejsca, bowiem na ten element najbardziej narzekali fani w naszej ukochanej Rzeczypospolitej. Tłumaczenie w postaci napisów obejmuje jedynie trzy filmy i to na dodatek bez komentarzy twórców. Cała reszta karygodnie nie została przetłumaczona, tak więc nie znający języka angielskiego przynajmniej w zakresie podstawowym, chyba powinni sobie darować kupno tego DVD, a zamiast tego wydać pieniądze na wersję z 2005, która zawiera tylko same filmy.
Jak już zaznaczyłem, ta wersja posiada jedynie tłumaczenie w postaci napisów, więc lektora – nie mówiąc już o dubbingu – Polacy nie uświadczą. Starszym fanom zapewne nie za bardzo to przeszkadza, lecz dzieciom, nie nawykłym do oglądania filmów w ten sposób – owszem.
Podsumowanie
Cóż tu więcej można powiedzieć? Klasyczna Trylogia na DVD to niewątpliwie absolutny hit i szczyt możliwości w dziedzinie techniki restaurowania filmów i przedstawiania ich w doskonałej, a przy tym ciekawej oprawie. Ze swojej strony gorąco polecam ten produkt, bowiem plusy tego wydania Trylogii na DVD zdecydowanie przytłaczają jego minusy.
Perfekcyjny obraz i dźwięk, polepszone wszystko to, co można jeszcze polepszyć, ciekawe komentarze, dużo dodatków z Empire of Dreams na czele... no i rzecz jasna jakość, jakość i jeszcze raz jakość! To wszystko powoduje, że ten zakup jest naprawdę wart swoich pieniędzy.
Niemniej jednak, jeżeli ktoś nie zna języka angielskiego i nie bardzo go interesują jakiekolwiek dodatki, powinien sobie darować tą konkretną edycję na DVD. Nie ma bowiem wątpliwości, że w najbliższych latach pojawi się jeszcze wiele innych – może lepszych, może gorszych – wydań, z których będzie można sobie wybrać takie, które spełnia oczekiwania w największym stopniu.
Zawartość wszystkich płyt:
1 Dysk: Gwiezdne wojny IV: Nowa nadzieja
Czas trwania: 120 min.
Format obrazu: 16x9 LB - 2.35:1
Język: angielski 5.1 EX, angielski 2.0 surround, komentarze: angielski 2.0 surround
Napisy: angielski, bułgarski, chorwacki, czeski, grecki, hebrajski, węgierski, portugalski, islandzki, polski, turecki
2 Dysk: Gwiezdne wojny V: Imperium kontratakuje
Czas trwania: 124 min.
Format obrazu: 16x9 LB - 2.35:1
Język: angielski 5.1 EX, angielski 2.0 surround, komentarze: angielski 2.0 surround
Napisy: angielski, bułgarski, chorwacki, czeski, grecki, hebrajski, węgierski, portugalski, islandzki, polski, turecki
3 Dysk: Gwiezdne wojny VI: Powrót Jedi
Czas trwania: 131 min.
Format obrazu: 16x9 LB - 2.35:1
Język: angielski 5.1 EX, angielski 2.0 surround, komentarze: angielski 2.0 surround
Napisy: angielski, bułgarski, chorwacki, czeski, grecki, hebrajski, węgierski, portugalski, islandzki, polski, turecki
4 Dysk: Gwiezdne wojny Trylogia: Materiały dodatkowe
- dokument Empire of Dreams: The Story of the Star Wars (ok. 150:00 min. 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- dokument The Force is with Them: The Legacy of Star Wars (13:21 min. 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- The Characters of Star Wars (18:55 min. 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- The Birth of the Lightsaber (15:32 min. 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- zwiastuny kinowe (10 zwiastunów; 16x9 LBX, angielski 2.0)
- reklamówki telewizyjne (11 spotów; 4x3 FullFrame, angielski 2.0 stereo)
- dokument Making of Episode III: The Return of Darth Vader (9:05 min., 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- galeria fotosów (ok. 300 fotosów)
- zwiastun (1:15 min. 4x3 FullFrame, angielski 2.0 stereo) i demo gry Xbox Star Wars Battlefront
- dokument Star Wars Episode III: Making the Game (6:00 min., 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
- gagi/napisy końcowe (5:00 min. 16x9 Anamorphic Video, angielski 2.0 stereo)
