Bycie w śmierci

Prolog powieści to dalszy ciąg sceny finałowej z Niemartwych. Czytelnik poznaje losy Michała, Leny oraz Darii i Wiktora, żołnierzy z fortu Wilno, którzy zatrzaśnięci w niedużym domku w środku lasu musieli bronić się przed hordą zombie. Pojawiający się w książce wątek przygód znanych nam z pierwszej części postaci nie jest jednak wiodący. Dość szybko autor przemyca drugi, znacznie obszerniejszy – wyjaśnienie przyczyny narodzin wirusa, który doprowadził do powstania pierwszych zombie. Tutaj historia skupia się głównie na wspomnieniach Tomasza Kellera. Autor brnie przez większą część jego życia, od lat młodzieńczych aż do chwili obecnej, kiedy jako Brat Tomma przewodzi Kultowi Brata Ezechiela. Pisarz dobrze pokazał jak nieprzyjemne doświadczenia protagonisty z okresu dojrzewania wpłynęły na jego późniejsze dorastanie.

Na szczęście na Tomaszu Kellerze historia się nie kończy. Daje znać o sobie kilka bardziej zasłużonych postaci z pierwszej części, jak Michał Sander, żyjący w Bieszczadach samotnik, który o wybuchu apokalipsy dowiedział się przez przypadek. Niestety w najnowszej powieści autor nie kontynuuje obszerniej jego wątku, pojawia się on tylko na chwilę i nie ma większego wpływu na fabułę. Nie jest to zresztą odosobniony przypadek. Oparcie niemal całej powieści na retrospekcjach Brata Tommy sprawiło, że dla innych postaci, zwłaszcza drugoplanowych, również zabrakło miejsca. Autor na siłę upchnął ich w powieści, starając się dać im jakiekolwiek role, skutkiem czego na kartach znalazło się grono nijakich person, które w żaden sposób nie wzbogaciły historii. Więc jeśli czytelnik oczekuje kolejnych oryginalnych przygód, to niestety się zawiedzie. Jedyna ciekawsza scena pojawiła się na początku, kiedy do Fortu Wilno przewożą ranną Lenę, później powieść kręci się wokół schematów znanych z poprzedniego tomu: potrzeby ratowania ledwo poznanej osoby, walki między ugrupowaniami i szukania lekarstwa dla ludzi powstających zza grobu.

Mimo wszystko nie można Mikołajowi Marceli  odmówić pomysłu na pokazanie naszych nieumarłych braci w nieco lepszym świetle, niż jako bezmózgich pożeraczy ludzkiego mięsa. Już w poprzedniej książce snuł domysły na temat potrzeby istnienia gatunku zombie, zaś w Bycie w śmierci rozważania autora są nie tylko intrygujące, ale również mocno osadzone w realiach współczesnego świata.

Jedną z ciekawszych rzeczy jest podejście bohaterów do religijności. Ludzkość skazana na zagładę i łaskę swoich nieżywych pobratymców gotowa jest uwierzyć we wszystko, co w jakikolwiek sposób usprawiedliwi obecną postapokaliptyczną sytuację. Pisarz pokazuje nie tylko jak łatwo jest manipulować tłumem, ale również jak naiwność i potrzeba posiadania celu jest nieodłączną cechą wszystkich ludzi. Autor odwołuje się też do najbardziej podłych cechy ludzkiego charakteru - chciwości, zazdrości i nienawiści, pokazując, że dla władzy i pieniędzy człowiek zrobi wszystko.

Z pewnością wybuch epidemii zombie wykreowany przez Mikołaja Marcelę to pomysł, który każdy wielbiciel nieumarłych powinien poznać. Jednak ciekawe tezy zostały przyćmione przez niezbyt udaną historię w kółko wałkującą wspomnienia Tomasza Kellera i słabe kreacje bohaterów. Zabrakło akcji, scen które przyciągnęłyby czytelnika i pozwoliły na chwilę niezobowiązującej rozrywki w nudny wieczór. Niemniej nie wszystko spisane jest na straty. Styl autora, nie zmienił się względem pierwszej powieści, co jest plusem. Michał Marcela ma przyjemne pióro, może niezbyt oryginale, ale na tyle dopracowane, że naukowe wywody nie stanowią dla czytającego problemu. Niestety nawet pomimo dobrych elementów książki, jakość fabuły znacząco spadła względem pierwszej części. Powieść stała się zbyt naukowa a przez to niezbyt zajmująca i wciągająca. Bycie w śmierci jest książką dla fanów gatunku i tych, którzy czytali pierwszą część.