» Recenzje » Antologia komiksu polskiego #4: Powstanie'44 w komiksie

Antologia komiksu polskiego #4: Powstanie'44 w komiksie


wersja do druku

Martyrologia i wariacje na temat

Redakcja: Jarosław 'beacon' Kopeć

Antologia komiksu polskiego #4: Powstanie'44 w komiksie
Tematy ze starszej i nowszej historii naszego kraju poruszane są w dziełach beletrystycznych zazwyczaj albo z bogojczyźnianym zadęciem, albo w kontekście poszukiwania skandalu. W obu przypadkach prawdziwy obraz wydarzeń jest wypaczony lub zakłamany.

Każdy twórca, który chce uniknąć popadnięcia w któryś z tych schematów, staje przed nie lada wyzwaniem. Cokolwiek zrobi, narazi się na zmasowaną krytykę. Jedni zarzucą mu, że nie pisze czy nie rysuje swoich opowieści na klęczkach, niczym nie przymierzając Styka. Drudzy natomiast będą mieli do niego pretensje, że nie ubarwia i nie dramatyzuje historii, a więc nudzi odbiorcę.

Jak z tym dylematem poradzili sobie twórcy, którzy stanęli w szranki kolejnego konkursu na komiks związany tematycznie z powstaniem warszawskim?

Konstatacja po lekturze jest ze wszech miar pozytywna. Otóż nagrodzone i wyróżnione zostały rzeczywiście najlepsze prace. Świadczy to niewątpliwie o braku jakiegoś pozamerytorycznego klucza w ocenianiu przez jury konkursu. A także o tym, że szanowne gremium potrafi docenić próby zerwania ze wspomnianymi na wstępie schematami.


W stronę metafizyki

Zwycięska Biedronka Urbaniaka uwodzi odbiorcę lirycznością i udanym połączeniem swego rodzaju awanturnictwa z autentycznym dramatem. Wkracza w obszary metafizyki czy mistyki w sposób niebanalny i skłaniający do pogłębionych refleksji.

Jeszcze mocniej zanurzone w metafizykę jest Wyjście Gonzalesa i Janusza (II miejsce). Ciekawy, dojrzały pomysł został tu umiejętnie rozegrany, a pomimo szkicowego potraktowania, poszczególne postacie mają wyraźnie zarysowane, indywidualne charaktery.

Równie poruszająca jest przewrotna i tragiczna w swojej wymowie interpretacja Mickiewiczowskich Dziadów w komiksie Łaskiego Dziadki (III miejsce). Cały ten epizod to rozbudowane artystycznie pytanie o sens ogromnej ofiary, złożonej przez powstańców i poniesionej przez mieszkańców Warszawy.


Kadry z filmu i brak dymków

Całkowicie nieszablonowo motyw powstańczy został potraktowany w Filmie Bereźnickiego (Nagroda Muzeum Powstania Warszawskiego). W dosłownie kilku kadrach największe hollywoodzkie gwiazdy snują plany nakręcenia filmu o pamiętnych wydarzeniach 1944 roku w naszej stolicy. Oryginalny pomysł, perfekcyjne opracowanie graficzne, przejrzyste przesłanie.

Z wyróżnionych prac kilka zasługuje na szczególnie uwagę. Jedną z nich jest Wolska 44 Golińskiego – dopracowana graficznie, czarno-biała, metaforyczna opowieść bez słów. Również bez słów obywa się nieskomplikowana, ale bazująca na uniwersalnych emocjach historia pod tytułem 5 dni, narysowana przez Hupę. O groteskę, zarówno pod względem fabularnym, jak i graficznym, ociera się Przewodnik Gajewskiego. Oparta na warszawskiej legendzie opowiastka skłania zarówno do śmiechu, jak i do refleksji.


Sztuka opowiadania obrazem

W zebranych w antologii pracach nie brak elementów martyrologicznych, od których trudno zdystansować się każdemu, kto uświadomił sobie tragizm powstańczego zrywu i ogrom ofiar, które za sobą pociągnął. Wśród konkursowych komiksów jest jednak także stosunkowo dużo bardziej i mniej swobodnych wariacji na tematy związane z powstaniem. Mamy więc superbohaterów z kotwicą Polski Walczącej na piersi (Bohaterowie nie przegrywają Węgrów Hromko i Kormendi’ego), czy przygody w konwencji gry komputerowej (Ostatni... Lorenca). Mamy plansze o nietypowym kadrowaniu, pozbawione dymków, epizody paradokumentalne i w formie pamiętnika.

Większość historii, szczególnie tych docenionych przez jury, dowodzi, że ich twórcy opanowali trudną sztukę opowiadania obrazem. Że stał się on dla nich samodzielnym językiem artystycznego wyrazu, nie zaś jedynie ilustracją tekstu literackiego (vide Wydział Lincoln Kowalskiego i Herzeta). To nastraja optymistycznie co do możliwości polskich twórców komiksu i rozwoju tego medium w naszym kraju. Żeby tak jeszcze krąg czytelników szybciej się poszerzał...

Zaloguj się, aby wyłączyć tę reklamę

Galeria


8.0
Ocena recenzenta
8.75
Ocena użytkowników
Średnia z 2 głosów
-
Twoja ocena
Tytuł: Antologia Komiksu. Powstanie '44 w komiksie #02
Scenariusz: Różni twórcy
Rysunki: Różni twórcy
Wydawca: Egmont Polska
Data wydania: kwiecień 2010
Liczba stron: 168
Format: 16,8x24,5 cm
Oprawa: miękka, kolorowa
Druk: kolorowy
Cena: 35 zł



Czytaj również

30 dni nocy. Tom 2
Ostatnia wycieczka do Barrow
- recenzja
Bloodborne #2: Pieśń wron
Pieśń wzburzonych emocji
- recenzja
Syberyjskie Sny
Rosyjska myśl komiksowa
- recenzja
Wiedźmin (wyd. zbiorcze) #3: Klątwa kruków
Dobra strzyga wiecznie żywa
- recenzja
Kwintesencja
Mole wyruszają w drogę
- recenzja
V MFKK Ligatura 2014
Festiwal o smaku jabłkowym
- recenzja

Komentarze


~holcman

Użytkownik niezarejestrowany
   
Ocena:
0
"Świadczy to niewątpliwie o braku jakiegoś pozamerytorycznego klucza w ocenianiu przez jury konkursu".

Byłem bodaj trzeci raz w jury i nigdy nie było innego klucza niż merytoryczny. W przypadku konkursów wyjątkowo trafne jest porzekadło: "Tak krawiec kraje, jak mu staje".
05-06-2010 00:24
ram
   
Ocena:
0
"Tematy ze starszej i nowszej historii naszego kraju poruszane są w dziełach beletrystycznych zazwyczaj albo z bogojczyźnianym zadęciem, albo w kontekście poszukiwania skandalu."

Tak z przekory: poprosiłbym o przykłady "dzieł beletrystycznych", zarówno tych z "bogojczyźnianym zadęciem" jak i tych poruszających tematy historyczne "w kontekście poszukiwania skandalu". Po '89.

I na koniec - dobra recenzja.

05-06-2010 21:34
Capricornus
   
Ocena:
+1
"Byłem bodaj trzeci raz w jury i nigdy nie było innego klucza niż merytoryczny."

I właśnie tę bezstronność i profesjonalizm jury chciałem podkreślić (bo zdarzają się konkursy, w których bywa różnie). Bez żadnych podtekstów:) Innymi słowy: moja ocena pokrywa się z oceną dokonana przez jury.

"Tak z przekory: poprosiłbym o przykłady "dzieł beletrystycznych", zarówno tych z "bogojczyźnianym zadęciem" jak i tych poruszających tematy historyczne "w kontekście poszukiwania skandalu". Po '89."

Tak na gorąco i z komiksowego podwórka:) Do tych pierwszych zaliczyłbym niektóre z albumów wydanych przez Zin Zin Press („1981: Kopalnia Wujek”, „1956: Poznański Czerwiec”, „Ksiądz Jerzy Popiełuszko: Cena wolności”, „Solidarność – 25 lat: Nadzieja zwykłych ludzi”), a jeszcze bardziej komiksy wydawane przez IPN. Wśród tych drugich widzę np. album „Westerplatte. Załoga śmierci”. A z filmowego podwórka: „Generał – zamach na Gibraltarze”.
06-06-2010 00:21
~

Użytkownik niezarejestrowany
    recenzja antologi
Ocena:
0
pierwsze dwa akapity recenzji kompletnie nietrafione. Ja bym je wykreślił gdybym był redaktorem.
Zbyt duże w nich uogólnienia. Recenzent niepotrzebnie kreuje sztuczny podział, tylko po to aby zanegować obie twórcze drogi (pierwszą "na klęczkach", drugą "na skandal"). Powstało ładnie stylistycznie zdanie, ale kompletnie puste. Podział jest znacznie bardziej skomplikowany.
Jednocześnie recenzent odrzucając oba wymyślone przez siebie "schematy",kreuje dalej (w konsekwencji) nieprawdziwy wybór przed którym stoją twórcy. Przy czym twórcy muszą dokonać wyboru innej drogi , bo się narażą na krytykę (sic!)

Racenzje samych komiksów są bardzo ciekawe! I na tym bym poprzestałał!

Budowanie uogólnień na temat "dzieł beletrystycznych" po'89 przy okazji antologii PW, to błąd. To się nie uda w dwóch akapitach.
pozdr
06-06-2010 12:00

Komentowanie dostępne jest po zalogowaniu.